لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۵:۲۵

«قتل عام ارامنه»، موضوع دعوای جدید اسرائیل و ترکیه


روابط ترکیه و اسرائیل در چند هفته گذشته متشنج بوده است.
روابط ترکیه و اسرائیل در چند هفته گذشته متشنج بوده است.
سه هفته پس از بروز بحران در مناسبات اسرائیل و ترکیه بر سر جنگ غزه، بار دیگر مناسبات این دو کشور شدیدا متشنج شده است.

پس از سخنان فرمانده نیروی زمینی ارتش اسرائیل در مورد «قتل عام یک و نیم میلیون ارمنی به دست امپراطوری عثمانی در اوایل قرن بیستم»، از یک سو آنکارا سفیر اسرائیل در ترکیه را احضار کرد، و از دیگر سو شخصیت‌ها و رسانه‌هایی در اسرائیل به حمایت قاطع از سخنان این مقام اسرائیلی اقدام کرده و خواهان کمک به ارامنه جهان در به رسمیت شناخته شدن قتل عام ارامنه به دست ترک‌های عثمانی شدند.

ژنرال آوی میزراحی از کمک‌های گسترده امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل به ترکیه ابراز «پشیمانی» کرده و گفته است این ترکیه که به خاطر پاسخ‌گوئی اسرائیل به حملات راکتی حماس به اسرائیل سرکوفت می‌زند، «همان ترکیه‌ای است که یک و نیم میلیون نفر از ارامنه مظلوم را قتل عام کرد، همان ترکیه‌ای است که ده‌ها هزار کرد شهروند خود را به فجیع‌ترین شیوه‌ها در سه دهه اخیر به قتل رسانده است».

سخنان این ژنرال اسرائیلی در حالی بیان می شود که برخلاف دولت اسرائیل، تاکنون بیش از ۲۰ کشور و برخی از نهادهای بین المللی مانند سازمان ملل متحد کشتار ارامنه توسط امپراطوری عثمانی را به عنوان «نسل کشی» به رسمیت شناخته اند.

ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای تاکید کرد که سخنان ژنرال میزراحی نظر شخصی او بوده و موضع رسمی ارتش اسرائیل در قبال ترکیه نیست.

در همین حال ستاد ارتش ترکیه روز شنبه بیانیه شدیداللحنی علیه این ژنرال اسرائیلی منتشر کرد، و گابریئل لوی، سفیر اسرائیل در آنکارا نیز به وزارت خارجه ترکیه احضار شد.

ژنرال میزراحی این سخنان را در پی رفتار اخیر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، بیان کرد که در نشستی در داووس سوئیس در کنار رئیس جمهور اسرائیل در اعتراض به این که برای بیان نظر خود در مورد «کشتار مردم غزه به دست ارتش مهاجم اسرائیل» فرصت بیشتری نیافته نشست را ترک کرد.

گروه‌های حامی ارامنه در آمریکا درهفته‌های اخیر به سازمان‌ها و شخصیت‌های یهودی مراجعه کرده و با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا خواهان حمایت یهودیان از تصویب قانونی در کنگره این کشور هستند که قتل عام ارامنه به دست ترک‌های عثمانی را به رسمیت بشناسد.
اما رئیس جمهور اسرائیل تایید کرد که فردای آن روز «مکالمه تلفنی بسیار دوستانه‌ای» با اردوغان داشته است.

در همین حال گروه‌های حامی ارامنه در آمریکا در هفته‌های اخیر به سازمان‌ها و شخصیت‌های یهودی مراجعه کرده و با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا خواهان حمایت یهودیان از تصویب قانونی در کنگره این کشور هستند که «قتل عام ارامنه» به دست ترک‌های عثمانی را به رسمیت بشناسد. تاکنون بيش از ۴۰ ايالت آمريکا نسل کشی ارامنه را به رسميت شناخته اند

علی باباجان، وزیر خارجه ترکیه، پیشاپیش از این احتمال ابرازنگرانی کرده و ابراز امیدواری کرده است که سازمان‌های یهودی آمریکا به این امر کمکی نرسانند.

در اسرائیل، علی‌رغم مناسبات نزدیک این کشور با ترکیه، همواره سازمان‌ها و شخصیت‌های بسیاری با ارامنه ابراز همدردی کرده و تاکید کرده‌اند یهودیان که خود قربانی هولوکاست بوده‌اند شایسته است به ارامنه جهان در به رسمیت شناخته شدن قتل عام ارامنه در دهه دوم قرن بیستم کمک کنند.

در سال ۲۰۰۷ بنیاد «الی ویزل برای بشریت»، نویسنده یهودی، برنده جایزه نوبل و بازمانده هولوکاست، در نامه‌ای که به امضای بیش از ۵۰ برنده جایزه نوبل رسیده بود از دولت ترکیه خواست «نسل‌کشی» ارمنی‌ها را به رسمیت بشناسد.

ترکیه این گفته گروهی از مورخان و دولت ارمنستان مبنی بر قتل عام یک و نیم میلیون ارمنی‌تبار به دست نیروهای عثمانی را رد می‌کند. مقام‌های ترک معتقدند که آمار کشته‌شدگان بسیار کمتر از این بوده و نیز می‌گویند که اغلب قربانیان از بیماری جان خود را از دست داده‌اند.
XS
SM
MD
LG