دولت ترکمنستان، در تازه ترين اقدام خود برای تغيير ميراث عجيب رهبر و رييس جمهوری پيشين، يعنی صفرمراد نيازف، در پی زنده کردن دوباره نام روزها و ماه های سال برآمده است.
اگر اين اتفاق بيافتد به اين معنا خواهد بود که نام ماه جاری يعنی ماه آوريل، از اين پس چون گذشته ها آوريل باشد و نه «قربان سلطان».
صفرمراد نيازف، نخستين رييس جمهوری ترکمنستان، از سال ۱۹۹۱ يعنی پس از فروپاشی اتحاد جماهير شوروی و استقلال ترکمنستان تا زمان مرگ در سال ۲۰۰۶ هم رييس جمهوری بود و هم خود را به عنوان رهبر معنوی و پدر ملت، «ترکمن باشی» به معنای «رهبر ترکمن ها» می خواند.
آقای نيازف از جمله رهبران سياسی جهان بود که هرازگاهی با تصميمات دور از انتظار خود به صدر خبرهای خواندنی رسانه های جهان راه پيدا می کرد؛ يکی از جمله اقدام های عجيب که وی به آن دست زد، تغيير نام روزها و ماه های سال بود.
از سال ۲۰۰۲ به دستور «ترکمن باشی» معروف، تقويم تازه ای به جريان افتاد که برای نمونه، نام ماه ژانويه شد «ترکمن باشی» و ماه آوريل هم به نام و ياد مادر ترکمنباشی، «قربان سلطان» نام گرفت.
ماه سپتامبر هم «روح نامه» نام گرفت که نام کتابی بود از صفرمراد نيازاف و قرار بود اين کتاب در پروژه «دميدن روح تازه ملی» راهنمای معنوی ملت ترکمن باشد.
در اين تقويم، ماه مارس نيز که در ميانه آن جشن نوروز در ميان ترکمن ها برای استقبال از فصل بهار برپا می شود، «نوروز» ناميده شد.
نيازف، نام روزهای هفته را نيز دگرگون کرد و برای مثال، نام روز شنبه که ترکمن ها نيز از قديم آن را شنبه ميناميدند، به «روح گون» تغيير کرد و نام روزهای يکشنبه و دوشنبه که باز ترکمن ها هم آن را همين نام ها می خواندند، به ترتيب شد «دنج گون» و «باشگون»: دنج گون در زبان ترکمنی يعنی روز استراحت و باشگون به معنای روز ميان هفته است.
اما پس از يک سال و اندی که از مرگ «ترکمن باشی» می گذرد، قربان قلی بردی محمدف، رييس جمهوری تازه ترکمنستان، دست به تغييرات آرام اما گسترده ای زده است.
هر چند که برخی که برخی از اين تغييرات برای رهايی از انزوا و وارد کردن ترکمنستان به عرصه اقتصاد جهانی و سياست بين المللی صورت می گيرد، اما همزمان پارهای از اقدام ها نيز جهت گيری داخلی دارد و درواقع گونه ای بازسازی فرهنگی و بازگشت به دوران پيش از صفرمراد نيازف به شمار می آيد.
در تازه ترين اقدام از اين دست، خانم آکجا نوربرديوا، سخنگوی پارلمان ترکمنستان، در يکی از نشست های هيات دولت، بهعنوان نماينده مردم و از سوی آنان پرسشی را تقديم رييس جمهوری کرد:
«رييس جمهوری محترم! ما هزارن نامه از سوی مردم دريافت کرده ايم که آنها خواهان تغيير نام روزها و ماهها در تقويم شده اند؛ تغيير به همان نام هايی که پيش از اين بوده است.»
و در همان جلسه، قربانقلی بردی محمداف، در پاسخ گفت که شايد زمان بازسازی نام های سنتی تقويم فرارسيده باشد.
او همچنين توصيه کرد که اين موضوع در دستور کار نشست آيندهی پارلمان قرار بگيرد و افزود: «چنان که از اين امر برمی آيد، اين گونه کارها به علاقه و سليقه مردم بستگی دارند و مردم هم پشتيبان آن خواهند بود. اجازه بدهيد اين مورد در دستور کار نشست آينده مجلس قرار بگيرد.»
اما تا آن جا که به مردم مربوط ميشود بسياری از آنان نام های تقويم ترکمن باشی را هرگز ياد نگرفتند و تنها در اسناد، مدارک و مکاتبات رسمی از اين نامها استفاده می شد.
از همين روی ميتوان گفت که تغيير دوباره نام روزها و ماه ها به نامهای سنتی، با استقبال همه رو به رو شود، جز کودکان و نوجوانان که ناچار بوده اند در مدرسه، نام های تقويم ترکمن باشی را حفظ کنند.
