۲۴ آوریل، چهارم اردیبهشت، سال‌روز کشتار و آواره کردن صدها هزار زن و کودک، و پیر و جوان در بیابان‌های بی آب و آبادی، توسط حکومت عثمانی است که به گفته بسیاری از تاریخ‌نگاران، نخستین نسل‌کشی در عصر نوین بوده‌است.
در یکصدمین سالگرد این واقعه، در واشینگتن، کمیسیون هلسینکی که اعضای آن را نمایندگان مجلس و سناتورهای آمریکا تشکیل می‌دهند، در نشست ویژه‌ای خواستار شناسایی رسمی این رویداد به عنوان نسل‌کشی ارامنه شد.
در این نشست که روز پنج‌شنبه ۲۳ آوریل، سوم اردیبهشت در کاخ کنگره برپا شد، قانونگذاران آمریکا، دولت باراک اوباما را به کوتاهی در شناسایی رسمی نسل‌کشی ارمنی‌ها در ترکیه عثمانی متهم کردند و آن را به شدت به باد انتقاد گرفتند و این سیاست را مورد سرزنش قرار دادند.
کریس اسمیت، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا و رئیس کمیسیون هلسینکی، در پایان نشست روز پنج‌شنبه، در یک گفت‌وگوی اختصاصی با رادیو فردا گفت که انکار نسل‌کشی ارامنه، سرپوش یکصد ساله بر یک جنایت علیه بشریت است.
آقای اسميت، شما در سخنان خود در نشست ويژه کميسيون هلسينکی، از ابتکار پاپ فرانسيس رهبر کاتوليک‌های جهان و خانم آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و ساير رهبران اروپايی در شناسايی رسمی نسل‌کشی ارامنه تجليل کرديد و سياست دولت اوباما را مورد سرزنش قرار داديد. دليل ادامه چنين سياستی از جانب دولت آمريکا چيست؟
عميقاً شرم‌آور و نوميدکننده است که رئيس جمهوری آمريکا، از انجام وعده‌های پيشين خود مبنی بر شناسايی رسمی واقعيتی که نسل‌کشی بوده است، پرهيز کرد. اين امر يک انکار يکصدساله از جنايت عليه بشريت است که از مرز نسل‌کشی فراتر رفت.
اگرچه تصميم و ابتکار در عرصه سياست خارجی از مسئوليت‌های قوه اجرايی کشور است، ايا به عقيده شما کنگره می‌تواند برای تغيير رفتار و سياست دولت در اين عرصه نقشی ايفا کند؟
ما در این مورد قانونی داریم، ولی اجرای این قانون طبق قانون اساسی برعهده قوه مجریه است. در امر رهبری، ضعف و کاستی عمیقی از جانب رئیس جمهور اوباما وجود دارد و این تنها مورد نیست ولی نمونه دیگری از این کاستی است. او در این زمینه باید بی هیچ ملاحظه‌ای ولی با احترام سخن بگوید.
هم اینک در دولت هستند افرادی که هشدار می‌دهند که در این زمینه یک دروغگویی بی وقفه صورت گرفته که به دروغی بزرگ و یک نوع بیماری تنفر تبدیل شده که در ذهن جوانان و سایر گروه‌های اجتماعی [ترکیه کنونی] نشسته در حالی که واقعیت چیز دیگری است. نسل‌کشی روی داده است و این نسل‌کشی دقیقاً یادآور هلوکاست، نسل‌کشی یهودیان [بدست رژیم نازی‌ها در آلمان] است. این دو فاجعه، با یکدیگر دوقلو هستند.
به عقيده شما، چه منطقی سبب خودداری از شناسايی کشتار جمعی ارمنی‌ها به عنوان نسل‌کشی می‌شود؟
این به نوبه خود واقعیتی است که ترک‌ها در آغاز دست به کشتار ارمنی‌ها زدند و سپس طی چندین دهه به انکار آن پرداختند و امروزه این امر را به شیوه تهاجمی و سرکوفتی علیه ارمنی‌ها بکار می‌گیرند و دشمنی علیه ارمنی‌ها را دامن می‌زنند.
من همچنان که در نشست امروز اشاره کردم، این خصومت، از طریق آموزش و پرورش، به نسل جوان ترک منتقل می‌شود و ذهن جوانان ترک را در مورد این که ارمنی‌ها چه کسانی هستند، مسموم می‌کند. انتقال این دروغ که کشتاری که صورت گرفته، یک اقدام نسل‌کشی نبوده‌است.
این کاتالوگی از تحریف است. به کودکان واقعیت‌ها را بگویید و اجازه دهید تا آنها خود باورهایشان را شکل بدهند. [در مورد نسل‌کشی ارمنی‌ها] امروزه مجموعه‌ای از دروغ‌ها در کتاب‌های درسی و در مدارس ترکیه آموزش داده می‌شود.
در نشست امروز هلسينکی که شما رياست آن را داشتيد، يک تاريخدان و جامعه‌شناس ترک، پروفسور تانر اکاچم، از دگرگونی در برخورد نسل جوان ترکيه با اين فاجعه تاريخی سخن گفت. آيا شما تغييری در سياست دولت آنکارا در آينده نزديک را انتظار داريد؟
ببينيد، انتظار چنين رفتاری بسيار دشوار است. آنکارا پيش از اين، دارای روابط خيلی نزديکی با تل‌آویو [اسرائیل] بود و ما اکنون، تنها نشانه‌های اندکی از آن می‌بینيم. سياست آنکارا امروزه بيشتر با حماس هماهنگ است.
