برنامه «نگاه تازه» این هفته به اوباما و سیاست جدید آمریکا نسبت به ایران اختصاص داده شده‌است. در این برنامه سه جوان دانشجوی ایرانی، از سه نقطهء دنیا، پیرامون اوضاع و احوال جدید آمریکا صحبت می کنند.
این سه دانشجوی ایرانی عبارتند از:
علی، دانشجوی روابط بین الملل در دانشگاه تهران، مونیکا در پاریس، که او هم روابط بین الملل می‌خواند و سهیلا در لوس آنجلس، که دانشجوی رشته روانشناسی است.
رادیو فردا: مراسم تحلیف یا سوگند خوردن باراک اوباما را میلیون‌ها نفر در اقصی نقاط جهان تماشا کردند. آیا شما هم این برنامه را تماشا کردید؟
سهیلا: راستش در دانشگاه ما، در سه مکان مختلف این مراسم را نمایش دادند. عده، زیادی دانشجو جمع شده بودند و جوان‌ها واقعاً خوشحال بودند و هورا می‌کشیدند. جو خیلی زیبایی ایجاد شده بود!
علی: در تهران امکان اینکه مراسم را از طریق ماهواره تماشا کرد، مشکل بود. با این همه، از طریق روزنامه‌ها و رسانه های داخلی و اخبار رد و بدل شده بین مردم، در جریان سخنرانی اوباما قرار گرفتیم.
سهیلا: اوباما به کشورهای مسلمان گفت ما حاضریم که با شما همکاری کنیم، با شما باشیم، حرف‌هایتان را بشنویم و دست‌تان را فشار بدهیم و این برای من خیلی جالب بود که ببینم سیاست اوباما کاملا با سیاست دولت قبلی فرق می‌کند و یک راهبرد و یک راهکار جدیدی دارد.
البته می دانیم که عمده ترین شعار انتخاباتی باراک اوباما قبل از برنده شدنش «تغییر» بود. اوباما در آن مراسم درباره مسائل مختلفی صحبت کرد. به من بگوئید که مهم ترین فراز یا موضوع سخنان باراک اوباما چه بود؟
سهیلا: اوباما در مراسم تحلیف روی اعتماد به نفس آمریکائیان در وضعیت اقتصادی و موقعیت فعلی آمریکا تاکید بیشتری داشت. ولی به نظر من نکته‌ای که خیلی جالب بود، این بود که به کشورهای مسلمان گفت ما حاضریم که با شما همکاری کنیم، با شما باشیم، حرف‌هایتان را بشنویم و دست‌تان را فشار بدهیم و این برای من خیلی جالب بود که ببینم سیاست اوباما کاملا با سیاست دولت قبلی فرق می‌کند و یک راهبرد و یک راهکار جدیدی دارد.
مونیکا و علی! شما چه فکر می کنید؟ آیا جامعه ایران بر این باور رسیده که سیاست اوباما می‌تواند در مورد ایران تغییر بکند؟
علی: علیرغم تغییر چهره هایی که در راس قدرت سیاسی قرار دارند، من فکر می کنم که عوامل تداوم بخش هنوز در آمریکا وجود دارد. مثل ساختارها و نهادها. در رابطه با ایران، به نظرم چهار گزینه بیشتر وجود ندارد: یکی، حمله نظامی آمریکا به ایران است، دوم، تغییر حکومت در ایران است، سوم، منزوی سازی ایران و چهارم، ایجاد رابطه با ایران است.
من فکر می‌کنم که آمدن اوباما، حمله نظامی را تقریبا منتفی کرده ولی در مورد گزینه های دیگر، این گزینه‌ها هنوز به طور جدی باقی مانده و آمریکا به آنها به عنوان گزینه‌های جدی فکر می‌کند.
مونیکا خانم! آیا امکان این که تغییری در سیاست‌های آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران به وجود بیاید، وجود دارد؟
مونیکا: اینجا، مساله، هم «استراتریک» است هم «تاکتیک». اوباما بیشتر رویکردش نرم افزاری است. یعنی سیاست مبتنی بر مذاکره و دیپلماسی. به طور کلی بحث براندازی نظام کنار گذاشته شده. بحث این خواهد بود که چگونه از طریق دیپلماسی و گزینه‌های نرم افزاری و اقتصادی می‌توان راه را باز کرد. و این هم متقابلاً به عملکرد ایران بستگی دارد که در آینده چه روشی با توجه به انتخاباتی که در پیش رو دارد، اتخاذ کند.
آمریکا و ایران
باراک اوباما:
من با ایران مستقیما گفت گو خواهم کرد. معنی این سخن این نیست که ما از مواضع خود دست بر‌خواهیم داشت. معنی‌اش این است که ما گوش خواهیم داد و خواهیم دید که چه زمینه‌های مشترکی را با تهران می توانیم بیابیم.
به نظر من جمهوری اسلامی ایران خطر و تهدید عظیمی برای امنیت آمریکا است.
آنچه در باره اوباما می‌توانید بخوانید، ببینید و بشنوید
در آمریکا و لوس آنجلس ایرانیان مقیم آنجا چگونه فکر می کنند؟
سهیلا: در واقع دو گروه هستند: یک عده سیاست‌های بوش را می‌پسندیدند که در مقابل ایران داشت، یعنی همان حمله نظامی به ایران. ولی عده، دیگر، کسانی هستند که دوست دارند اوباما با اقتصاد و دیپلماسی جلو برود. بیشتر دانشجوها، تا آنجایی که من می‌شناسم، دیپلماسی را ترجیح می‌‌دهند. دوست دارند گفت و گو باشد و نقطه نظرهای ایران و آمریکا در نظر گرفته شود.
ولی جورج بوش هم هیچ‌گاه گزینه نظامی را در مقابل ایران به کار نبرد و همواره از مذاکره سخن می‌گفت و البته در کنارش گزینه نظامی را هم مطرح می‌کرد. این اواخر حتی صحبت از گشایش دفتر حفاظت منافع آمریکا در ایران هم بود.
علی: مذاکره در باره رفتار «تاکتیکی» بوده است ولی من همان حرفی را که سهیلا گفت واقعاً درست می‌دانم. بحث اصلی در مورد دیدگا‌ه‌های دو کشور است. در واقع، این دو دیدگاه در برخی از نقاط در تضاد کامل قرار دارند و می توان گفت که دو کشور در منطقه و جهان رو در روی هم قرار گرفته‌اند.
مونیکا: بحث این خواهد بود که چگونه از طریق دیپلماسی و گزینه‌های نرم افزاری و اقتصادی می‌توان راه را باز کرد. و این هم متقابلاً به عملکرد ایران بستگی دارد که در آینده چه روشی با توجه به انتخاباتی که در پیش رو دارد، اتخاذ کند.
مونیکا: بحث بر سر صرفا براندازی نیست. بحث بر سر فشارهای اقتصادی و دیپلماسی مذاکره و یک سری راهبرد های نرم افزاری است. می توان دولت ایران را به آنجایی برد که حاضر به مذاکره و گفت و گو بشود. من با علی موافقم. آمریکا با کارهائی از قبیل گشایش دفتر حفاظت و غیره می‌خواهد به جهانیان نشان بدهد و بگوید که ما تمام سعی و کوشش‌مان را کردیم تا ایران را بر سر میز مذاکره بیاوریم و نشد.
سهیلا: دولت آمریکا مهم مسائل خود را اقتصادی و اوضاع عراق و افغانستان می داند. اوباما هم در این باره گفته که اگر ایران بخواهد ما می توانیم با ایران وارد گفت و گو بشویم.
