به گزارش خبرگزاری‌ها اکنون پیش نویس قطعنامه دور چهارم تحریم‌های ایران از سوی سازمان ملل به روسیه و چین داده شده است تا نظرشان را اعلام کنند.
دیپلمات‌های غربی ابراز امیدواری می‌کنند کشورهای ۵+۱ یعنی آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین بتوانند در مورد پیش نویس قطعنامه‌ای که برای تحریم ایران آماده می‌کنند به توافق برسند، اما کارشناسان مسایل ایران بعید می‌دانند روسیه و چین به همان شدتی که کشورهای دیگر می‌خواهند با این تحریم‌ها موافقت کنند.
اندی اوپنهایمر، کارشناس مسایل هسته‌ای و روابط بین الملل در بریتانیا، در این زمینه به رادیو فردا می‌گوید: « نیاز به انرژی و مسایل مربوط به آن به قدری شدید است که روسیه و چین با تشدید تحریم‌ها موافقت نخواهند کرد. با این حال ممکن است هر دوی آنها در مرحله نهایی رأی ممتنع داده و حتی اگر تحریم‌ها خیلی شدید نباشد به آن رأی مثبت دهند. اما نکته مهم آن است که هر چه تحریم‌ها ملایم‌تر باشد تأثیر آن نیز کمتر خواهد بود تا جایی که ممکن است اصلاً بی‌اهمیت شود.»
دکتر علی گرانمایه، استاد روابط بین الملل و کارشناس مسایل روسیه و منطقه اروآسیا، معتقد است اگر ایران به خواست‌های سازمان انرژی اتمی گردن ننهد روسیه با تحریم‌ها موافقت خواهد کرد.
وی به رادیو فردا می‌گوید: « روسیه گفته است با تحریم در صورت استنکاف ایران از همکاری با آژانس مضایقه ندارد، ولی مجازات باید طوری باشد که فشار غیرعادی بر اقتصاد و مردم ایران تحمیل نکند. در حقیقت می‌توان این طور تفسیر کرد که روسیه در حد متعارف با ادامه تحریم برخی سازمان‌ها و اشخاص موثر در ایران مشکلی ندارد، همان طور که در گذشته هم رفتار کرده است.»
دکتر امانوئل اتولنگه، کارشناس مسایل هسته ای ایران و نویسنده کتابی در این باب که اکنون کارشناس ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی است می‌گوید چین و روسیه با افزایش تعداد افرادی که سفر و فعالیت‌های مالی آنها در خارج از کشور تحریم شود موافقت خواهند کرد و همچنین با تحریم کسانی که برای خرید وسایل مربوط به مسایل هسته‌ای سفر می‌کنند.
دکتر امانوئل اتولنگه می‌افزاید: «من خیلی خوشبین نیستم که چین با تحریم بخش انرژی یعنی نفت و گاز همچنین کشتی رانی، بیمه و موارد مشابه دیگر موافقت کند. اینها مسایلی است که درباره آنها بحث شده، به علاوه تصمیم چین به گزارش سازمان انرژی اتمی نیز بستگی دارد که این بار بسیار منفی است. گزارش این هفته آژانس انرژی اتمی می‌تواند تاثیر عمده‌ای بر تصمیم چین داشته باشد، بااین حال باید گفت چین کماکان با تحریم‌های خیلی شدید به خصوص در زمینه بنزین و گازوییل موافقت نخواهد کرد.»
یکی از مسایلی که فعالان حقوق بشر به کرات روی آن تاکید داشتند و به کشورهای غربی هم توصیه کردند، این است که فروش وسایلی را که دولت ایران از آنها برای سرکوب و سانسور استفاده می‌کند تحریم کرده و از تحریم کالاهایی که به صنایع و مردم ایران صدمه می‌زند خودداری کنید.
به گزارش رویترز این پیشنهاد را فرانسه مطرح کرده است، اما سایر کشورها می‌گویند روسیه و چین با آن مخالفت خواهند کرد.
دکتر علی گرانمایه معتقد است این موارد در پیش نویس قطعنامه کنونی مطرح نخواهد شد: «من فکر نمی‌کنم این گونه مسایل را در تحریم‌ها بگنجانند و اگر بگنجانند ممکن است روسیه صراحتا آن را قبول نکند. گنجاندن این مسئله در قطعنامه‌ها حالت نمایشی دارد، در ضمن اگر ایران نتواند این وسایل را به طور آشکار تهیه کند می‌تواند از بازارهای دنیا با پرداخت مبلغ بیشتر آن را تهیه کند. همان طور که خیلی کشورها در شرایط تحریم این گونه وسایل، عملاً از دسترسی به آن محروم نشدند. ایران هم با امکانات مالی زیادی که دارد می‌تواند این وسایل را تهیه کند.»
دکتر گرانمایه با تاکید بر این که در حال حاضر مسئله اصلی مورد اختلاف تحریم بنزین و موارد مربوط به صنایع انرژی در ایران است، می‌گوید: «اکنون مسئله بیشتر بر سر تحریم انرژی به خصوص فروش بنزین به ایران است که البته روسیه در این جریان زیاد ذینفع نیست ولی چین ذینفع است. به نظر من موضوع روی همکاری با سازمان‌های غیراقتصادی و اقتصادی دولتی ایران که در سیاست‌گذاری‌ها فعلی ایران موثر هستند متمرکز خواهد شد. اما این که چین و روسیه روش یکسانی را پیش خواهند گرفت یا نه، من فکر می‌کنم روسیه بعد از سفر آقای مدودیف به فرانسه از خود انعطاف بیشتری نسبت به قطعنامه تحریم نشان می‌دهد، اما چین در عین حال که سعی می‌کند از فشارهای تحریمی بر ایران جلوگیری کند تلاش می‌کند در میان کشورهای عضو شورای امنیت منزوی نباشد. چین نگاه می‌کند تا ببیند روسیه چه روشی اتخاذ می‌کند و احتمال زیاد با روش روسیه همکاری و همراهی خواهد کرد و من فکر نمی‌کنم در مرحله نهایی چین از حق وتوی خود برای جلوگیری از تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند، شاید رأی ممتنع بدهد و یا در رأی دادن شرکت نکند و به این ترتیب هم ایران را تا حدی راضی نگهدارد و هم در میان اعضای دایم شورای امنیت به یک جانبه گرایی متهم نشود.»
اما اندی اوپنهایمر، کارشناس مسایل هسته ای و سردبیر سابق نشریه هفتگی مرکز اطلاعاتی جینز، در مورد موثر بودن تحریم‌های قابل قبول برای چین و روسیه خوشبین نیست و می‌گوید: « چین و روسیه می‌توانند تحریم‌های کمی سخت‌تر را مانند قرار دادن شرکت‌ها و افراد بیشتر در فهرست سیاه معاملات قبول کنند، اما اینها به قدری بی‌اثر است که می‌توان گفت شاید بهتر است اصلا تحریم‌ها را کنار بگذاریم. ما هیچ کنترلی روی این دو کشور نداریم، اکنون چین به خوبی می‌داند ایران در پی تهیه سلاح هسته‌ای است و من فکر می‌کنم این موضوع یعنی هسته‌ای شدن نظام ایران را پذیرفته است. اما فکر نمی‌کنم روسیه حاضر باشد ایران در همسایگی آن کشور صاحب بمب اتمی شود. در یک کلام باید بگویم اگر همگی متفق‌القول نباشند این تحریم‌ها اثر چندانی نخواهد داشت و ایران می‌تواند از راه‌های دیگری کالاهای مورد نظر خود را به دست آورد، همان طور که تا به حال هم همین کار را کرده است.»
دیپلمات‌های غربی ابراز امیدواری می‌کنند کشورهای ۵+۱ یعنی آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین بتوانند در مورد پیش نویس قطعنامه‌ای که برای تحریم ایران آماده می‌کنند به توافق برسند، اما کارشناسان مسایل ایران بعید می‌دانند روسیه و چین به همان شدتی که کشورهای دیگر می‌خواهند با این تحریم‌ها موافقت کنند.
اندی اوپنهایمر، کارشناس مسایل هسته‌ای و روابط بین الملل در بریتانیا، در این زمینه به رادیو فردا می‌گوید: « نیاز به انرژی و مسایل مربوط به آن به قدری شدید است که روسیه و چین با تشدید تحریم‌ها موافقت نخواهند کرد. با این حال ممکن است هر دوی آنها در مرحله نهایی رأی ممتنع داده و حتی اگر تحریم‌ها خیلی شدید نباشد به آن رأی مثبت دهند. اما نکته مهم آن است که هر چه تحریم‌ها ملایم‌تر باشد تأثیر آن نیز کمتر خواهد بود تا جایی که ممکن است اصلاً بی‌اهمیت شود.»
در همین زمینه:
وی به رادیو فردا می‌گوید: « روسیه گفته است با تحریم در صورت استنکاف ایران از همکاری با آژانس مضایقه ندارد، ولی مجازات باید طوری باشد که فشار غیرعادی بر اقتصاد و مردم ایران تحمیل نکند. در حقیقت می‌توان این طور تفسیر کرد که روسیه در حد متعارف با ادامه تحریم برخی سازمان‌ها و اشخاص موثر در ایران مشکلی ندارد، همان طور که در گذشته هم رفتار کرده است.»
دکتر امانوئل اتولنگه، کارشناس مسایل هسته ای ایران و نویسنده کتابی در این باب که اکنون کارشناس ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی است می‌گوید چین و روسیه با افزایش تعداد افرادی که سفر و فعالیت‌های مالی آنها در خارج از کشور تحریم شود موافقت خواهند کرد و همچنین با تحریم کسانی که برای خرید وسایل مربوط به مسایل هسته‌ای سفر می‌کنند.
دکتر امانوئل اتولنگه می‌افزاید: «من خیلی خوشبین نیستم که چین با تحریم بخش انرژی یعنی نفت و گاز همچنین کشتی رانی، بیمه و موارد مشابه دیگر موافقت کند. اینها مسایلی است که درباره آنها بحث شده، به علاوه تصمیم چین به گزارش سازمان انرژی اتمی نیز بستگی دارد که این بار بسیار منفی است. گزارش این هفته آژانس انرژی اتمی می‌تواند تاثیر عمده‌ای بر تصمیم چین داشته باشد، بااین حال باید گفت چین کماکان با تحریم‌های خیلی شدید به خصوص در زمینه بنزین و گازوییل موافقت نخواهد کرد.»
یکی از مسایلی که فعالان حقوق بشر به کرات روی آن تاکید داشتند و به کشورهای غربی هم توصیه کردند، این است که فروش وسایلی را که دولت ایران از آنها برای سرکوب و سانسور استفاده می‌کند تحریم کرده و از تحریم کالاهایی که به صنایع و مردم ایران صدمه می‌زند خودداری کنید.
به گزارش رویترز این پیشنهاد را فرانسه مطرح کرده است، اما سایر کشورها می‌گویند روسیه و چین با آن مخالفت خواهند کرد.
دکتر علی گرانمایه معتقد است این موارد در پیش نویس قطعنامه کنونی مطرح نخواهد شد: «من فکر نمی‌کنم این گونه مسایل را در تحریم‌ها بگنجانند و اگر بگنجانند ممکن است روسیه صراحتا آن را قبول نکند. گنجاندن این مسئله در قطعنامه‌ها حالت نمایشی دارد، در ضمن اگر ایران نتواند این وسایل را به طور آشکار تهیه کند می‌تواند از بازارهای دنیا با پرداخت مبلغ بیشتر آن را تهیه کند. همان طور که خیلی کشورها در شرایط تحریم این گونه وسایل، عملاً از دسترسی به آن محروم نشدند. ایران هم با امکانات مالی زیادی که دارد می‌تواند این وسایل را تهیه کند.»
دکتر گرانمایه با تاکید بر این که در حال حاضر مسئله اصلی مورد اختلاف تحریم بنزین و موارد مربوط به صنایع انرژی در ایران است، می‌گوید: «اکنون مسئله بیشتر بر سر تحریم انرژی به خصوص فروش بنزین به ایران است که البته روسیه در این جریان زیاد ذینفع نیست ولی چین ذینفع است. به نظر من موضوع روی همکاری با سازمان‌های غیراقتصادی و اقتصادی دولتی ایران که در سیاست‌گذاری‌ها فعلی ایران موثر هستند متمرکز خواهد شد. اما این که چین و روسیه روش یکسانی را پیش خواهند گرفت یا نه، من فکر می‌کنم روسیه بعد از سفر آقای مدودیف به فرانسه از خود انعطاف بیشتری نسبت به قطعنامه تحریم نشان می‌دهد، اما چین در عین حال که سعی می‌کند از فشارهای تحریمی بر ایران جلوگیری کند تلاش می‌کند در میان کشورهای عضو شورای امنیت منزوی نباشد. چین نگاه می‌کند تا ببیند روسیه چه روشی اتخاذ می‌کند و احتمال زیاد با روش روسیه همکاری و همراهی خواهد کرد و من فکر نمی‌کنم در مرحله نهایی چین از حق وتوی خود برای جلوگیری از تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند، شاید رأی ممتنع بدهد و یا در رأی دادن شرکت نکند و به این ترتیب هم ایران را تا حدی راضی نگهدارد و هم در میان اعضای دایم شورای امنیت به یک جانبه گرایی متهم نشود.»
اما اندی اوپنهایمر، کارشناس مسایل هسته ای و سردبیر سابق نشریه هفتگی مرکز اطلاعاتی جینز، در مورد موثر بودن تحریم‌های قابل قبول برای چین و روسیه خوشبین نیست و می‌گوید: « چین و روسیه می‌توانند تحریم‌های کمی سخت‌تر را مانند قرار دادن شرکت‌ها و افراد بیشتر در فهرست سیاه معاملات قبول کنند، اما اینها به قدری بی‌اثر است که می‌توان گفت شاید بهتر است اصلا تحریم‌ها را کنار بگذاریم. ما هیچ کنترلی روی این دو کشور نداریم، اکنون چین به خوبی می‌داند ایران در پی تهیه سلاح هسته‌ای است و من فکر می‌کنم این موضوع یعنی هسته‌ای شدن نظام ایران را پذیرفته است. اما فکر نمی‌کنم روسیه حاضر باشد ایران در همسایگی آن کشور صاحب بمب اتمی شود. در یک کلام باید بگویم اگر همگی متفق‌القول نباشند این تحریم‌ها اثر چندانی نخواهد داشت و ایران می‌تواند از راه‌های دیگری کالاهای مورد نظر خود را به دست آورد، همان طور که تا به حال هم همین کار را کرده است.»
