مدارکی که خبرگزاری آسوشیتدپرس در مورد زمانبندی کلی آمریکا برای آینده تحولات سیاسی و انتقال قدرت در سوریه دریافت کرده، نشان میدهد که بشار اسد «حداقل تا مارس ۲۰۱۷ از قدرت کناره گیری نخواهد کرد».
بنابراین دوران حکومت او حداقل چند ماه پس از پایان ریاست جمهوری باراک اوباما به سر خواهد رسید.
براساس این مدارک که در حقیقت یک جدول زمانی است و برای مقامات مسئول آمریکا در امور سوریه تهیه شده ، زمان کنارهگیری بشار اسد و حلقه اصلی مقامات پیرامون او تاریخ نامشخصی در مارس ۲۰۱۷ قید شده است. این تاریخ در حقیقت پنج سال پس از اولین باری است که باراک اوباما خواهان کنارهگیری اسد شد.
وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه گفت این زمانبندی «ارزیابی خامی» است که برای جان کری وزیر خارجه و سایر مقامهای آمریکایی که در مورد بحران سوریه کار میکنند، تهیه شده است.
سخنگوی وزارت خارجه این ارزیابی را یک «تحلیل مقدماتی در سطح کارمندان وزارت خارجه» و «مواد خام قبل از تصمیم گیری» توصیف کرد که موضع رسمی وزارت خارجه و دولت آمریکا نیست. او در عین حال افزود «انعکاس دقیقی از طرحهای جامعه بینالمللی برای پیشبرد روند انتقال قدرت در سوریه نیست.»
خبرگزاری آسوشیتدپرس تاکید می کند که بسیاری از زمانبندیهای قید شده در این ارزیابی با طرح مورد تایید سازمان ملل متحد برای روند انتقال قدرت در سوریه انطباق دارند و برخی از مقامهای آمریکایی گفتند که این زمانبندی انعکاس دقیقی از پیشبینی و سیاست کلی دولت آمریکاست.
یک مقام آمریکایی که نام او ذکر نشده، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته حتی ممکن است برکناری بشار اسد از مارس ۲۰۱۷ نیز دیرتر اتفاق بیافتد.
طبق این زمانبندی پيشبينی میشود که انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی سوریه در اوت ۲۰۱۷ برگزار شود که حدود ۱۹ ماه دیگر است. در آن فاصله یک نهاد انتقالی برکشور حکومت خواهد کرد.
برای رسیدن به مرحله اجرایی چنین تغییراتی در سوریه هنوز هم موانع جدی وجود دارد. یکی از مهمترین موانع رقابت شدید عربستان سعودی و ایران و حمایت هر یک از این دو قدرت منطقهای از جناحهای متخاصم در جنگ داخلی سوریه است. این دو کشور تحت فشارهای شدید جامعه بینالمللی حاضر شدند در کنفرانس صلح سوریه شرکت کنند.
در روزهای اخیر اعدام یک روحانی شیعه توسط عربستان سعودی و حمله به سفارت آن کشور در تهران در واکنش به این اقدام، مناسبات دو کشور را بار دیگر به شدت تیره کرده است. هنوز مشخص نیست این بحران دیپلماتیک جدید روی مواضع دو کشور در جنگ داخلی سوریه چه تاثیری خواهد داشت.
حتی اگر تنش بین ایران و عربستان به سوریه کشیده نشود و حتی اگر مذاکرات گروههای اپوزیسیون با حکومت بشار اسد به نتیجه برسد، مهمترین چالش برای زمانبندی مورد نظر آمریکا این است که تاکنون هیچیک از طرفهای ذینفع با جزییات آن و به خصوص بخش مربوط به تاريخ برکناری بشار اسد موافقت نکردهاند.
بشار اسد همواره با کنارهگیری از قدرت مخالفت کرده است. در زمانبندی تنظیم شده توسط کارمندان وزارت خارجه آمریکا نحوه کنارهگیری آقای اسد و یا آینده او پس از کنارهگیری از قدرت مشخص نشده است.
روسیه و ایران که حامیان اصلی حکومت اسد هستند، تاکنون با تصمیمگیری قدرتهای خارجی در مورد سرنوشت بشار اسد مخالفت کرده و تاکید می کنند که هرگونه تصمیمی در مورد آینده قدرت سياسی در سوریه به عهده مردم این کشور است. روسیه و ایران ممکن است با زمانبندی پیشنهادی آمریکا برای کنارهگیری بشار اسد شش ماه قبل از برگزاری انتخابات مخالفت کنند.
علاوه بر این اپوزیسیون سوریه خواهان برکناری هر چه سریعتر بشار اسد است. از نظر گروههای مخالف رژیم سوریه و حامیان اصلی آنها مثل ترکیه، عربستان سعودی و قطر زمانبندی پیشنهادی آمریکا ممکن است «خیانت» و پشت کردن به اهداف آنها تلقی شود.
در ماههای اخیر تحت تاثیر قدرت گرفتن گروه موسوم به «حکومت اسلامی»، آمریکا و متحدان اروپایی آن از مواضع قبلی خود که تاکید بر کنارهگیری سريع بشار اسد از قدرت بود عقبنشینی کرده و اولویت اصلی آنها شکست این گروه افراطی است.