صادرات گاز طبيعی ايران به ترکيه که از صبح روز دوشنبه، هفتم ژانویه، پس از ۱۰ روز کاهش صادرات به طور کلی قطع شده، نگراني هايی را در ترکيه ايجاد کرده است.
در حال حاضر توقف کامل روزانه ۲۷ تا ۲۹ مليون متر مکعب گاز طبيعی ايران به ترکيه به مهمترين موضوع روز اين کشور تبديل شده است.
حلمی گولر وزير انرژی ترکيه می گويد: «در رابطه با کمبود گاز ايران تلاش می کنيم از جايگزين های متفاوت استفاده به عمل آوريم و اين تلاش ها ادامه می يابد.»
وی افزود: « ايرانی ها می گويند: به دليل سردی هوا مصرف داخلی افزايش يافته و همزمان مسئله قطع صادرات گاز ترکمنستان به ايران هم باعث شده نتوانيم صادرات گاز داشته باشيم. به همين دليل من نماينده خود را به ايران فرستادم. خود نيز با آقای نوذری، وزير نفت گفت و گو کردم. آنها نيز گفتند می کوشند مشکل را حل کنند.»
حلمی گولر خاطر نشان کرد که به رغم اين گفت و گوها مشکل حل نشده است.
وزير انرژی ترکيه درباره تدابير لازم برای جلوگيری از بحران کمبود انرژی، گفت: اکنون ما از انبارهای زيرزمينی ذخيره گاز استفاده می کنيم. جدا از آن از انبارهای ذخيره در دريای اژه بهره می جوييم. همچنين واردات گاز از حوزه «شاه دنيز» آذربايجان را افزايش داده ايم.
به گزارش آژانس خبر ترک، روسيه بر خلاف سال گذشته که در حين قطع صادرات گاز ايران، صادرات گاز به ترکيه را افزايش داد و تا حدی کمبود گاز ايران را جبران کرد، اين بار به درخواست رجب طيب اردوغان، نخست وزير ترکيه پاسخ منفی داده است.
روسيه طبق توافقات با ترکيه بايد روزانه ۳۵ مليون متر مکعب گاز را از طريق خط موسوم به «جويبار آبی» که از زير دريای سياه عبور می کند، صادر نمايد.
بدين ترتيب ترکيه روزانه با حدود ۲۷ تا ۲۹ میليون متر مکعب کمبود گاز مصرفی روبروست.
به گفته کارشناسان وزارت انرژی ترکيه، منابع ذخيره گاز در اين کشور ۲۰ تا ۲۵ روز می تواند کمبود گاز ايران را تامين کنند و پس از آن بحران های جدی ايجاد خواهد شد.
ترکيه در فصل سرما روزانه به ۱۲۰ تا ۱۳۵ مليون متر مکعب گاز وارداتی نياز دارد و پنجاه درصد صنايع و مراکز توليد برق اين کشور گاز سوز هستند.
مطبوعات ترکيه در شماره های روز سه شنبه، ۱۸ دی ماه، با درج گزارش هايی درباره قطع صادرات گاز ايران به ترکيه، جمهوری اسلامی را به «عدم اجرای تعهداتش» برای چندين بار، متهم کردند.
دلایل سیاسی؟
در اين ميان برخی از کارشناسان ارشد انرژی در ترکيه، مسايل سياسی را نيز در قطع صادرات گاز ايران به ترکيه دخيل می دانند.
به گفته نجدت پامير، کارشناس ارشد انرژی در استانبول، « جمهوری اسلامی در شرايطی صادرات گاز به ترکيه را متوقف کرده که عبدالله گل، رييس جمهوری ترکیه، برای گفت و گوهای مهم درباره مسايل ايران به واشینگتن رفته است.»
نجدت پامير می گويد: مشکلات ما با ايران عموما در فصل زمستان و يا در زمانی رخ می دهند که چنين ملاقات هايی در روابط ميان ترکيه و آمريکا انجام می شود و يا مقامات ارشد آمريکايی، از جمله مقامات پنتاگون و حتی برخی از مقامات وزارت خارجه آمريکا به ترکيه می آيند.
این کارشناس ارشد انرژی، معتقد است که ترکيه بايد در اين راستا تدابير جديدی را اتخاذ کند.
او مي گويد: اقداماتی که بايد انجام پذيرند عبارتند از: یک؛ بايد به منابع انرژی خود از جمله، منابع انرژی هيدروالکتريک ، زغال سنگ و باد بيشتر اهميت بدهيم. دوم؛ اگر گاز طبيعی مصرف می کنيد تا اين سطح بالا از آن برای توليد برق استفاده نکنيد. سوم؛ اگر هم از گاز استفاده می کنيد، گازی که از سال ۱۹۸۶ به بعد مصرف می شد، يعنی به ۳۵ ميليارد متر مکعب بسنده کنيد.
وی اظهار داشت: ما يک کشور مصرف کننده بسيار جدی گاز هستيم و در اين صورت لازم است منابع ذخيره بسيار بزرگ گاز را هم داشته باشيم .
در عين حال برخی ديگر از کارشناسان انرژی ترکيه همانند عارف آک تورک معتقدند: تنها راه ترکيه در شرايط فعلی آنست که، از جمهوری اسلامی بخواهد به قراردادهای گازی خود به نحو مناسبی عمل کند.
