سعيد جليلی، رييس هيئت مذاکره کننده برنامه هسته ای ايران در يک تماس تلفنی با خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا، خواهان ادامه گفت و گوها در فضايی سازنده و مثبت شده است.
اين در حالی است که يک سخنگوی دفتر آقای سولانا با تاييد گفت و گوهای طرفين، اظهار داشت که تغييری در وضعيت برنامه هسته ای ايران بوجود نيامده است.
ژاکلین شاير، تحليلگر موسسه علوم و امنيت بين المللی در واشينگتن در گفت و گو با راديو فردا در باره مذاکرات بعدی ايران و اتحاديه اروپا می گويد: اظهارات دو طرف حاکی از علاقه طرفين به ادامه مذاکرات است.
راديو فردا: سعيد جليلی، رييس هيئت مذاکره کننده برنامه هسته ای ايران در يک تماس تلفنی با خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا اعلام آمادگی کرده است تا به گفت و گوهای خود با غرب در محيطی سازنده و مثبت ادامه دهد، نظر شما در مورد اين اعلام آمادگی ايران چيست؟
ژاکلین شاير: من فکر می کنم در يک ماه اخير شاهد يک رشته از گام هايی به سوی آشتی و مسالمت بوده ايم که هر دو طرف برداشته اند. البته بايد توجه داشت ايران هم به هيچ وجه دوست ندارد تحت فشار گذاشته شود، ايران دوست ندارد به اين کشور اولتيماتومی داده شود و يا اينکه حتما بايد با پاسخ قاطعی در موعد مقرر پيش آيد.
به همين جهت اصلا تعجب آور نبود که هفته گذشته ايران پاسخ قطعی و نهايی نداد، چيزی که گفته می شد مهلت ايران است. ولی از سوی ديگر می دانيم اظهارات آشتی پذيرانه هر دو طرف حاکی از علاقه آنها به مذاکره و گفت و گو است.
آيا واقعا مهلتی در کار بود؟ چون گزارش ها در اين زمينه کمی ضد ونقيض بودند!
بله گزارش ها ضد و نقيض بود. برداشت من اين است خاوير سولانا که با ايران در گفت و گو بود، به هيچ مهلتی اشاره نکرده بود، فقط گفته بود که از ايران انتظار می رود تا ظرف يکی دو هفته پاسخ خود را ارائه دهد.
- «اينکه چه نوع تحريم هايی اعمال خواهد شد واقعا دشوار است، چون روسيه و چين با اکراهی که از خود در اين زمينه نشان داده اند اوضاع را کمی دشوار کرده اند.»
البته دولت بوش هم از آن به عنوان يک مهلت دو هفته ای نام برد در حالی که اتحاديه اروپا می گفت آنها با ايران با جديت در مورد مهلت مذاکره نکرده اند. ولی نکته مهم اين است که به نظر می رسد ايران آماده گفت و گو است و همين طور آمريکا و اتحاديه اروپا، که اين خود امری مثبت است.
يکی از رسانه های ايران به نقل از سخنگوی دولت ايران گفته بود: ايران از موضع هسته ای خود عقب نشينی نخواهد کرد، نظرتان نسبت به اين موضوع چيست؟
اولا بايد بگويم با اعلام آمادگی ايران برای گفت و گو با گروه پنج به علاوه يک، فکر نمی کنم شورای امنيت برای تحميل تحريم های بيشتری خود را آماده سازد. چون نتايج چنين اقدامی غير سازنده و مخرب خواهد بود.
آمريکا، فرانسه و بريتانيا هم به خوبی و با نگرشی واقع بينانه می دانند که در حال حاضر چه اقداماتی شدنی است و علاوه بر پيچيدگی موضع روسيه، مسئله اخير اين کشور و گرجستان هم مزيد بر علت شده اند.
و خلاصه به نظر من اکنون زمان مناسبی برای تحريم های بيشتری نيست. دوم اينکه اگر يک باره ايران ۱۸۰ درجه چرخش کند و ببينيم که آن کشور گفت و گوها را جدی نمی گيرد، آن موقع برای يک رشته از تحريم ها تلاش خواهد شد، ولی اينکه چه نوع تحريم هايی اعمال خواهد شد واقعا دشوار است، چون روسيه و چين با اکراهی که از خود در اين زمينه نشان داده اند اوضاع را کمی دشوار کرده اند.
به نظر شما موضع آلمان شبیه مواضع روسيه و چين نبوده است؟
بله. آلمان رسما بخشی از کشورهای موسوم به ای يو- ۳ است و طبعا نمی خواهد به عنوان حلقه ضعيف در اين فعاليت ها شناخته شود و بر خلاف آمريکا، فرانسه و بريتانيا با آرامی و با احتياط عمل می کند و رويکرد چندان سختگيرانه ای نسبت به تحريم های بيشتر عليه ايران ندارد.
برخی توصیه می کنند که تحریم ها بر بخش های معینی از اقتصاد ایران اعمال شوند تا کارآیی بیشتری داشته باشند، موانع پیش روی چنین رویکردی چیست؟
هميشه برخی هستند که می گويند تحريم ها را می توان برای تاثير بيشتر با خلاقيت بيشتری بکار گرفت از جمله مقررات شديدتر بانکی و موسسات مالی. همينطور ممکن است تحريم های جديدتری برای صنايع گاز و نفت ايران به کار گرفته شود ولی به نظر من اعمال برخی از اين پيشنهادات و تحريم ها بسيار دشوار است و خلاصه راه مشحص و روشنی برای اعمال چنين اقداماتی وجود ندارد.
ولی از سوی ديگر ايران می داند که امکان يک حمله نظامی هنوز منتفی نيست و البته بايد بگويم سازمانی که من برای آن کار می کنم با هر گونه حمله نظامی مخالف است چون نتايج چنين اقدامی معکوس خواهد بود.
با توجه به اينکه دولت بوش ماه های آخر دور دوم خود را می گذراند آيا ايران در پی وقت گذرانی نيست تا اين بحران را با دولت بعدی آمريکا حل کند؟
بله. ايران به خوبی می داند که دولت جرج بوش ماه های پايانی خود را سپری می کند و بنابر اين آنها در حال اتلاف وقت هستند.
ايران از هر چيز کوچکی استفاده می کند تا وقت کشی شود مثلا همين داستان «مهلت»، که يک طرف می گفت وجود داشت و ايران خلاف آن را ادعا می کرد.
البته اين اقدامات از سوی ايران تعجب آور نيست زيرا تهران هيچ شتابی برای اينکه موفقيتی نصيب سياست خارجی دولت جورج بوش کند، ندارد!
