کانون مدافعان حقوق بشر ایران، هجدهمین نشست خود را با عنوان «قربانیان خشونت و بازداشت های خودسرانه» روز سه شنبه برگزار کرد تا وضعیت بازداشتگاه های ایران و موارد مرگ های مشکوکی که در این بازداشتگاه ها رخ داده بررسی شود.
مرگ مشکوک ابراهیم لطف اللهی، دانشجوی رشته حقوق در زندان سنندج و دکتر زهرا بنی یعقوب در بازداشتگاهی در همدان از جمله مواردی بود که در این نشست به آنها اشاره شد.
زهرا بنی یقوب در حالی که با نامزد خود در پارکی در همدان بود، دستگیر و به بازداشتگاهی در این شهر منتقل شد. مقامات قضایی به خانواده این پزشک جوان اعلام کردند که فرزندشان در بازداشتگاه خودکشی کرده است.
ابراهیم لطف اللهی، دانشجو نیز در زندان سنندج درگذشت. مقامات قضایی پس از دفن جنازه وی به خانواده اش گفتند که او نیز در زندان خودکشی کرده است.
شیرین عبادی، وکیل دادگستری و رییس کانون مدافعان حقوق بشر در گفت و گو با رادیو فردا درباره علت انتخاب عنوان «قربانیان خشونت و بازداشت های خودسرانه» برای نشست کانون مدافعان حقوق بشر می گوید:
شیرین عبادی: بازداشت اين افراد خودسرانه بوده، خودسرانه به اين معنا که مقررات قانونی در اين موارد رعايت نشده است و قربانيان در اثر عدم رعايت قوانين فوت کرده اند.
- «شادروان بنی يعقوب از شاگردان تيزهوش و يک دکتر فارغ التحصيل از دانشگاه تهران بود. ولی معلوم شد کسانی که او را دستگير کرده بودند و بعدا به عنوان متهم مورد تحقيقات قرار گرفتند، حتی سواد خواندن و نوشتن نداشتند و برگه بازجويی را انگشت زده بودند.»
در اين نشست، اين سؤال مطرح شده که چرا افراد در زندان ها و بازداشتگاه ها جان خود را از دست می دهند. آيا از سوی کارشناسان، راهکارها و پاسخ هايی برای اين سؤال ارائه شده است؟
مهم ترين راهکار، اطاعت از قوانين است. در تمام اين موارد، هم بازداشت ها و هم شيوه نگهداری از متهمين و هم رفتاری که با آنها شده، خلاف قانون بوده است. اگر مأمورين به قوانين توجه و از آن اطاعت می کردند هرگز چنين حوادثی اتفاق نمی افتاد.
خانم عبادی! شما به عنوان وکيل پرونده زهرا بنی يعقوب که يکی از همين قربانيان است، به تناقضاتی اشاره کرده ايد که دراين پرونده موجود است. در صورت امکان در مورد اين تناقضات توضيح دهيد.
در اين پرونده، تناقضات بسياری مشاهده کردم. از جمله ساعت دقيق مرگ و ارتفاع ميله ای که ادعا می شود شادروان زهرا بنی يعقوب خود را با آن به دار آويخته است. زيرا ارتفاع اين ميله با اندازه و قد زهرا تناسبی ندارد. همچنين تناقض در گزارشات مأمورين در مورد شيوه دستگيری و نگهداری از زهرا.
اما نکته مهمی که می خواهم به آن اشاره کنم اين است که شادروان بنی يعقوب از شاگردان تيزهوش و يک دکتر فارغ التحصيل از دانشگاه تهران بود. ولی معلوم شد کسانی که او را دستگير کرده بودند و بعدا به عنوان متهم مورد تحقيقات قرارگرفتند، حتی سواد خواندن و نوشتن نداشتند و برگه بازجويی را انگشت زده بودند.
سؤال من اين است که چگونه امکان دارد افرادی که سواد خواندن و نوشتن ندارند و در نتيجه چيزی از قانون نمی دانند، ضابط قضايی بسيج شوند و با جهالت خود چنين فجايعی را به وجود آورند.
در پايان هجدهمين جلسه نشست کانون مدافعان حقوق بشر، چه نتيجه ای به دست آمد؟ چگونه می شود از وقوع احتمالی چنين حوادثی در آينده، جلوگيری کرد؟
کارشناسان نتيجه گرفتند که بی توجهی به قانون می تواند مسائل هولناکی را به دنبال داشته باشد. مرگ زهرا بنی يعقوب و ابراهيم لطف اللهی، نتيجه بی توجهی به قانوناست. همچنين بايد بر روی بازداشتگاه ها و مأمورينی که مسئول دستگيری و بازداشت هستند نظارت دقيق و کامل وجود داشته باشد.
