نام فلسطین در تاریخ معاصر همواره با جنگ، خشونت، مقاومت و کشتار همراه بوده است. اما معرفی این سرزمین پر رنج در خاورمیانه، نه تنها به عنوان یکی از نقاط جذاب برای گردشگری جهانی، بلکه جذابترین قطب توریسم بسیار شگفتانگیز مینماید.
سازمان جهانی گردشگری وابسته به سازمان ملل متحد (UNWTO) در تازهترین گزارش خود در رتبهبندی کشورها و سرزمینهایی که بیشترین رشد گردشگری را در یک سال اخیر داشتهاند، فلسطین را در جایگاه نخست معرفی کرده است.
رشد گردشگری با میزان گردشگرانی که به یک کشور رفتهاند، متفاوت است. هر چند رتبه نخست به فلسطین رسیده است اما به این مفهوم نیست که بیشترین گردشگران را به خود جذب کرده است.
۱- فلسطین، در صدر یک فهرست ده نامی از نقاطی است که بر خلاف آنچه که در اخبار و گزارشهای سیاسی جهانی مطرح است، به طرز غافلگیر کنندهای بیشترین جهش گردشگری در سال ۲۰۱۷ تا حال حاضر را ثبت کردهاند.
بیدلیل نبود که بنکسی هنرمند جهانی گرافیتی نخستین هتل بوتیکی خود را به تازگی در کرانه باختری افتتاح کرده است؛ این اقدام او نشان از افزایش علاقمندی جهانی به گردشگری در این سرزمین بود.
بنکسی هتل خود را در مکانی در کرانه باختری افتتاح کرد که پنجرههای آن به سوی دیوار بلند حائلی گشوده میشود که اسرائیل میان خود با این سرزمینها کشیده است.
بنکسی که یک فعال سیاسی منتقد نیز هست، گفته بود، با این کار میخواهد آگاهی گردشگران در جهان نسبت به سرزمین فلسطین را نیز افزایش دهد.
در یک سال اخیر ۶۳۰ هزار توریست از کشورهای مختلف از کرانه باختری دیدار کردهاند هر چند که میان این کرانه با باریکه غزه تفاوت از زمین تا آسمان است.
با رفتن این شمار گردشگر به سوی کرانه باختری، رشد گردشگری جهانی در مورد سرزمینهای فلسطینی ۵۸ درصد بیش از سال قبل از آن بوده است؛ بالاتر از هر کشور و سرزمین دیگری در سراسر جهان.
زادگاه و محل زندگی عیسی مسیح در بیتاللحم در کرانه باختری یکی از مهمترین نقاطی است که گردشگران و زائران خارجی به آن میروند اما فلسطین جذابیتهای بسیار دیگری هم برای گردشگران دارد که یکی از آنها، به طرز شگفتانگیزی، رالیهای ماشین با رانندگی دختران جوان فلسطینی است.
چه کسی میتوانست باور کند که آبجوهای گوارای فلسطینی، کنسرتهای ارکسترهای بزرگ جهانی و یا حتی دیوار حائلی که اسرائیل با کرانه باختری کشیده، از جمله دلایل دیگری برای رشد گردشگری در سرزمین فلسطین باشد؟
۲- اما تنها فلسطین در خاورمیانهٔ پربحران نیست که در صدر فهرست رتبهبندی سازمان جهانی گردشگری قرار دارد؛ سرزمین تاریخی و پرچذبه مصر نیز در فهرست امسال در جایگاه دوم نشسته است.
مصر که گردشگری منبع مهمی برای درآمدزایی آن بود، از سال ۲۰۱۱ که با ناآرامیها و تظاهرات علیه حکومت وقت روبرو شد، بسیاری از گردشگران خود را از دست داده بود.
اما عبدالفتاح السیسی فرمانده پیشین ارتش مصر حکومت اسلامگرایان و محمد مرسی، رییسجمهوری نماینده اخوانالمسلمین، را کنار زد و با تغییر حکومت، موجب بازگشت ثبات نسبی پیشین به مصر شده است و با این ثبات نیز گردشگران به سرزمین فراعنه و اهرام ثلاثه بازگشتهاند.
با وجود چند مورد حملات تروریستی و بمبگذاریهای خونین بویژه علیه کلیساهای مسیحیان قبطی در قاهره و بندر اسکندریه، که دهها کشته بر جای نهاده است، گردشگران بیشتری در یک سال اخیر مصر را برای گذراندن تعطیلات انتخاب کردهاند.
در یک سال گذشته بیش از هشت میلیون خارجی از مصر دیدار کردهاند که هر چند این رقم در مقایسه با چهارده میلیون گردشگری که در سال ۲۰۱۰، آخرین سال حکومت حسنی مبارک از مصر دیدار کرده بودند، کم است اما به نسبت سال ۲۰۱۶، رشد ۵۱ درصدی را نشان میدهد.
به گزارش سازمان جهانی گردشگری، توریستهای اروپایی از همه کشورهای اتحادیه اروپا، غیر از بریتانیا، در گروههای بزرگ به مصر و بویژه به سواحل زیبای شرمالشیخ در آبهای دریای سرخ بازگشتهاند.
۳- با وجود آنکه شاید تنها درصد محدودی از مردم جهان نام جزایر ماریانای شمالی را شنیده باشند، این جزایر در جایگاه سوم در فهرست رشد گردشگری جهان در یکسال اخیر نشستهاند؛ ۵۳۱ هزار توریست یعنی ۳۷ درصد بیش از سال گذشته به این جزایر رفتهاند.
۴- هر چند شمار توریستهای رسیده در یک سال به ایسلند در شمال اروپا دو و نیم میلیون نفر بوده، اما چون رشد گردشگری حدود ۳۵ درصدی بیش از سال گذشته در جذب توریست به این جزیره آرام بوده، این کشور جایگاه چهارم را در فهرست سازمان جهانی گردشگری به خود اختصاص داده است.
۵- کشورهای شمال آفریقا، بویژه لیبی، در سالهای اخیر کانون بحران بودهاند و گردشگران بسیاری در جهان جرات سفر به این مناطق را ندارند اما تونس همچنان یک استثناء است.
تونس، همسایه مصر، در سال ۲۰۱۵ شاهد تیراندازی یک مرد مسلح در یک منطقه مورد توجه گردشگران اروپایی بود؛ رخدادی که ۳۸ خارجی در آن جان دادند؛ سی تن آنها بریتانیایی بودند.
اما هتلی که محل آن کشتار بود، به تازگی بازگشایی شده و این تابستان مملو از گردشگران اروپایی است.
هفت و نیم میلیون خارجی که ۳۲ و نیم درصد بیش از سال گذشته است، در ماههای اخیر تعطیلات خود را در تونس گذراندهاند.
سال ۲۰۱۰ که حکومت زینالعابدین بن علی در تونس در قدرت بود و هنوز تلاطمهای موسوم به «بهار عربی» دامان رژیم او را نگرفته بود، هفت میلیون و ۸۰۰ هزار خارجی از تونس دیدار کردند؛ مقایسه آمار آن سال و امسال نشان میدهد که تونس ثبات بیشتری پیدا کرده است.
۶- ویتنام نیز که دو نسل قدیمیتر از ما نام آن را با جنگ خونین در برابر آمریکا مترادف میدانستند، بیشترین رشد گردشگری را در سراسر آسیا در یک سال اخیر داشته است.
سیزده میلیون خارجی در یک سال اخیر از ویتنام دیدار کردهاند که ۳۱ درصد بیشتر از سال قبل است.
۷- اوروگوئه در آمریکای لاتین، در جایگاه هفتم جهانی از نظر رشد جذب گردشگران در یکسال گذشته قرار گرفته است؛ رشد ۳۰ درصدی که حتی برزیل را پشت سر نهاده و امسال چهار میلیون گردشگر از اوروگوئه دیدار کردهاند.
۸- اما نیکاراگوئه نیز مورد توجه گردشگران جهانی است؛ کشوری که چند دهه انقلاب و کودتاهای نظامی و خصومت با آمریکا زندگی مردمش را برای چند دهه تحت تأثیر قرار داده بود، امسال حدود ۲۸.۵ درصد رشد گردشگری داشته و نزدیک به دو میلیون تن از این کشور آمریکای لاتین دیدار کردهاند.
۹- مغولستان در آسیای دور نهمین قطب گردشگری امسال بر اساس رتبهبندی سازمان جهانی گردشگری است؛ به گونهای که از آغاز سال ۲۰۱۷ تا حال، ۴۰۰ هزار گردشگر از این خاستگاه چنگیزخان دیدار کردهاند تا رشد توریسم بیش از ۲۸ درصد در این کشور ثبت شده باشد.
۱۰- نام اسرائیل نیز از آغاز موجودیت آن با تنشهای سیاسی و جنگی و بحرانها مترادف بوده است؛ اما بر خلاف آنچه که در یکسال اخیر در خبرهای رسانهای از رخدادهایی مانند حملات چاقو زنی و واکنشهای متقابل، از جمله بر سر مسجد الاقصی شنیدهایم، امسال سه میلیون و ۷۰۰ هزار گردشگر و زائر خارجی از اسرائیل دیدار کردهاند.
اسرائیل به عنوان خاستگاه ادیان توحیدی یهودیت و مسیحیت و وجود اماکن مقدس اسلامی بویژه مسجد الاقصی و سرزمینی که برای دیانتهای دیگری مانند بهائیان و مورمونها مقدس است، در اوج جنگها نیز مورد توجه زائران ادیان و باورهای مختلف بوده است.
هر از گاهی که بحرانهای سیاسی و جنگی شدت میگیرد، یک باره هتلهای اسرائیل از گردشگران خالی میشود اما باز با دوره دیگری از آرامش، گردشگران به آسانی جذب این سرزمین میشوند.
رشد گردشگری در اسرائیل در سال ۲۰۱۷ اندکی بیش از ۲۵ درصد بوده است.
چه کسی میتوانست باور کند که با وجود نزاعی دیرینه، اتفاقاً این فلسطین و اسرائیل باشند که اولین و آخرین جایگاه در فهرست سرزمینهایی باشند که بیشترین رشد گردشگری در یک سال اخیر را داشتهاند؟!