رییس جمهوری ایران در بیست‌ونهمین نمایشگاه کتاب تهران با تاکید بر اینکه «نباید نقاد را به زندان انداخت» گفت که کتاب، نوشته و شعر کسانی که «دلسوزانه نقادی» می‌کنند، «نباید در پیچ و خم گرفتار» شود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسن روحانی روز سه شنبه ۱۴ اردیبهشت در نمایشگاه کتاب گفت که دست اندرکاران انتشار کتاب در ایران «بیش از آنکه» از دولت پول بخواهند «آزادی و امنیت می‌خواهند».
وی اضافه کرد: «نقاد را دستگیر نمی‌کنند و به زندان نمی‌برند. نقادی یک نعمت است. البته بحث کسانی که دروغ می‌گویند، اتهام می‌زنند و قدرت ملی را تضعیف می‌کنند جداست. اما کسی که دلسوزانه نقادی می‌کند نباید کتاب، نوشتار و شعرش در پیچ و خم گرفتار شود».
آقای روحانی پارسال نیز در افتتاحیه نمایشگاه کتاب تهران نسبت به سلیقه‌ای شدن ممیزی کتاب و اعمال سخت‌گیری بر ناشران و مولفان هشدار داده بود.
گفته‌های آقای روحانی در حالی بیان شده است که در سال‌های گذشته برخی از دست اندرکاران بخش کتاب از نحوه ممیزی کتاب‌ها انتقاد و اعلام کرده‌اند که تغییرات در شورای عالی نظارت بر کتاب و هیات نظارت بر مطبوعات تا حدی نبوده که به تغییر عمده‌ای در سیاست سانسور منجر شود.
در همین حال جیمز مرچنت، مدیر بخش پژوهش شرکت رسانه‌های خرد، که با انتشار گزارش «انسداد نویسنده، داستان سانسور در ایران» به بررسی وضعیت نشر و سانسور کتاب در ایران از انقلاب ۵۷ تا دوران ریاست جمهوری حسن روحانی پرداخته است، پیش از این در مصاحبه با رادیو فردا گفته بود که «روحانی کمی تیزی‌ها را صیقل داده اما هیچ تغییر و اصلاح بنیادین ارائه نداده که بتواند آزادی نویسندگان ایرانی را به طور قابل ملاحظه افزایش دهد».
به گفته جیمز مرچنت، «بعضی از نویسندگان حتی می‌گویند که ممیزهای جدید در زمان روحانی مجهز‌تر از قبل هستند و قدرت تشخیص استعارات و تمثیل‌ها را دارند که این خصوصیت آن‌ها را از ممیزان زمان احمدی‌نژاد که بیشتر روی کلماتی مثل سکس و شراب و دشنام‌ها حساسیت داشتند خطرناک‌تر می‌کند».
در همین حال سازمان عفو بین الملل در گزارش سالانه خود گفته است که مقام‌های ایرانی همچنان به ایجاد محدودیت در زمینه آزادی بیان ادامه می‌دهند.
آقای روحانی در بخش دیگری از سخنان روز سه شنبه‌اش گفت که «بار‌ها» در جلسات هیأت دولت به وزیر ارشاد اعلام کرده که ممیزی کتاب باید به انجمن نویسندگان و ناشران واگذار شود.
وی اضافه کرد: «چون نهادهای مدنی کارشان را دقیق‌تر انجام می‌دهند اما می‌بینیم که یک کارمند که دانشجو هم است تصمیم می‌گیرد که کتابی چاپ بشود یا نشود».
مقامات وزارت ارشاد ایران پیش از این بار‌ها وعده‌هایی را درباره سپردن ممیزی به ناشران مطرح کرده‌اند اما این وعده‌ها اجرا نشده است.
برخی از ناشران گفته‌اند که نمی‌خواهند مسئول سانسور کتاب‌ها باشند و احتمال دارد سپردن این مسئولیت به ناشران، زیان‌های قابل توجهی به صنعت نشر وارد کند.
در مقابل، جمع کثیری از نویسندگان نیز با انتشار نامه سرگشاده‌ای پیشنهاد داده بودند که خود نویسندگان مسئولیت کتاب‌شان را بر عهده داشته باشند.
آقای روحانی در سخنانش همچنین با اشاره به مشاغل صنعت نشر تاکید کرد که فرهنگ و صنایع مربوط به آن «یک بازار خلاق است و می‌تواند بازار اقتصادی مهمی برای یک کشور باشد».
به گفته آقای روحانی، فرهنگ «قدرت بزرگ بین‌المللی» ایران است و «می‌تواند سازنده اقتصاد باشد».
پیش از این گزارش‌هایی درباره وضعیت نامناسب اقتصادی ناشران و کتابفروشی‌ها در ایران منتشر شده است.
از جمله رضا صالحی امیری، رییس مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران روز ۲۷ آبان پارسال از تعطیلی «صدها» کتابفروشی و تغییر کاربری آن‌ها به «پیتزافروشی» خبر داده بود.
نمایشگاه کتاب ایران روز سه‌شنبه برای نخستین بار در مجموعه «شهر آفتاب» در حاشیه شهر تهران افتتاح شد. سالن‌های نمایشگاهی این مجموعه در مساحتی نزدیک به ۱۲۰ هزار متر مربع طراحی شده و یک سالن بزرگ، چهار سالن متوسط و چهار سالن کوچک‌تر را در بر می‌گیرد.
