جهان در سال ۲۰۱۱ شاهد پیشرفت های زیادی در زمینه علوم پزشکی بود که در این مقاله ده مورد از مهمترین کشفیات پزشکی را می خوانید.
توليد سلولهای پايه انسان از طريق شبيه سازی: اين روش هنوز به مرحله شبيه سازی انسان نرسيده ولی دانشمندان می گويند که در صورت ادامه تحقيقات شايد راه طولانی تا آن مرحله باقی نمانده باشد.
در ماه اکتبر سال گذشته، پژوهشگران «بنياد تحقيقات سلول های پايه» در نيويورک اعلام کردند که با استفاده از يک فن آوری جديد و ترکيب کردن DNA يک انسان بالغ با مواد ژنتيک موجود در تخمک، توانسته اند سلولهای پايه را شبيه سازی کنند. اين سلول های پايه در آينده ممکن است برای درمان بيماری هايی نظير پارکينسون يا ترميم نخاع به کار برده شوند.
توليد اولين واکسن مالاريا: سالانه ميليون ها کودک به خصوص در قاره آفريقا و آسيای جنوبی، به بيماری مالاريا مبتلا می شوند. اما با وجود بيش از يک قرن تحقيقات در اين زمينه تاکنون واکسن موثری برای پيشگيری و يا مقابله با اين بيماری کشف نشده بود.
سال گذشته برای اولين بار واکسن جديدی که به طور آزمايشی در مورد کودکان ساکن کشورهای آفريقای سياه مورد استفاده قرار گرفت با موفقيت روبرو شده و خطر ابتلا به اين بيماری را به نصف کاهش داد. اين واکسن توسط «برنامه مقابله با مالاريا» و «بنياد خيريه بيل گيتس» تهيه شده است.
با وجودی که نتايج استفاده آزمايشی از اين واکسن اميدوارکننده بوده مسئولان بهداشت جهانی بايد تصميم بگيرند که آيا درجه تاثير گذاری آن به حدی هست که آن را در سطح جهان تجويز کنند يا نه. ميزان تاثير گذاری واکسن های متداول برای ساير بيماری های ميکروبی و عفونی بين ۷۰ تا ۹۰ درصد است.
روش درمان اچ آی وی در پيشگيری از ابتلا به ايدز: تحقيقات سال گذشته نشان داد که برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان بيماران مبتلا به اچ آی وی می تواند فعاليت اين ويروس را در بدن مبتلايان کاهش داده و بهبود سلامت اين بيماران باعث خواهد شد که احتمال انتقال اين ويروس به ديگران کاهش يابد.
همچنين دو تحقيقات جداگانه نشان داد که افرادی که با مبتلايان به بيماری ايدز رابطه جنسی دارند در صورت استفاده از داروهای موثر در درمان اچ آی وی، خطر ابتلا به اين بيماری را کاهش می دهند. مجموعه اين پيشرفت ها نشان می دهد که استفاده از داروهای موثر در درمان اچ آی وی روش بسيار خوبی برای مقابله با بيماری ايدز است.
ترکيب متنوع و کامل، بهترين رژيم غذايی: موسسات دولتی ناظر بر توليد مواد غذايی و بهداشت آمريکا هر پنج سال يک بار جديدترين يافته های خود را در مورد رژيم غذايی مناسب منتشر می کنند.
در گزارش سال ۲۰۱۱ تاکيد شده است که مردم ضمن کاهش مصرف شکر، نمک و چربی های افزوده به مواد غذايی، بايد رژيم غذايی خود را با افزودن سبزیجات، ميوه و انواع نشاسته های مفيد متعادل کنند. علاوه بر اين ۱۵۰ دقيقه فعاليت جسمی مناسب در طول هفته يکی ديگر از شروط برای رعايت سلامت عمومی است.
پيام اصلی و محور تبليغاتی موسسات مسئول بهداشت عمومی در آمريکا جايگزين کردن هرم مواد غذايی سنتی که اساسا شامل مواد گوشتی و لبنيات بود با ترکيب جديد و مکملی است که نيمی از حجم آن را سبزيجات و ميوه تشکيل می دهد.
کشت اجزاء بدن در آزمايشگاه: در ماه مارس سال گذشته دانشمندان علوم پزشکی توانستند با موفقيت بخشی از لوله های مثانه را به صورت مصنوعی در آزمايشگاه توليد کنند.
در اين روش ساختار اوليه اين لوله توسط سلول های توليد شده در آزمايشگاه ساخته شده و سپس سلول هايی از مثانه بيمار به آن افزوده شد. اين اندام با موفقيت در بدن فرد بيمار جاسازی شد و آزمايش های بعدی نشان داد که به خوبی تخليه ادرار را انجام می دهد.
در حال حاضر توليد يک چنين اجزايی از اندام های بدن انسان بسيار پرهزينه است ولی گام بسيار مهم و اميدوار کننده ای در مسير کشت و توليد اجزاء بدن برای جايگزين کردن اندامهای ناسالم و از کار افتاده در بدن بيماران است.
ارتباط بين باکتری و سرطان روده: در ماه اکتبر تحقيقات جديدی نشان داد که برخی از باکتری های بسيار کمياب در دستگاه گوارش انسان، در محيط سلول های سرطانی روده به سرعت رشد کرده و احتمالا در تشديد اين بيماری نقش دارند.
در مقايسه بافت های روده مبتلا به سرطان با بافت های روده سالم دانشمندان متوجه شدند که حضور و فعاليت اين نوع باکتری که «فوسوباکتريا» نام دارد بسيار بيشتر است. البته تحقيقات قبلی نيز نشان داده است که ميکروب ها می توانند دليل بروز التهاب شديد و باعث از بين رفتن بافت های داخلی روده باشند که خطر ابتلا به سرطان در اين اندام را افزايش می دهد.
راه حل موثر و قطعی برای کاهش وزن: تنها نکته ای که در عالم کاهش وزن قطعی است فقدان يک راه حل موثر و جادويی برای حل اين معضل است. اما در تحقيقاتی که سال پيش در مورد دارويی به نام «کوئگزا» (Quexa) تکميل شد، پژوهشگران اعلام کردند که افراد مبتلا به چاقی مفرط با استفاده از اين دارو طی يک سال ده درصد از وزن خود را کاهش داده اند.
اين دارو ترکيبی از دو داروی موجود است که به طور همزمان از يک طرف اشتهای افراد را کاهش داده و از طرف ديگر با فعال کردن بخش مربوطه در مغز به سوخت و ساز بدن و مصرف بهتر کالری کمک می کند. درميان افرادی که از اين داروهای جديد استفاده کرده اند ميزان فشار خون، قند و چربی موجود در خون و خطر ابتلا به بيماری های قلبی نيز کاهش يافته است.
سگ هايی که می توانند سرطان ريه را بو بکشند: تحقيقات جديد نشان می دهد که برخی از سگ ها که حس شامه بسيار قوی تری دارند می توانند وجود سرطان ريه را در بازدم افراد مبتلا به اين بيماری تشخيص دهند.
دانشوران آلمانی پس از ۹ ماه آموزش توانستند سگ ها را طوری تربيت کنند که بوی سلول های سرطانی در ريه را تشخيص دهند. در پايان دوره آموزش اين سگ ها توانستند ۷۱ درصد از سلول های سرطانی و ۹۳ درصد از سلول های سالم را از طريق بو کردن به درستی تشخيص دهند.
هنوز دقيقا مشخص نيست که اين سگ ها با تشخيص بوی چه ماده ای موارد سرطانی و غير سرطانی را از يکديگر تفکيک می کنند و متاسفانه راهی برای دريافت اين نکته از زبان خود سگ ها وجود ندارد.
بزاق دهان بهترين وسيله تشخيص عمر: تاکنون هيچ راهی ، حتی آزمايش DNA ، نمی توانست سن دقيق افراد را به هنگام مرگ مشخص کند.
اما اکنون با کمک روش جديدی برای تجزيه بزاق دهان که توسط متخصصان علوم پزشکی در دانشگاه کاليفرنيا کشف شده است، می توان عمر دقيق افرادی را که می ميرند تشخيص داد. مبنای تجزيه و آزمايش بزاق دهان عوامل محيطی و شيوه زندگی افراد مثل رژيم غذايی، فشارهای عصبی و حتی تاثير آلودگی هاست که روی ترکيب DNA افراد تاثيری نمی گذارد. ولی ژن های موجود در بدن انسان را می تواند فعال و يا غير فعال کند.
به گفته پژوهشگران، اين تغييرات به صورت لايه هايی روی يکديگر انباشته شده و به مرور به تاريخچه و تقويمی از گذر زمان در مورد هر فرد بدل می شوند.
ابزار پيشگويی خطر مرگ: پژوهشگران دانشگاه «اوپسالا» در سوئد در ماه اوت سال گذشته اعلام کردند که يک آزمايش خون ساده می تواند نشان دهد که هر فردی تا چه حد در معرض خطر ابتلا به سرطان و يا بيماری های کشنده قلبی است.
در يک تحقيقات ۱۲ ساله که طی آن بيش از دو هزار نفر مورد آزمايش قرار گرفتند پژوهشگران دريافتند که افراد دارای درصد بالاتری از آنزيم «کاتپسين اس» با خطر مرگ بيشتری بر اثر ابتلا به سرطان و يا بيماری های قلبی روبرو هستند.
حجم اين آنزيم که نقش آن کمک به تجزيه برخی از انواع پروتئين ها است در افراد مبتلا به نارسايی های قلبی و يا کسانی که غدد سرطانی دارند بيشتر از ديگران است. اين آنزيم در عين حال در لايه های چربی انباشته شده در بدن افراد چاق به وفور ذخيره می شود که البته جای تعجب ندارد چون اضافه وزن زياد يکی از عوامل اصلی ابتلا به بيماری های قلبی است.
توليد سلولهای پايه انسان از طريق شبيه سازی: اين روش هنوز به مرحله شبيه سازی انسان نرسيده ولی دانشمندان می گويند که در صورت ادامه تحقيقات شايد راه طولانی تا آن مرحله باقی نمانده باشد.
در ماه اکتبر سال گذشته، پژوهشگران «بنياد تحقيقات سلول های پايه» در نيويورک اعلام کردند که با استفاده از يک فن آوری جديد و ترکيب کردن DNA يک انسان بالغ با مواد ژنتيک موجود در تخمک، توانسته اند سلولهای پايه را شبيه سازی کنند. اين سلول های پايه در آينده ممکن است برای درمان بيماری هايی نظير پارکينسون يا ترميم نخاع به کار برده شوند.
توليد اولين واکسن مالاريا: سالانه ميليون ها کودک به خصوص در قاره آفريقا و آسيای جنوبی، به بيماری مالاريا مبتلا می شوند. اما با وجود بيش از يک قرن تحقيقات در اين زمينه تاکنون واکسن موثری برای پيشگيری و يا مقابله با اين بيماری کشف نشده بود.
سال گذشته برای اولين بار واکسن جديدی که به طور آزمايشی در مورد کودکان ساکن کشورهای آفريقای سياه مورد استفاده قرار گرفت با موفقيت روبرو شده و خطر ابتلا به اين بيماری را به نصف کاهش داد. اين واکسن توسط «برنامه مقابله با مالاريا» و «بنياد خيريه بيل گيتس» تهيه شده است.
با وجودی که نتايج استفاده آزمايشی از اين واکسن اميدوارکننده بوده مسئولان بهداشت جهانی بايد تصميم بگيرند که آيا درجه تاثير گذاری آن به حدی هست که آن را در سطح جهان تجويز کنند يا نه. ميزان تاثير گذاری واکسن های متداول برای ساير بيماری های ميکروبی و عفونی بين ۷۰ تا ۹۰ درصد است.
روش درمان اچ آی وی در پيشگيری از ابتلا به ايدز: تحقيقات سال گذشته نشان داد که برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان بيماران مبتلا به اچ آی وی می تواند فعاليت اين ويروس را در بدن مبتلايان کاهش داده و بهبود سلامت اين بيماران باعث خواهد شد که احتمال انتقال اين ويروس به ديگران کاهش يابد.
همچنين دو تحقيقات جداگانه نشان داد که افرادی که با مبتلايان به بيماری ايدز رابطه جنسی دارند در صورت استفاده از داروهای موثر در درمان اچ آی وی، خطر ابتلا به اين بيماری را کاهش می دهند. مجموعه اين پيشرفت ها نشان می دهد که استفاده از داروهای موثر در درمان اچ آی وی روش بسيار خوبی برای مقابله با بيماری ايدز است.
ترکيب متنوع و کامل، بهترين رژيم غذايی: موسسات دولتی ناظر بر توليد مواد غذايی و بهداشت آمريکا هر پنج سال يک بار جديدترين يافته های خود را در مورد رژيم غذايی مناسب منتشر می کنند.
در گزارش سال ۲۰۱۱ تاکيد شده است که مردم ضمن کاهش مصرف شکر، نمک و چربی های افزوده به مواد غذايی، بايد رژيم غذايی خود را با افزودن سبزیجات، ميوه و انواع نشاسته های مفيد متعادل کنند. علاوه بر اين ۱۵۰ دقيقه فعاليت جسمی مناسب در طول هفته يکی ديگر از شروط برای رعايت سلامت عمومی است.
پيام اصلی و محور تبليغاتی موسسات مسئول بهداشت عمومی در آمريکا جايگزين کردن هرم مواد غذايی سنتی که اساسا شامل مواد گوشتی و لبنيات بود با ترکيب جديد و مکملی است که نيمی از حجم آن را سبزيجات و ميوه تشکيل می دهد.
کشت اجزاء بدن در آزمايشگاه: در ماه مارس سال گذشته دانشمندان علوم پزشکی توانستند با موفقيت بخشی از لوله های مثانه را به صورت مصنوعی در آزمايشگاه توليد کنند.
در اين روش ساختار اوليه اين لوله توسط سلول های توليد شده در آزمايشگاه ساخته شده و سپس سلول هايی از مثانه بيمار به آن افزوده شد. اين اندام با موفقيت در بدن فرد بيمار جاسازی شد و آزمايش های بعدی نشان داد که به خوبی تخليه ادرار را انجام می دهد.
در حال حاضر توليد يک چنين اجزايی از اندام های بدن انسان بسيار پرهزينه است ولی گام بسيار مهم و اميدوار کننده ای در مسير کشت و توليد اجزاء بدن برای جايگزين کردن اندامهای ناسالم و از کار افتاده در بدن بيماران است.
ارتباط بين باکتری و سرطان روده: در ماه اکتبر تحقيقات جديدی نشان داد که برخی از باکتری های بسيار کمياب در دستگاه گوارش انسان، در محيط سلول های سرطانی روده به سرعت رشد کرده و احتمالا در تشديد اين بيماری نقش دارند.
در مقايسه بافت های روده مبتلا به سرطان با بافت های روده سالم دانشمندان متوجه شدند که حضور و فعاليت اين نوع باکتری که «فوسوباکتريا» نام دارد بسيار بيشتر است. البته تحقيقات قبلی نيز نشان داده است که ميکروب ها می توانند دليل بروز التهاب شديد و باعث از بين رفتن بافت های داخلی روده باشند که خطر ابتلا به سرطان در اين اندام را افزايش می دهد.
راه حل موثر و قطعی برای کاهش وزن: تنها نکته ای که در عالم کاهش وزن قطعی است فقدان يک راه حل موثر و جادويی برای حل اين معضل است. اما در تحقيقاتی که سال پيش در مورد دارويی به نام «کوئگزا» (Quexa) تکميل شد، پژوهشگران اعلام کردند که افراد مبتلا به چاقی مفرط با استفاده از اين دارو طی يک سال ده درصد از وزن خود را کاهش داده اند.
اين دارو ترکيبی از دو داروی موجود است که به طور همزمان از يک طرف اشتهای افراد را کاهش داده و از طرف ديگر با فعال کردن بخش مربوطه در مغز به سوخت و ساز بدن و مصرف بهتر کالری کمک می کند. درميان افرادی که از اين داروهای جديد استفاده کرده اند ميزان فشار خون، قند و چربی موجود در خون و خطر ابتلا به بيماری های قلبی نيز کاهش يافته است.
سگ هايی که می توانند سرطان ريه را بو بکشند: تحقيقات جديد نشان می دهد که برخی از سگ ها که حس شامه بسيار قوی تری دارند می توانند وجود سرطان ريه را در بازدم افراد مبتلا به اين بيماری تشخيص دهند.
دانشوران آلمانی پس از ۹ ماه آموزش توانستند سگ ها را طوری تربيت کنند که بوی سلول های سرطانی در ريه را تشخيص دهند. در پايان دوره آموزش اين سگ ها توانستند ۷۱ درصد از سلول های سرطانی و ۹۳ درصد از سلول های سالم را از طريق بو کردن به درستی تشخيص دهند.
هنوز دقيقا مشخص نيست که اين سگ ها با تشخيص بوی چه ماده ای موارد سرطانی و غير سرطانی را از يکديگر تفکيک می کنند و متاسفانه راهی برای دريافت اين نکته از زبان خود سگ ها وجود ندارد.
بزاق دهان بهترين وسيله تشخيص عمر: تاکنون هيچ راهی ، حتی آزمايش DNA ، نمی توانست سن دقيق افراد را به هنگام مرگ مشخص کند.
اما اکنون با کمک روش جديدی برای تجزيه بزاق دهان که توسط متخصصان علوم پزشکی در دانشگاه کاليفرنيا کشف شده است، می توان عمر دقيق افرادی را که می ميرند تشخيص داد. مبنای تجزيه و آزمايش بزاق دهان عوامل محيطی و شيوه زندگی افراد مثل رژيم غذايی، فشارهای عصبی و حتی تاثير آلودگی هاست که روی ترکيب DNA افراد تاثيری نمی گذارد. ولی ژن های موجود در بدن انسان را می تواند فعال و يا غير فعال کند.
به گفته پژوهشگران، اين تغييرات به صورت لايه هايی روی يکديگر انباشته شده و به مرور به تاريخچه و تقويمی از گذر زمان در مورد هر فرد بدل می شوند.
ابزار پيشگويی خطر مرگ: پژوهشگران دانشگاه «اوپسالا» در سوئد در ماه اوت سال گذشته اعلام کردند که يک آزمايش خون ساده می تواند نشان دهد که هر فردی تا چه حد در معرض خطر ابتلا به سرطان و يا بيماری های کشنده قلبی است.
در يک تحقيقات ۱۲ ساله که طی آن بيش از دو هزار نفر مورد آزمايش قرار گرفتند پژوهشگران دريافتند که افراد دارای درصد بالاتری از آنزيم «کاتپسين اس» با خطر مرگ بيشتری بر اثر ابتلا به سرطان و يا بيماری های قلبی روبرو هستند.
حجم اين آنزيم که نقش آن کمک به تجزيه برخی از انواع پروتئين ها است در افراد مبتلا به نارسايی های قلبی و يا کسانی که غدد سرطانی دارند بيشتر از ديگران است. اين آنزيم در عين حال در لايه های چربی انباشته شده در بدن افراد چاق به وفور ذخيره می شود که البته جای تعجب ندارد چون اضافه وزن زياد يکی از عوامل اصلی ابتلا به بيماری های قلبی است.
