مقامات ارشد فلسطینی خبر دادند که رییسجمهوری آمریکا روز سهشنبه ۱۴ آذر در تماس تلفنی با محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان به او اطلاع داد که آمریکا تصمیم گرفته است سفارت خود را در اسرائیل از تلآویو به اورشلیم (بیتالمقدس) منتقل کند.
به گزارش خبرگزاریها، نبیل ابوردینه سخنگوی نهاد ریاست تشکیلات خودگردان فلسطینی با اعلام این خبر گفت، محمود عباس درباره «تبعات شدید» انتقال سفارت آمریکا به بیتالمقدس به دونالد ترامپ هشدار داده و تاکید کرده که روند صلح، امنیت و ثبات منطقه و دنیا با این اقدام آمریکا به خطر میافتد.
نبیل ابوردینه گفته که ملک عبدالله دوم پادشاه اردن نیز از اظهارات رییسجمهوری ترامپ ابراز یاس کرده و نگرانی شدید خود را از عواقب این تصمیم بیان کرده است.
اندکی پیش از آن، سارا ساندرز هاکبی سخنگوی کاخ سفید در واشینگتن گفت، رییسجمهور ترامپ روز سهشنبه با رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی، پادشاه اردن و نخستوزیر اسرائیل تماسهای تلفنی جداگانه داشت.
خانم ساندرز افزود، جزییات بیشتر در مورد مسائل مطرح شده در گفتوگوهای تلفنی دونالد ترامپ با رهبران منطقه در ادامه به آگاهی میرسد و او در طول روز سهشنبه با رهبران شمار دیگری از کشورهای جهان در مورد تصمیمی که چهارشنبه در ارتباط با اورشلیم اعلام میکند، گفتوگوی تلفنی دارد.
اما بر اساس سخنان نبیل ابوردینه، به نظر میرسد که با وجود خشم شدید فلسطینیها و نگرانی عمیق و هشدارهای متعدد رهبران کشورهای عرب و جامعه جهانی، آقای ترامپ میخواهد روز چهارشنبه نه تنها اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت بشناسد بلکه با اعلام آغاز روند انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به اورشلیم، گام بلندتری بردارد.
در صورت تایید اظهارات سخنگوی نهاد ریاست تشکیلات خودگردان، این امر میتواند یک تغییر عمده و بیسابقه در راهبرد آمریکا در ارتباط با نزاع اسرائیلی- فلسطینی و امور خاورمیانه باشد؛ رسانههای حامی آقای ترامپ در آمریکا نیز ارزیابی کردهاند که این امر ممکن است به تنش در منطقه منجر شود.
هیچ یک از دولتهای جمهوریخواه یا دمکرات آمریکا یا هیچ کشوری در جهان، تا به حال اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت نشناخته و سفارت کشورهایی که با اسرائیل رابطه دارند، همگی در تلآویو است.
دونالد ترامپ در کارزار انتخاباتی خود گفته بود، «در روز نخست کاریاش در کاخ سفید» فرمان انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل به اورشلیم را امضا میکند؛ اما شش ماه پیش دستورالعمل تاخیر در اجرای مصوبه سال ۱۹۹۵ کنگره، در زمینه انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم را تمدید کرد.
اسرائیل از آغاز برپایی خود در ۶۹ سال پیش بر غرب اورشلیم مسلط بوده و در جنگ سال ۱۹۶۷ بر شرق بیتالمقدس که تا آن زمان در کنترل اردن بود، تسلط یافت و «اورشلیم یکپارچه» را «پایتخت جاودان» خود اعلام کرد؛ در سال ۱۹۸۰ اسرائیل رسما شرق بیتالمقدس را به خاک خود منضم کرد.
رسانههای اسرائیل خبر دادند که بنیامین نتانیاهو نخستوزیر به همه وزیران دولتش دستور داده که تا صدور بیانیه رسمی روز چهارشنبه از سوی دونالد ترامپ، هیچ اظهار نظر رسانهای در این مورد بیان نکنند.
اما در روزهای گذشته که رهبران فلسطینی هشدار میدادند چنین تغییری در سیاست آمریکا «ضربه کاری بر تلاشهای صلح دولت ترامپ» خواهد بود، سیاستمداران بسیاری در اسرائیل از این امر ابراز خشنودی کرده بودند.
در این میان، تغییر سیاست آمریکا ممکن است مناسبات اسرائیل با ترکیه را نیز به سوی بحران دوباره بکشاند.
رجب طیب اردوغان رییسجمهوری ترکیه روز سهشنبه گفت، بیتالمقدس «خط قرمز» مسلمانان است و تغییر سیاست آمریکا «ضربهای بزرگ به وجدان بشری» است و ترکیه ممکن است مناسبات خود را با اسرائیل قطع کند.
اتحادیه عرب نیز روز سهشنبه در نشست اضطراری خود در قاهره تاکید کرد که «هر گونه شناسایی قدس به عنوان پایتخت دولت اشغالگر ضربهای جبران ناپذیر بر امت عرب و حقوق ملت فلسطین، نقض وخیم قانون بینالملل، تهدید خطرناک روند صلح، ثبات و امنیت منطقه، از بین رفتن بخت صلح و راه حل دو کشوری و باعث تشدید افراطگرایی و خشونت خواهد بود».
پیش از آن، اردن و مصر، دو کشوری که از چند دهه پیش مناسبات کامل سیاسی با اسرائیل دارند، تصمیم احتمالی دونالد ترامپ در مورد تغییر جایگاه بیتالمقدس را «پیامددار» و موجب بروز خشونت از سوی «گروههای تروریستی» دانستند.
قدرتهای اروپایی همپیمان با آمریکا و اسرائیل، مانند آلمان و فرانسه نیز در دو روز گذشته به آمریکا هشدار دادند.
نگرانی از تشدید تنش در روابط اسرائیل و فلسطینیان بعد از تغییر سیاست آمریکا در مورد اورشلیم، که در اظهارات روز دوشنبه بنیامین نتانیاهو در مجلس کشورش بازتاب یافت، در حالی است که بعد از دو سال بحران و چاقوکشیهای پرتلفات و واکنشهای شدید نیروهای امنیتی اسرائیل به آن، به تازگی آرامشی لرزان بر روابط طرفین حاکم شده بود.
اما به گفته نتانیاهو، نیروهای امنیتی اسرائیل برای «اقدام لازم» آماده هستند.