رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، سهشنبه چهاردهم آذر تهدید کرد که اگر دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا بیتالمقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل بهرسمیت بشناسد، ممکن است ترکیه با اسرائیل قطع رابطه کند.
به گزارش رویترز، آقای اردوغان بیتالمقدس را «خط قرمز» مسلمانان دانست و گفت بهرسمیت شناختن آن به عنوان پایتخت اسرائیل، «نقض قوانین بینالمللی» و «ضربهای بزرگ به وجدان بشریت» است.
رئیس جمهوری ترکیه گفت «مبارزه قاطع ما در این امر تا آخر ادامه دارد و ممکن است تا به قطع روابط ما با اسرائیل هم بکشد».
به گفته آقای اردوغان، ترکیه به «اقدامات لازم»، از جمله از طریق سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی در برابر تغییر احتمالی در سیاست آمریکا در مورد بیتالمقدس، دست خواهد زد.
مناسبات اسرائیل با ترکیه بعد از شش سال بحران بر سر کشته شدن ده شهروند ترکیهای در ماجرای سفر کشتی امدادرسانی به نوار محاصره شده غزه، تنها سال گذشته بهبود یافته بود.
ییسرائل کاتز وزیر اطلاعات اسرائیل در واکنش به تهدید رئیس جمهوری ترکیه در مورد احتمال قطع مناسبات فیمابین، در توئیتر خود نوشت: «ما از کسی نه دستور میگیریم نه از تهدیداتش میترسیم؛ اسرائیل کشوری با حاکمیت ملی با پایتختی اورشلیم است؛ هیچ گامی عادلانهتر از این نیست که اورشلیم که سه هزار سال پایتخت ملت یهود بوده به عنوان پایتخت کشور اسرائیل بهرسمیت شناخته شود».
این وزیر اسرائیلی به طعنه در مورد رئیس جمهوری ترکیه افزود «ایام سلاطین و امپراطوری عثمانی به سر آمدهاست».
هشدار رئیس جمهوری ترکیه به آمریکا در حالی بیان شدهاست که بر اساس گزارش خبرگزاریها، ظاهراً قرار است آقای ترامپ چهارشنبه پانزدهم آذر در یک سخنرانی در کاخ سفید اورشلیم/بیتالمقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل بهرسمیت بشناسد.
احتمال بهرسمیت شناختن اورشلیم از سوی دولت آمریکا در جایگاه پایتخت اسرائیل پس از آن تقویت شد که دونالد ترامپ دوشنبه سیزدهم آذر دستورالعمل تأخیر در اجرای مصوبه ۲۲ سال پیش کنگره را تمدید نکرد.
بر اساس مصوبه سال ۱۹۹۵ کنگره، آمریکا باید سفارتخانهاش در اسرائیل را از تلآویو به بیتالمقدس منتقل کند اما همه روسای جمهوری دموکرات و جمهوریخواه و از جمله خود آقای ترامپ، پیشتر، هر شش ماه یکبار با امضای فرمانی، اجرای این مصوبه را به تأخیر انداختهاند.
دوشنبه موعد ششماهه پیشین به پایان میرسید اما کاخ سفید تأیید کرد که آقای ترامپ این دستورالعمل را تمدید نکرده است. سخنگوی کاخ سفید گفت «موضع رئیس جمهوری روشن است؛ انتقال سفارت تنها مسئله زمان است».
در این میان، عربستان نیز نسبت به تغییر سیاست آمریکا در مورد بیتالمقدس هشدار داده است.
واکنش «یک مقام ارشد وزارت خارجه عربستان» در حالی است که به تازگی گزارشهای فزایندهای در مورد نزدیکی پشت پرده دولت ریاض با اسرائیل منتشر شده و دولتمردان اسرائیل این امر را تأیید کردهاند.
پیشتر، اردن و مصر، دو کشوری که خود دهها سال است با اسرائیل «پیمان صلح» دارند، به آمریکا هشدار دادند که بهرسمیت شناختن بیتالمقدس به عنوان پایتخت اسرائیل، پیامدهای زیادی دارد و منطقه را با خطر بروز خشونتهای تازه روبهرو میکند.
احمد ابوالغیط دبیرکل اتحادیه عرب بار دیگر سهشنبه به آمریکا هشدار داد که چنین تصمیمی «خطرناک» است.
تشکیلات خودگردان فلسطینی و سایر جناحهای فلسطینی همگی در روزهای اخیر به آمریکا گفتهاند بهرسمیت شناختن بیتالمقدس به عنوان پایتخت اسرائیل تحمل نخواهد شد؛ حماس به انتفاضه جدید فراخوان داده است.
اما کشورهای غربی نیز که همپیمانان مهم اسرائیل و آمریکا هستند، مانند آلمان و فرانسه، واشینگتن را به دوری از تغییر در جایگاه اورشلیم فراخواندند.
به گزارش خبرگزاری آلمانی د پ آ، زیگمار گابریل وزیر امور خارجه آلمان سهشنبه تصمیم احتمالی آمریکا در مورد اورشلیم را «غیر سازنده» نامید و راه حل در مورد جایگاه این شهر را در مذاکرات مستقیم میان اسرائیل و فلسطینیان دانست.
امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه نیز دوشنبه در تماس تلفنی با دونالد ترامپ نسبت به عواقب تغییر در سیاست پیشین آمریکا ابراز نگرانی کرد.
اسرائیل خود ارزیابی میکند که اعلام اورشلیم به عنوان پایتخت این کشور از سوی آمریکا، به بحران امنیتی بینجامد.
به گزارش جروزالم پست، بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل دوشنبه در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس کشورش گفت، نیروهای امنیتی آماده «اقدام لازم» هستند و «به خوبی میدانند که در مواقع مورد نیاز، چگونه عمل کنند».