وزیر خارجه ایالات متحده روز دوشنبه پنجم شهریور گفت که متوسل شدن ایران به دیوان بینالمللی دادگستری تلاشی در راستای زیر سوال بردن حق آمریکا برای اقدام در زمینه امور امنیت ملی است و واشینگتن قاطعانه با ادعاهای ایران مقابله خواهد کرد.
اظهارات مایک پمپئو همزمان با شروع روند طرح شکایت ایران از آمریکا به دلیل بازگرداندن تحریمها علیه تهران بیان میشود که از صبح دوشنبه در دیوان بینالمللی دادگستری، در شهر لاهه هلند، آغاز شد.
جمهوری اسلامی ایران میگوید که بازگشت تحریمهای آمریکا «نقض عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و آمریکا در سال ۱۹۵۵» است.
وزیر خارجه آمریکا در واکنش به شکایت ایران از این کشور گفته است: «شکایت ایران به دیوان، تلاشی در راستای زیر سوال بردن حق حاکمیت آمریکا برای اتخاذ اقدامات مبتنی بر قانون است، از جمله تحمیل دوباره تحریمها، که برای حفاظت از امنیت ملی ضروری است».
وی متوسل شدن ایران به دیوان بینالمللی دادگستری را «سوء استفاده» از این دادگاه عنوان کرده است.
آقای پمپئو تاکید کرد که ایالات متحده «با قدرت تمام» از خودش در برابر «ادعاهای ناموجه» ایران دفاع میکند.
محسن محبی، رئیس مرکز امور حقوقی بینالمللی ریاستجمهوری ایران، در نخستین جلسه دادگاه به تشریح استدلالهای تهران در طرح این شکایت پرداخت و دولت فعلی آمریکا را متهم کرد که «قصد دارد با وضع شدیدترین تحریمها، ایران را به زانو در بیاورد».
ایران خواستار آن است که دیوان بینالمللی دادگستری وابسته به سازمان ملل که مقر آن در لاهه است حکم به توقف تحریمهای یکجانبه آمریکا بدهد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز ۱۸ اردیبهشت این کشور را از برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام خارج کرد و در اواسط مردادماه نیز تحریمهای معلق شده واشینگتن علیه تهران را بازگرداند.
وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه در ادامه سخنانش افزود: «پرزیدنت ترامپ به یک دلیل ساده از برجام خارج شد: این توافق در تضمین امنیت مردم آمریکا در برابر خطری که مسبب آن رهبران ایران هستند ناکام بود».
توافق هستهای میان ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان در قالب گروه پنج به علاوه یک، در تیرماه سال ۹۴ به امضاء رسید و بر اساس آن، تهران پذیرفت که در ازای لغو تحریمهای بینالمللی بسیاری از فعالیتهای اتمی خود را متوقف کند.
به رغم خروج آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی گفتهاند مادامی که ایران به این توافق پایبند باشد آنها نیز تحریمها را باز نخواهند گرداند. اتحادیه اروپا در عین حال وعده داده که بستهای اقتصادی برای حفظ برجام ارائه کند. با این حال ماههاست که این وعده هنوز عملی نشده.
با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای این کشور، اقتصاد ایران دچار تلاطمهای زیادی شده و قیمت دلار تا ۱۲ هزار تومان نیز بالا رفت. قیمت انواع کالاهای اساسی نیز به شدت بالا رفته و در دورههای مختلف، به اعتراضهای گسترده در برخی از شهرهای ایران دامن زد.
از سوی دیگر شرکت های بزرگ بین المللی و خطوط هواپیمایی از بیم تحریم های آمریکا فعالیت خود را در ایران متوقف کردهاند که این امر بحرانهای اقتصادی در ایران تشدید کرده است.