به دنبال ورشکستگی يکی از بزرگترين موسسات مالی آمريکا، بانک های مرکزی در سراسر جهان برای پيشگيری از سقوط بيشتر بازار مالی و سهام کشورهای خود، طی دومين روز متوالی، حجم فراوانی از پول نقد را به اين بازارها تزريق کرده اند.
از سيدنی در استراليا تا فرانکفورت در آلمان، بانک های مرکزی روز سه شنبه به رغم تزريق حجم زيادی پول نقد به وارد بازارهای مالی نتوانستند از افزايش چشمگير نرخ استقراض بانکی در روزهای اخير بکاهند.
در روزهای اخير و به دنبال نگرانی و تلاطم ناشی از ورشکستگی موسسه بزرگ مالی «لمان برادرز» در آمريکا و تقاضای کمک مالی موسسه بيمه بزرگ « آی ای جی» ارزش سهام در بازارهای سراسر جهان سقوط کرد.
پير اشتينبروک، وزير اقتصاد آلمان، به پارلمان اين کشور گفت: «مشخص است که اين بحران مالی بزرگترين بحران بين المللی طی چند دهه اخير است و هنوز به پايان نرسيده است.»
بانک مرکزی اروپا روز سه شنبه ۷۰ ميليارد يورو، معادل ۹۸ ميليارد دلار، و روز دوشنبه هم ۳۰ ميليارد يورو به بازارهای مالی تزريق کرد.
تقاضای بازارهای مالی برای تزريق پول توسط دولت های اروپايی ۱۰۰ ميليارد يورو بود که به خوبی عوارض شديد ناشی از کاهش نقدينگی در اين بازارها را نشان می دهد.
در بريتانيا، بانک مرکزی در دو روز گذشته حدود ۲۵ ميليارد پوند، معادل ۴۴ ميليارد دلار، پول نقد وارد بازار مالی کرد، در حالی که تقاضای بازار از دولت برای کمک مالی، حدود سه برابر اين رقم است.
تحت تاثير اين شرايط در آمريکا، هزينه استقراض بانک ها از يکديگر روز سه شنبه ۱۰ درصد افزايش يافت که پنج برابر نرخ استقراض تعيين شده از سوی بانک مرکزی است و نشان می دهد که کسب وام بين بانک ها عملا متوقف شده است.
يکی از کارشناسان مالی در آمريکا می گويد: «اوضاع فعلی حتی از ماه اوت سال گذشته نيز بدتر است، زمانی که بحران اعتباری و بانکی آمريکا برای اولين بار به طور جدی خود را نشان داد.»
جدولی که توسط خبرگزاری «رويترز» تهيه شده است، نشان می دهد که نرخ اعطای سپرده های دلاری و استقراض حدود ۹ درصد است، ولی روز سه شنبه فعالان بازارهای مالی گفتند که عدم تمايل بانک های بزرگ برای اعطای وام عملا باعث شده است که اين نرخ حتی از ده درصد هم بيشتر شود.
دخالت بانک های مرکزی آسیا و اقیانوسیه
در بازارهای مالی آسيا و اقيانوسيه نيز بانک های مرکزی مجبور به دخالت و تزريق پول شدند. در مجموع، بانک های ژاپن ، استراليا و هند طی دو روز گذشته حدود ۸۶ ميليارد دلار وارد بازارهای مالی خود کرده اند.
تزريق پول نقد در ژاپن، با رقمی معادل ۲۴ ميليارد دلار، بزرگترين مورد طی شش ماهه گذشته بود و نخست وزير اين کشور برای بررسی وضعيت بازار مالی با مقامات اقتصادی ژاپن ديدار کرد.
نرخ استقراض يا اعطای سپرده بين بانک ها در کره جنوبی نيز به شدت افزايش يافت و روز دوشنبه در مرکز اقتصادی هنگ کنگ، هنگام تعطيلی آخر هفته، نرخ سهام و ارزش برابری ارزهای آسيايی کاهش يافت.
انتظار می رود بانک مرکزی ژاپن کماکان نرخ بهره را درهمان حد فعلی يعنی ۰.۵ درصد حفظ کند.
درست در مقابل اين وضعيت، اکثريت پيش بينی ها در آمريکا حاکی از آن است که احتمالا بانک مرکزی آمريکا در روزهای آينده ممکن است نرخ بهره فعلی ۱.۷۵ درصدی را حدود ۰.۲۵ درصد کاهش دهد.
همزمان روز سه شنبه بازار مالی آمريکا با يک رويداد هشدار دهنده ديگری روبرو شد و آن تقاضای کمک مالی از سوی « آی ای جی» يکی از بزرگترين موسسات بيمه اين کشور بود.
امواج نگرانی و شوکی که از مراکز مالی آمريکا به سراسر جهان پخش شد، حتی بانک مرکزی استراليا را مجبور کرد که طی دو روز اخير حدود ۱.۵ ميليارد دلار پول نقد به بازار مالی و شبکه بانکی کشور تزريق کند.
بانک مرکزی هند نيز اعتباری حدود ۶۰ ميليارد روپيه، معادل۱.۳۲ ميليارد دلار، وارد بازار کرد که بزرگترين مورد تزريق پول در اين کشور طی يک ماه اخير به حساب می آيد.
در اکثر کشورهای آسيايی مانند اندونزی، هنگ کنگ، تايوان و کره جنوبی مقامات دولتی ناگزير شدند که با دادن تضمين و اطمينان های شفاهی به کنترل اوضاع کمک کنند.
دولت های اروپايی نيز سعی کردند نشان دهند که دامنه اين بحران محدود است. دولت های فرانسه ، آلمان و ايتاليا گفتند که تحت تاثير حوادث اخير در بازار مالی آمريکا، بانک های اروپايی زيان محدودی خواهند ديد.
وزيران اقتصاد آلمان و فرانسه گفتند احتمالا تاثير اين حوادث در خارج از حوزه بازارهای مالی بيشتر خواهد بود، چون بانک ها از اين پس، دادن وام و اعتبار را دشوارتر خواهند کرد و اين بطور کلی بر اقتصاد کشورها تاثير منفی خواهد داشت.
