کشف سیاره‌ای با بیضی‌ترین مدار در فاصله ۱۱۷سال نوری

دانشمندان سیاره‌ای را کشف کرده‌اند که دارای بیضی‌ترین مداری است که تاکنون مشاهده شده است.

در حالیکه سیارات منظومه شمسی‌ دارای مدار تقریبا دایره‌ای شکل هستند چند سیاره نیز وجود دارند که مدارشان بیشتر بیضی شکل است و این سیاره فراخورشیدی، یعنی HD 20782، دارای بیضوی‌ترین مداری است که تاکنون مشاهده شده است.

به گزارش کریستین ساینس مانیتور، این سیاره که HD 20782 نامیده شده به دور ستاره‌ای می‌چرخد که در حدود ۱۱۷ سال نوری از زمین فاصله دارد.

گروهی از محققان از هشت دانشگاه و پنج موسسه علمی نتایج این تحقیق را در ماه فوریه منتشر کردند.

بیضوی بودن مدار با عددی در مقیاس بین ۰ و ۱ اندازه‌گیری می‌شود. عدد بیضوی صفر بیانگر یک مدار کاملا دایره‌ای است و هر چه عدد به یک نزدیکتر می‌شود مدار به بیضی کامل شبیه می‌شود.

به گفته محققان، سیاره HD 20782 با عدد بیضوی ۰.۹۶، در یک بیضی تقریبا مسطح حرکت کرده و پس از ۵۹۷ روز حرکت در مدار، چرخش به دور ستاره‌اش را تکمیل می کند.

برای مقایسه، عدد بیضوی زمین ۰.۰۱۷ است و عطارد با عدد بیضوی ۰.۲۰۵ بیضوی‌ترین مدار را در منظومه شمسی دارد، البته با فرض اینکه پلوتون را دیگر جزو سیاره‌ها محسوب نکنیم.

استفان کین، سرپرست تیم تحقیقاتی از دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو، می‌گوید: «جرم این سیاره در حدود جرم مشتری است، اما همانند یک دنباله‌دار به دور ستاره‌اش در گردش است».

فاصله این سیاره در دورترین نقطه در مدار خود از ستاره‌اش ۲.۵ برابر فاصله بین خورشید و زمین است. در نزدیکترین نقطه در مدار، HD 20782 فقط ۰.۰۶ فاصله زمین تا خورشید از ستاره‌اش فاصله دارد، که نزدیکتر از فاصله هر کدام از سیاره‌های منظومه شمسی نسبت به خورشید است.

«ساینس دیلی» نیز در همین زمینه گزارش داده است دانشمندان از تلسکوپی ماهواره‌ای استفاده کرده‌اند تا مشخصات نور این سیاره را زمانیکه در نزدیکترین موقعیت در مدار نسبت به ستاره‌اش قرار دارد ثبت کند.

اطلاعات جمع‌آوری شده به دانشمندان می‌گوید اتمسفر سیاره‌ای مثلHD 20782 درحالیکه بیشتر زمانش را دور از ستاره‌اش می گذراند چگونه است.

به گفته این محققان، درصد نوری که از یک سیاره منعکس می‌شود، و به عبارتی اینکه چقدر در آسمان درخشان به نظر می‌رسد، تا اندازه‌ای از روی ترکیب اتمسفرش تعیین می شود. به عنوان نمونه، سیاره‌هایی نظیر زهره و مشتری که با ابرهایی مملو از ذرات یخ پوشیده شده‌اند، بسیار بازتابنده هستند. اما اگر سیاره‌ای مثل مشتری بسیار به خورشید نزدیک شود، گرمای خورشید مواد یخی در ابرهای اطراف آن را از بین خواهد برد.

کریستین ساینس مانیتور می‌نویسد که احتمالا یک سیاره دیگر در همین منظومه با HD 20782 برخورد کرده، یا چیزی نزدیک به برخورد اتفاق افتاده است که باعث خارج شدن کامل همان سیاره از مدار ستاره مرکزی و تغییر مدار گردش این سیاره به وضعیت کنونی شده است.

احتمال دیگر برای چرایی مدار عجیب این سیاره این است که در واقع HD 20782 در یک سیستم ستاره دوتایی قرار دارد و احتمالا ستاره دوم باعث کشیده شدن مسیر حرکت این سیاره از حالت دایره‌ای به بیضوی غیرمعمول شده است.