همچنان اقتصاد ایرانِ پساتحریم از جمله موضوعات مورد علاقه تحلیلگران اقتصادی در کشور است؛ بحث بر سر کاهش نرخ سود بانکی نیز در هفته جاری از دیگر مضوعاتی بوده که تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی درباره آن بسیار نوشتهاند. در ادامه خلاصهای از چند یادداشت اقتصادی منتشرشده را همخوان کردهایم:
نقش گمشده بانک مرکزی در تعیین نرخ سود بانکی
احمد میرمطهری، اقتصاددان، در یادداشتی که برای روزنامه «شرق» نوشته به تصمیم مدیران بانکهای دولتی و خصوصی برای کاهش نرخ سود تسهیلات در قالب شورای هماهنگی بانکها، انتقاد کرده است.
به نوشته میرمطهری، «محل اتخاذ این تصمیم که حساسترین و مهمترین سیاست پولی است و بهجای بانک مرکزی، شورای هماهنگی بانکها پیشقدم طرح آن شده، قابل تأمل و توجه است.»
این اقتصاددان «در عین حال کندی اقدامات بانک مرکزی در زمینه تعیین تکلیف نرخ سود سپردهها و تسهیلات را قابل تذکر» توصیف کرده و از به نوشته او «کمرنگ شدن نقش بانک مرکزی در بازار پول» ابراز نگرانی کرده است.
احمد میرمطهری، «از بین رفتن اصل رقابت بین بانکهای ایران» را از «تبعات این تصمیم اخیر شورای هماهنگی بانکها» نام برده و نوشته «بیش از یک دهه است که رقابتی کردن فعالیتهای بانکی، مقرراتزدایی و عدم دخالت دولت در تخصیص منابع بانکی مورد تأیید کارشناسان است.»
این اقتصاددان با نامطلوب خواندن «ساختار عملیاتی و مالی بانکهای ایران»، تجدید ساختار نظام بانکی و اصلاح آن را از ضرورتهای اقتصاد ایران نامیده است.
به نوشته این اقتصاددان، «اگر قیمت تمامشده پول در نظام بانکی بالاست، این گناه سپردهگذار و متقاضی تسهیلات نیست و چاره را در نظام بانکی و استفاده از ابزارهای پولی و نحوه نظارت بانک مرکزی باید جستوجو کرد.»
در پایان این تحلیل آقای میرمطهری، تاکید میکند که «فعالیتهای شورای هماهنگی بانکها نباید منجر به کاهش نقش بانک مرکزی در بازار پول شود.»
مدیریت ارزهایی که میآیند
علی قنبری، اقتصاددان و معاون وزیر جهادکشاورزی، در تحلیلی با بررسی آثار حذف تحریمها بر اقتصاد ایران تاکید کرده است که «امروز بیش از هر روز دیگری لزوم مدیریت منابع ارزی ایران احساس میشود.»
این اقتصاددان با اشاره به سابقه گشایش حساب ذخیره ارزی در دولت محمد خاتمی و پس از آن تاسیس صندوق توسعه ملی و نحوه اداره هیات امنایی این صندوق، می نویسد: «احتمالا به زودی كشور در آستانه تزریق حجم قابل توجهی از درآمدهای ارزی است كه البته محل مصارف آن تاكنون مشخص شده است.»
معاون وزیر جهاد کشاورزی در ادامه تحلیل خود که روزنامه «اعتماد» آن را منتشر کرده است «با توجه به نگرانیهای زیادی كه پیرامون افزایش درآمدهای ارزی و اثرات مستقیم آن بر تورم در حافظه تاریخی اقتصاد ایران رقم خورده است» اشاره میکند که «برای حفظ مسیر كشتی اقتصاد ایران در بستر خروج از اقتصاد نفتی، بر نقش صندوق توسعه ملی در وضعیت كنونی تاكید شود.»
آقای قنبری در عین حال از «بانک مركزی» خواسته است تا «در اقدام به تکنرخی كردن ارز جدیت بیشتری به خرج دهد.»
به نوشته علی قنبری، «با افزایش سهم ذخیرهسازی ارزی و روانهسازی حجم بیشتری از درآمدهای ارزی ناشی از درآمد نفتی و ارزهای آزاد شده در نتیجه حذف تحریمها به صندوق توسعه ملی، میتوان با تحمل و تمدید شرایط ریاضتی فعلی اقتصاد كشور، با شتاب بیشتری در مسیر اقتصاد غیر نفتی و در نهایت، اقتصاد مقاومتی گام برداشت».