پازلی دیگر از پیدایش منظومه شمسی؛ کشف نخستین دنباله‌دار بی‌دم

ستاره شناسان یک دنباله‌دار بی‌دم را کشف کرده‌اند که در نوع خود منحصر به فرد است. ترکیب این دنباله‌دار می‌تواند راهنمایی برای پاسخ دادن به سئوالات دیرین در مورد شکل‌گیری و تکامل منظومه شمسی باشد.

به گزارش رویترز، این دنباله‌دار که مانکس (Manx) – نژاد گربه بدون دم – نامیده شده است، از جنس صخره‌هایی است که به‌طور معمول در نزدیکی کره زمین یافت می‌شوند.

بیشتر دنباله‌دارها از جنس یخ و دیگر مواد منجمد هستند و در منطقه دور افتاده بسیار سرد منظومه‌ شمسی شکل گرفته‌اند.

محققان عقیده دارند دنباله‌دار جدید کشف شده در همان منطقه‌ای که زمین به وجود آمده شکل گرفته، اما از طریق اثری موسوم به «فلاخن گرانشی» به اعماق منظومه شمسی پرتاب شده و از خورشید دورتر شده است. این اتقاق زمانی رخ داده که سیارات در کنش و واکنش با یکدیگر جای خود را در منظومه شمسی پیدا می‌کردند.

دانشمندانی که در کشف این دنباله‌دار بی‌دم مشارکت داشتند هم‌اکنون به دنبال فهمیدن این مطلب هستند که چه تعداد دنباله‌دار از نوع مانکس وجود دارند. این موضوع به آنان کمک می‌کند بدانند دقیقاً چگونه و چه زمانی منظومه شمسی در وضعیت و ترتیب فعلی قرار گرفت.

اولیویر هیناوت، ستاره‌شناس رصدخانه جنوبی اروپا در آلمان که در این تحقیق مشارکت داشته است، می‌گوید «بسته به این که چه تعداد (از این دنباله‌دارها) کشف کنیم، می‌توانیم بفهمیم آیا سیاره‌های غول‌پیکر زمانی که جوان بودند در سرتاسر منظومه شمسی در حرکت بوده‌اند یا آرام و بدون حرکت زیاد رشد کرده‌اند».

این دنباله‌دار جدید، که C/۲۰۱۴ S۳ نامگذاری شده است، در سال ۲۰۱۴ به وسیله‌سیستم تلسکوپ پانورامیک و واکنش سریع، یا Pan-STARRS، کشف شد. این شبکه تلسکوپی آسمان شب را برای یافتن دنباله‌دارها، سیارک‌ها و دیگر اجرام آسمانی جستجو می‌کند.

دنباله‌دارهایی که از منطقه‌ی دنباله‌دار مانکس می‌آیند، هنگام نزدیک شدن به خورشید دارای دم‌های روشنی می‌شوند که دلیل آن تبخیر یخ بدنه آنها و درخشش در نور منعکس‌شده از خورشید است.

اما C/۲۰۱۴ S۳ هنگامی که رصد شد تیره و بدون دم بود و فاصله‌اش از خورشید دو برابر فاصله‌ زمین از خورشید بود.

بررسی‌های بعدی نشان داد که مانکس به جای یخ که به طور معمول در دنباله‌دارها یافت می‌شود، دارای موادی شبیه کمربند سیارک‌های صخره‌ای بود که در فاصله میان مریخ و مشتری وجود دارند. به عبارت دیگر این جرم آسمانی از این منطقه کمربند سیاره‌ها به نقاط دورافتاده منظومه شمسی پرتاب شده است.

کارن میچ ستاره‌شناس از دانشگاه هاوایی و سرپرست گروه تحقیق، می‌گوید که C/۲۰۱۴ S۳ دارای ظاهری تر و تمیز و دست نخورده است که نشان می‌دهد زمانی طولانی در اعماق بسیار سرد منظومه شمسی بوده است.

او می‌افزاید کشف دنباله‌دار دیگری شبیه مانکس می‌تواند به دانشمندان در تصحیح مدل‌های رایانه‌ای به کار برده شده برای شبیه‌سازی شکل‌گیری منظومه‌ شمسی کمک کند.