واکنش های اوليه امريکا و روسيه در قبال محتوای نامه طولانی و مبهم ايران که روز چهارشنبه تسليم نمايندگان سياسی کشورهای عضو گروه ۱+۵ در تهران شد، حاکی از صحت پيشبينی های قبلی در مورد محتوای آن و در نتيجه اصرار تهران به ادامه وضع موجود است.
اظهارات غير رسمی ديپلمات هايی که نسخه اصلی نامه اخير منوچهر متکی به گروه ۱+۵ را ديده اند، بجز تاکيد بر شيوه ابتدایی نگارش، و غير منسجم بودن سند ياد شده، حاکی از عدم اشاره به اعلام آمادگی (حتی مشروط) تهران به توقف غنی سازی اورانيوم و يا تعليق هر يک از بخشهای حساس برنامه های اتمی ايران درمتن آن است.
ايران طی سه سال گذشته با توسل به ديپلماسی «آمادگی برای گفت‌و گو و در عين حال پرهيز از قبول هر نوع تعهد » در قبال شورای امنيت و يا جامعه اروپا، موفق به ادامه برنامه های اتمی خود و کسب ظرفيت هايی گرديده که در صورت استفاده از آنها، دست يافتن به سلاح اتمی ممکن خواهد بود.
تاکنون مخالفان اعمال فشار های بيشتر عليه ايران بمنظور پرهيز از جنگ و يا پيشگيری از تصويب قطعنامه های شديدتر در شورای امنيت عليه تهران، بر اين استدلال متوسل می شدند که خطر ايران اتمی فوری نيست و تهران تا دست يافتن به سلاح هسته ای نيازمند چند سال وقت بيشتر است.
نحوه تنظيم گزارش های فصلی محمد البرادعی دبير کل آژانس انرژی اتمی از برنامه های اتمی ايران طی سال های گذشته نيزمانع از ارائه تصويری روشن از وضعيت قطعی برنامه های اتمی ايران بوده است. بعلاوه ارزيابی های گوناگون و اغلب متضاد سازمان های اطلاعاتی امريکا پيرامون قابليت های نظامی برنامه اتمی ايران هم به روشن تر کردن اين وضعيت کمکی نمی کردند.
وجود اين ابهام ها پيرامون برنامه اتمی جمهوری اسلامی، در گذشته به جامعه اروپا که همواره مخالف توسل به جنگ عليه ايران بوده است، اجازه می داده که در مقابل فشار اسرائيل برای توسل به نيروی نظامی عليه ايران ايستادگی کند. جامعه اروپا تاکنون اميدوار بوده که از راه انجام مذاکرات سياسی و افزايش ارزش امتيازهای فنی، اقتصادی و همچنين ضمانت های امنيتی ارائه شده به تهران، امکان يافتن راه حل مسالمت آميز برای توقف برنامه های اتمی ايران فراهم گردد.
روسيه و چين نيز عليرغم مخالفت جدی با تبديل شدن ايران به يک نيروی نظامی اتمی، بدليل حفظ منافع تجاری و سياسی خود، اعمال تنبيهات سخت تر عليه ايران را زمينه ساز توسل به جنگ در گام بعدی معرفی کرده و از اين رو پس از چانه زنی های متعارفی در جلسات شورای امنيت، تنها با تصويب قطعنامه های نه چندان کار ساز عليه ايران رضايت می دادند.
انتخاب باراک اوباما به ریاست جمهوری امريکا در نوامبر گذشته، و اعلام آمادگی او برای آغاز گفت و گو های بدون پيش شرط با تهران، و همچنين اعلام مخالفت جدی دولت او با توسل به زور عليه ايران، پيش از دادن فرصت کافی به ديپلماسی و گفت و گو، در حقيقت هديه ای بود پيش بينی نشده به ديپلماسی «خريدن وقت بدون پرداختن بهای کافی» جمهوری اسلامی.
با ادامه بدون مانع برنامه های اتمی جمهوری اسلامی و نزديک تر شدن تهران به هدف های تعيين شده، آخرين فرصت نظام جهانی برای متوقف ساختن برنامه های اتمی ايران، امکان بقدرت رسيدن يک دولت معتدل در تهران و فراهم آوردن فرصت گفت و گو با آن بود. با معرفی محمود احمدی نژاد بعنوان رييس جمهور، و متعاقباً گرايش شديد سياست داخلی ايران به راست و پيشبينی افزايش فوق العاده نفوذ عوامل نظامی در سياست گزاری های جمهوری اسلامی، اين گزينه نيز عملا از دست رفت.
اينک ايران، در ادامه يک تلاش طولانی و پرهزينه، در شرف دست يافتن به بمب اتمی و تبديل شدن به يک قدرت منطقه ای قرار گرفته است. حاکميت کنونی ايران معتقد است که با در اختيار گرفتن ظرفيت نظامی اتمی، نه تنها ضريب امنيت و شانس ماندگاری خود را افزايش خواهد داد بلکه مسئله تهديد های خارجی در منطقه و همچنين مشکلات حدود ملی در خزر و ايفای نقش تعيين کننده در خليج فارس را نيز يک جا حل خواهد کرد!
قمار سياسی ديگر تهران بر اين اساس طراحی شده، که مطابق الگوی پاکستان، غرور ملی ناشی از دست يافتن به بمب اتمی، مخالفت های داخلی را نيز عليه نظام کاهش داده و راه را برای ادامه وضع موجود در داخل برای مدتی طولانی فراهم سازد.
محتوای نامه طولانی و غير منسجم اخير که با امضاء وزير خارجه جمهوری اسلامی بعنوان بسته پيشنهادی دوم ايران تسليم نمايندگان گروه ۱+ ۵ شده است در حقيقت تصويری است که رهبری دولت ايران از نقش خود پس از دست يابی به قدرت اتمی ترسيم کرده است.
تاکنون ادامه بی تصميمی در قبال برنامه های توسعه اتمی ايران مانع از دست يافتن به راه حل موثر و بازدارنده در برابر آن شده بود. از اين مرحله به بعد، ايران در صورت اتخاذ تصميم به توليد بمب اتمی، بی ترديد تمامی ابزارهای لازم را در اختيار خواهد داشت.
در عمل، زمان برای متوقف کردن برنامه های اتمی تهران اينک به انتها رسيده . از اين مرحله به بعد، نظام جهانی يا می بايد آماده قبول ايران اتمی شده و يا برای متوقف کردن آن در اخرين دقايق، شيوه های ديگری را مورد استفاده قرار دهد.
چنانچه، نخست وزير اسرائيل سفر محرمانه ای را در روز های اخير به مسکو انجام داده باشد، ( موضوعی که وزارت خارجه روسيه نسبت به انجام آن ابراز بی اطلاعی کرده است)، قابل درک خواهد بود که محتوای مذاکرات او با مقامات کرملين پيرامون اين محور صورت گرفته باشد که «در صورت عدم استفاده روسيه از اهرم هايی که برای متوقف کردن برنامه های اتمی ايران در اختيار دارد، توسل به گزينه های سخت تر (حمله نظامی ) اجتناب ناپذير خواهد بود». با اين وجود عکس العمل ابتدايی روسيه به «بسته پيشنهادی ايران- در تقابل با واکنش امريکا- حاکی از «وجود نکاتی در آن برای پرهيز از تحريم های نفتی است».
اظهارات غير رسمی ديپلمات هايی که نسخه اصلی نامه اخير منوچهر متکی به گروه ۱+۵ را ديده اند، بجز تاکيد بر شيوه ابتدایی نگارش، و غير منسجم بودن سند ياد شده، حاکی از عدم اشاره به اعلام آمادگی (حتی مشروط) تهران به توقف غنی سازی اورانيوم و يا تعليق هر يک از بخشهای حساس برنامه های اتمی ايران درمتن آن است.
ايران طی سه سال گذشته با توسل به ديپلماسی «آمادگی برای گفت‌و گو و در عين حال پرهيز از قبول هر نوع تعهد » در قبال شورای امنيت و يا جامعه اروپا، موفق به ادامه برنامه های اتمی خود و کسب ظرفيت هايی گرديده که در صورت استفاده از آنها، دست يافتن به سلاح اتمی ممکن خواهد بود.
تاکنون مخالفان اعمال فشار های بيشتر عليه ايران بمنظور پرهيز از جنگ و يا پيشگيری از تصويب قطعنامه های شديدتر در شورای امنيت عليه تهران، بر اين استدلال متوسل می شدند که خطر ايران اتمی فوری نيست و تهران تا دست يافتن به سلاح هسته ای نيازمند چند سال وقت بيشتر است.
نحوه تنظيم گزارش های فصلی محمد البرادعی دبير کل آژانس انرژی اتمی از برنامه های اتمی ايران طی سال های گذشته نيزمانع از ارائه تصويری روشن از وضعيت قطعی برنامه های اتمی ايران بوده است. بعلاوه ارزيابی های گوناگون و اغلب متضاد سازمان های اطلاعاتی امريکا پيرامون قابليت های نظامی برنامه اتمی ايران هم به روشن تر کردن اين وضعيت کمکی نمی کردند.
وجود اين ابهام ها پيرامون برنامه اتمی جمهوری اسلامی، در گذشته به جامعه اروپا که همواره مخالف توسل به جنگ عليه ايران بوده است، اجازه می داده که در مقابل فشار اسرائيل برای توسل به نيروی نظامی عليه ايران ايستادگی کند. جامعه اروپا تاکنون اميدوار بوده که از راه انجام مذاکرات سياسی و افزايش ارزش امتيازهای فنی، اقتصادی و همچنين ضمانت های امنيتی ارائه شده به تهران، امکان يافتن راه حل مسالمت آميز برای توقف برنامه های اتمی ايران فراهم گردد.
روسيه و چين نيز عليرغم مخالفت جدی با تبديل شدن ايران به يک نيروی نظامی اتمی، بدليل حفظ منافع تجاری و سياسی خود، اعمال تنبيهات سخت تر عليه ايران را زمينه ساز توسل به جنگ در گام بعدی معرفی کرده و از اين رو پس از چانه زنی های متعارفی در جلسات شورای امنيت، تنها با تصويب قطعنامه های نه چندان کار ساز عليه ايران رضايت می دادند.
انتخاب باراک اوباما به ریاست جمهوری امريکا در نوامبر گذشته، و اعلام آمادگی او برای آغاز گفت و گو های بدون پيش شرط با تهران، و همچنين اعلام مخالفت جدی دولت او با توسل به زور عليه ايران، پيش از دادن فرصت کافی به ديپلماسی و گفت و گو، در حقيقت هديه ای بود پيش بينی نشده به ديپلماسی «خريدن وقت بدون پرداختن بهای کافی» جمهوری اسلامی.
با ادامه بدون مانع برنامه های اتمی جمهوری اسلامی و نزديک تر شدن تهران به هدف های تعيين شده، آخرين فرصت نظام جهانی برای متوقف ساختن برنامه های اتمی ايران، امکان بقدرت رسيدن يک دولت معتدل در تهران و فراهم آوردن فرصت گفت و گو با آن بود. با معرفی محمود احمدی نژاد بعنوان رييس جمهور، و متعاقباً گرايش شديد سياست داخلی ايران به راست و پيشبينی افزايش فوق العاده نفوذ عوامل نظامی در سياست گزاری های جمهوری اسلامی، اين گزينه نيز عملا از دست رفت.
اينک ايران، در ادامه يک تلاش طولانی و پرهزينه، در شرف دست يافتن به بمب اتمی و تبديل شدن به يک قدرت منطقه ای قرار گرفته است. حاکميت کنونی ايران معتقد است که با در اختيار گرفتن ظرفيت نظامی اتمی، نه تنها ضريب امنيت و شانس ماندگاری خود را افزايش خواهد داد بلکه مسئله تهديد های خارجی در منطقه و همچنين مشکلات حدود ملی در خزر و ايفای نقش تعيين کننده در خليج فارس را نيز يک جا حل خواهد کرد!
قمار سياسی ديگر تهران بر اين اساس طراحی شده، که مطابق الگوی پاکستان، غرور ملی ناشی از دست يافتن به بمب اتمی، مخالفت های داخلی را نيز عليه نظام کاهش داده و راه را برای ادامه وضع موجود در داخل برای مدتی طولانی فراهم سازد.
محتوای نامه طولانی و غير منسجم اخير که با امضاء وزير خارجه جمهوری اسلامی بعنوان بسته پيشنهادی دوم ايران تسليم نمايندگان گروه ۱+ ۵ شده است در حقيقت تصويری است که رهبری دولت ايران از نقش خود پس از دست يابی به قدرت اتمی ترسيم کرده است.
تاکنون ادامه بی تصميمی در قبال برنامه های توسعه اتمی ايران مانع از دست يافتن به راه حل موثر و بازدارنده در برابر آن شده بود. از اين مرحله به بعد، ايران در صورت اتخاذ تصميم به توليد بمب اتمی، بی ترديد تمامی ابزارهای لازم را در اختيار خواهد داشت.
در عمل، زمان برای متوقف کردن برنامه های اتمی تهران اينک به انتها رسيده . از اين مرحله به بعد، نظام جهانی يا می بايد آماده قبول ايران اتمی شده و يا برای متوقف کردن آن در اخرين دقايق، شيوه های ديگری را مورد استفاده قرار دهد.
چنانچه، نخست وزير اسرائيل سفر محرمانه ای را در روز های اخير به مسکو انجام داده باشد، ( موضوعی که وزارت خارجه روسيه نسبت به انجام آن ابراز بی اطلاعی کرده است)، قابل درک خواهد بود که محتوای مذاکرات او با مقامات کرملين پيرامون اين محور صورت گرفته باشد که «در صورت عدم استفاده روسيه از اهرم هايی که برای متوقف کردن برنامه های اتمی ايران در اختيار دارد، توسل به گزينه های سخت تر (حمله نظامی ) اجتناب ناپذير خواهد بود». با اين وجود عکس العمل ابتدايی روسيه به «بسته پيشنهادی ايران- در تقابل با واکنش امريکا- حاکی از «وجود نکاتی در آن برای پرهيز از تحريم های نفتی است».
