با وجود گذشت یک ماه از سال آبی جدید، رسانهها و مقامهای جمهوری اسلامی از تداوم بحران حقابه ایران از رودخانه هیرمند خبر دادهاند که از کوههای افغانستان سرچشمه میگیرد.
خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران روز دوشنبه اول آبان به نقل از سخنگوی صنعت آب کشور اعلام کرد که با وجود گذشت یک ماه از سال آبی جدید، همچنان هیچ سهمی از حقابه ایران از رودخانه هیرمند داده نشده است.
بر اساس گزارش این خبرگزاری، فیروز قاسمزاده مدعی شده است: «درحال حاضر فعالترین طرحهای آبی را در سیستان و بلوچستان داریم و از نظر تمرکز نیروهای عملیاتی، بیشترین تمرکز در این استان است تا چالشی در این استان در بحث تأمین آب نداشته باشیم.»
او با این حال توضیح نداد که دولت ابراهیم رئیسی چه برنامهای برای گرفتن حقابه ایران از رودخانه هیرمند دارد.
موضوع گرفتن حقابه ایران از رودخانه هیرمند سالها که مورد اختلاف مقامهای جمهوری اسلامی و حکومت افغانستان است.
اما این اختلافات با به قدرت رسیدن دوباره طالبان در افغانستان شدت گرفته و طی ماههای اخیر جدالی لفظی بین مقامهای دو کشور در گرفت.
در مرداد ماه امسال، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به سفر هیئت فنی ایران به افغانستان برای مذاکره درباره حقابه رود هیرمند گفت که طالبان افغانستان اجازه بازدید از مخزن سد کجکی را به تیم فنی ایران نداده است.
این در حالی است که بسیاری از فعالان و حتی برخی از رسانهها از آنچه کوتاهی جمهوری اسلامی در این زمینه خواندهاند، انتقاد کردهاند.
در حالی که نمایندگان استان سیستان و بلوچستان بارها نسبت به وضعیت آب این استان هشدار دادهاند، عدم دریافت حقابه ایران از هیرمند به بحران آب در این استان دامن زده است.
سخنگوی صنعت آب درباره حل این بحران گفته که دولت به بهرهبرداری بیشتر از منابع زیرزمینی روی میآورد.
او گفت: «پروژههای آب ژرف در مرحله مطالعه هستند و تاکنون ۴ چاه در منطقه سیستان، یک چاه در منطقه بلوچستان و یک چاه در طبس حفاری شده است.»
اما به نظر میرسد که این پروژههای دولتی چندان راهگشا نیست و حتی صدای انتقاد رسانههای حکومتی نیز بلند شده است.
روزنامه همشهری وابسته به شهرداری تهران در خبری با عنوان «کلاه گشادی که طالبان بر سر ایران گذاشت»، از اقدامات جمهوری اسلامی در این زمینه انتقاد کرده است.
این روزنامه نوشت: «حقابه ایران از هیرمند مطالبه حقوقی ایران از افغانستان است و قرار بود مقامات ایران در بازدید از سد کجکی از میزان آب موجود در آن مطلع شوند اما مقامات طالبان با زیرکی مانع بازدید هیات ایران در فصل پر آبی شدند و در بدترین زمان ممکن از نظر منابع آبی اجازه بازدید را دادند.»
پیشتر رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، سیاستگذاران امور خارجه جمهوری اسلامی را به «ترس» از طالبان متهم کرد و همچنین گفت که حقابه ایران از هیرمند به «کشت خشخاش» اختصاص یافته است.
حشمتالله فلاحتپیشه روز شنبه ششم خرداد در گفتوگو با وبسایت رویداد۲۴ گفت: «مرعوبترین سیاستگذاران سیاست خارجی کشور، در حوزه افغانستان مشغول به کار هستند که عملا نوعی ترس را به سیاست خارجی کشور در قبال افغانستان تحمیل کردند.»
جمهوری اسلامی که به دلیل نقض حقوق بشر، مسائل نظامی و هستهای تحت شدیدترین تحریمهای بینالمللی است، به حکومت طالبان به عنوان یک شریک تجاری مینگرد.
سال گذشته، آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران نشان میداد که افغانستان در نیمه اول آن سال، به بزرگترین سرمایهگذار خارجی در ایران بدل شد.