آمریکا روز دوشنبه چهاردهم آبان، جزئیاتی را در مورد اعمال تحریمهای خود علیه ایران اعلام کرد که بر اساس آن دهها بانک و مؤسسه مالی ایران، و نیز دهها شرکت فعال در زمینه کشتیرانی، و هوانوردی به فهرست تحریمهای این کشور اضافه شدهاند.
درباره این تحریمها به سراغ اریک فِراری، وکیل متخصص تحریمهای آمریکا، در واشینگتن رفتهایم. آقای فِراری در پروندههای متعددی از شرکتهای آمریکایی و خارجی، نهادهای مالی، صادرکنندگان و شخصیتهای حقیقی در مقابل دفتر کنترل اموال خارجی، در وزارت خزانهداری آمریکا، دفاع کرده است.
ارزیابی اولیه شما از تحریمهای اعلامشده چیست؟
من فکر میکردم تحریمهای بیشتری بر مبنای قانون مقابله با تروریسم اعلام شود. چند موردی که به فهرست اضافه شدند، بر مبنای این قانون بودند اما بیشتر افراد و نهادهایی که به فهرست اضافه شدند بر مبنای تعریف «دولت ایران» یا «نهادهای مالی ایران» بودند.
نگاهی به فهرست وزارت خزانهداری، نشان میدهد بعد از بسیاری از اسامی در پرانتز آمده «ایران». این یعنی این افراد و نهادها میتوانند در مبادلات مالی که برای آن مجوز و استثنا قائل شده، شرکت داشته باشند. این بدین معنی است که دسترسی آنها به صورت کامل قطع نشده است. در نتیجه برای من میزان شدت این فهرست تحریمی شگفتانگیز بود.
دادن عدد و رقم در این مقطع ساده نیست، ولی به نظرتان چه میزان از نامهای اعلام شده، شامل آن شدت حداکثریِ تحریمی نمیشوند؟
درست است، من هنوز بررسی آماری نکردم ولی به نظرم تعداد زیادی این طور بودند و مهمترین آنها که باید توجه کرد، بانکها هستند. مثلاً بانک پاسارگاد یا اقتصاد نوین فقط در ارتباط با ایران (دولت یا نهادهای مالی ایران) تحریم شدهاند. یعنی آنها هنوز میتوانند در تراکنشهای مالی در زمینه غذا و دارو فعالیت کنند. اما بانک ملی تحت قانون مقابله با تروریسم تحریم شده و از همین رو نمیتواند در چنین مبادلات مالی که نیازمند مجوز است، شرکت کند.
من عدد دقیق ندارم، اما تعداد زیادی از بانکها در دسته اولی که توضیح دادم، قرار میگیرند.
یعنی بانکهایی که سوئیفت هم اعلام کرد رابطه خود را با آنها قطع کرده، بانکهایی هستند که تحت تحریم اشاعه تروریسم قرار دارند؟
من جزئیات تصمیم سوئیفت را ندیدم، اما از منظر قانون تحریمهای آمریکا تا زمانی که مجوز موردی برای فعالیت صادر شود، همکاری میتواند انجام شود.
وزیر خارجه آمریکا در سخنان روز دوشنبه خود به میزان تحریمهای اعلام شده در یک روز اشاره کرد. از دید یک وکیل این حوزه که باید این تحریمها را بررسی کند و در این زمینه مشاوره دهد، شما چه فکر میکنید؟ تفاوتی بین این شیوه تحریم با اعمال تحریمها در دوره باراک اوباما میبینید؟
ببینید این تحریمها پیش از برجام هم اجرا میشد و مبنای قانونی این تحریمها آن زمان هم وجود داشت اما چند چیز اضافه شده است؛ از منظر اقدام تحریمی، بله درست است، بزرگترین میزانی است که تا کنون اعمال شده است.
اما لحن به کار رفته در این زمینه، موجب هراس شرکتهای خصوصی و همچنین وکلایی مثل خود من شده که در زمینه «ارزیابی بایسته» کار میکنیم. چرا که آنچه به موازات این اضافه کردن اسامی به فهرست تحریمی و بازگشت تحریمهای پیشین میشنویم، نحوه اجرای این تحریمهاست. در نتیجه فارغ از اینکه چه شخص یا نهادی به این فهرست اضافه شده، به این دقت میکنیم که دولت آمریکا برای اینکه این تحریمها چگونه و با چه شدتی اعمال شوند، چه پیام و نشانههایی به بیرون میدهد و این در ارزیابی و تحلیل ما بسیار بیشتر تأثیرگذار است.