در حالی که رسانههای حکومت جمهوری اسلامی از توافق برای آزادسازی «هفت میلیارد دلار» از داراییهای مسدود شده ایران در کره جنوبی در ازای آزادی باقر نمازی، شهروند دوتابعیتی ایرانی-آمریکا، خبر دادهاند، یک مقام ارشد دولت جو بایدن روز یکشنبه ۱۰ مهر این خبر را رد کرد.
باقر نمازی روز شنبه آزاد شد و اجازه یافت که کشور را ترک کند. فرزندش سیامک نیز به مدت یک هفته به مرخصی رفت.
رسانههای حکومت جمهوری اسلامی از قول «منابع آگاه» که نامی از آنها نبردند، مدعی شدند که این موضوع به توافق تهران و واشینگتن برای آزادسازی داراییهای مسدود شده ایران برمیگردد و هفت میلیارد دلار از داراییهای ایران در کره جنوبی «به زودی» آزاد میشود.
آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز یکشنبه در پاسخ کتبی به بخش فارسی صدای آمریکا، ادعای رسانههای حکومتی ایران را قویا رد کرد و گفت «گزارشهای منابع ایرانی مبنی بر انتقال وجوه مرتبط به آزادی باقر نمازی و مرخصی سیامک نمازی مطلقا کذب است».
حساب کاربری شورای امنیت ملی آمریکا در توئیتر نیز رسما این خبر را تکذیب کرد.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت هرگونه ادعایی مبنی بر اینکه لغو ممنوعیت خروج از کشور باقر نمازی از سوی ایران بخشی از یک معامله برای انتقال وجوه مسدود شده بوده است، «مطلقاً نادرست» است.
این سخنگو در بیانیهای که یک نسخه از آن به دست رادیو فردا رسید، افزوده است: «باقر نمازی به ناحق در ایران بازداشت شد و پس از گذراندن دوران محکومیت، علیرغم نیاز مکرر به رسیدگی فوری پزشکی، اجازه خروج از ایران نداشت».
این مقام آمریکایی اظهار داشت: «بر اساس اطلاعات ما لغو ممنوعیت خروج از کشور آقای نمازی و مرخصی پسرش به نیازهای پزشکی مرتبط بود».
او تصریح کرد ما کماکان به گفتوگوهای غیرمستقیم در مورد ترتیبات بشردوستانه احتمالی برای تسهیل آزادی فوری شهروندان آمریکایی باقی مانده که به ناحق توسط ایران بازداشت شدهاند، ادامه میدهیم.
بانک مرکزی ایران هم در گفتوگو با خبرگزاری «تسنیم» بر تلاش ایران برای آزادسازی داراییهای مسدود شده تاکید کرد، اما توافق ایران با آمریکا برای آزادسازی هفت میلیارد دارایی تهران را تایید نکرد.
«نورنیوز»، وبسایت نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران، شامگاه ۹ مهر نوشته بود که «طی هفتههای اخیر مذاکرات فشردهای با وساطت یکی از کشورهای منطقه درباره آزادسازی همزمان زندانیان ایران و آمریکا انجام شده و میلیاردها دلار از منابع ارزی مسدودشده نیز در این چارچوب در شرف آزادسازی است».
انتشار این خبر در حالی بود که اعتراضات سراسریِ «زن، زندگی، آزادی» در ایران که از دو هفته پیش آغاز شده است، همچنان ادامه دارد و معترضان خواهان عدم مماشات کشورهای غربی و بهخصوص آمریکا با حکومت ایران هستند.
نورنیوز ادعا کرده بود منابع ارزی که در نتیجه توافق با دولت جو بایدن «در شرف آزادسازی» قرار گرفته، همان منابعی است که در بانکهای کره جنوبی مسدود شده است.
پیشتر، شبکه خبری الجزیره روز ششم شهریور گزارش داده بود که در صورت توافق بر سر احیای برجام، آزادسازی هفت میلیارد دلار از داراییهای مسدودشده ایران در کره جنوبی یکی از اقدامات دولت جو بایدن خواهد بود.
با این حال نورنیوز با اشاره به توقف این مذاکرات نوشته بود که آمریکا «مستقل از روند مذاکرات هستهای، در حال پیگیری موضوع آزادی زندانیان خود در ایران و همزمان آزادسازی منابع مسدودشده ارزی ایران در کره جنوبی است».
این وبسایت افزوده بود که تهران «هنوز حسابهای اعلامی برای انتقال منابع مذکور را بنا بر ملاحظات بانکی نپذیرفته و حسابهای جدیدی را به این منظور معرفی کرده است».
سیامک نمازی، که خبر مرخصی او از زندان همزمان با این خبر منتشر شد، در مهرماه سال ۱۳۹۴ به اتهام «همکاری با آمریکا» بازداشت شد و از آن تاریخ در زندان بود.
باقر نمازی، پدر سیامک، نیز که با وعده مقامات ایران برای دیدار با پسرش به تهران سفر کرد، بهمن ۱۳۹۵ در ۷۹ سالگی بازداشت و به اتهام «همکاری با دشمنان نظام (ایالات متحده آمریکا)» به ده سال زندان محکوم شده بود.
آقای نمازی در سال ۱۳۹۷ با مرخصی استعلاجی از زندان آزاد شد و اوایل سال ۱۳۹۹ قوه قضاییه جمهوری اسلامی پرونده او را مختومه اعلام کرد.
با این همه، حکومت جمهوری اسلامی تا کنون باقر نمازی را ممنوع الخروج کرده بود و او برای پیوستن به خانواده و برخورداری از معالجات پزشکی از حق بازگشت به آمریکا محروم مانده بود.
در حال حاضر، علاوه بر سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز، دیگر شهروندان ایرانی-آمریکایی نیز در ایران زندانی هستند.
جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده که آماده مبادله آنها با زندانیان ایرانی در آمریکا است، اما غرب میگوید که جمهوری اسلامی از این افراد برای «باجخواهی» استفاده میکند.
روز شنبه پرشمارترین و گستردهترین تظاهرات اعتراضی ایرانیان علیه حکومت در بیش از ۱۵۰ شهر دنیا از جمله ۵۰ شهر در ایالات متحده و کانادا همزمان با دستکم ۲۳ شهر ایران برگزار شد.
اعتراضات در داخل ایران طی دو هفته گذشته با سرکوب شدید مأموران امنیتی جمهوری اسلامی مواجه شده و تا کنون علاوه بر بازداشت دهها هزار معترض در سراسر ایران، حدود پنجاه معترض طی اعتراضات روز هشتم مهر در زاهدان و بهگفته سازمان حقوق بشر ایران دستکم ۸۳ معترض تا روز هفتم مهر در دیگر شهرها با شلیک مأموران جمهوری اسلامی کشته شدهاند.
در دو هفته گذشته شمار زیادی از چهرههای جهانی از میان هنرمندان، سیاستمداران، ورزشکاران و دیگر چهرهها بهطور بیسابقه از اعتراضات سراسری مردم ایران علیه حکومت حمایت کردهاند و شمار قابلتوجهی از کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی از اقدام احتمالی دولت جو بایدن در آزادسازی هفت میلیارد پول مسدودشده در شرایط فعلی بهشدت انتقاد کردهاند.