یک مدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران با اشاره به شمار ۴۰ تا ۴۵ میلیون نفری کاربران ایرانی شبکه پیامرسان «تلگرام»، میگوید: «در واقع رسانه ملی ایران تلگرام است.»
حمیدرضا ضیاییپرور، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانههای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز چهارشنبه در سمینار علمی تخصصی رسانه و اقتصاد، گفت: «بالغ بر ۶۰ درصد از مردم به اینترنت دسترسی دارند، چیزی حدود ۵۵ میلیون نفر که از این تعداد، بین ۴۰ تا ۴۵ میلیون نفر از تلگرام استفاده میکنند و در واقع رسانه ملی ایران تلگرام است.»
این مدیرکل وزارت ارشاد، دلیل فیلترینگ تلگرام را همین اقبال عمومی به این شبکه پیامرسان عنوان کرده و ادامه داد: «سیاست انقباضی تشکیل دادند اما مردم ترکش نکردند.»
حمیدرضا ضیاییپرور، «اینستاگرام» را رسانه دوم مجازی ایران و «توئیتر» را رسانه سوم مجازی ایران»، نامید.
مدیرکل دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت که توئیتر با ۱۰ میلیون نفر کاربر که «اکثراً افراد فعال در حوزه سیاسی» هستند، رسانه «گروه نخبگانی» را تشکیل میدهد که «گروه مرجع هم هستند.»
تلگرام و توئیتر در ایران فیلتر هستند و مسئولان قضایی به تازگی از احتمال فیلترشدن شبکه اینستاگرام سخن گفتهاند، با این حال شماری از مسئولان دولتی و حکومتی در ایران از توئیتر استفاده میکنند.
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی ایران شهریورماه امسال تهدید کرده بود که اگر اینستاگرام با جمهوری اسلامی «همکاری نکند، به سرنوشت تلگرام دچارخواهد شد».
جواد جاویدنیا، سرپرست معاونت امورفضای مجازی دادستانی کل کشور نیز چندی پیش گفته بود: «علما و دانشجویان خواستار فیلترینگ اینستاگرام هستند.»
در مردادماه گذشته، عبدالصمد خرمآبادی، معاون دادستان کل کشور درخواست محمدجواد جهرمی، وزیر ارتباطات مبنی بر بررسی موضوع رفع فیلتر توئیتر در جلسه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه را «غیرقانونی» و «خلاف مبانی حقوقی» خوانده و اعلام کرده بود که این شبکه اجتماعی رفع فیلتر نخواهد شد.
بحث بر سر فیلتر کردن تلگرام از سال ۱۳۹۴ به موضوع مجادلهبرانگیز دولتیها و مسئولان قضایی بدل شده بود تا اینکه با بالاگرفتن اعتراضها در شماری از شهرهای ایران در دی ماه سال ۹۶، این شبکه پیامرسان، موقتاً فیلتر شد.
در نهایت فعالیت تلگرام در اردیبهشتماه امسال و با حکم بیژن قاسمزاده، بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه تهران، ممنوع اعلام شد.
با این حال و بهرغم تلاش برای جایگزین کردن پیامرسانهای داخلی، و حمایت از این پیامرسانهای داخلی بر اساس نتایج یک نظرسنجی که ایسپا در تیرماه امسال انجام داد، ۷۹ درصد از کاربران تلگرام، با وجود مسدودسازی آن، همچنان از این شبکه استفاده میکنند.
به گفته مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانههای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، «مرجعیت رسانهای در کشور از رسانه داخلی به رسانههای خارجی تغییر کرده است.»
این مقام وزارت ارشاد در عین حال از خواستِ حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران برای تغییر مرجع رسانهای به رسانههای داخلی ایران، سخن گفت.
حمیدرضا ضیاییپرور تاکید کرد: «دورهای که ما رسانه اجتماعی را نادیده بگیریم تمام شده و امروز وارد رسانه فردی شدهایم. یعنی یک فرد میتواند یک زلزله ۸ ریشتری رسانهای ایجاد کند.»
او با بیان اینکه «رسانه مستقل کم داریم»، گفت : «از ۱۰ هزار مجوز رسانه که صادر شده است نصف آنها فعالاند.»
به گفته این مقام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، «نشریات اقتصادی یا هنری در بخش خصوصی هستند، اما عمده نشریات یا مستقیم به دولت وابسته هستند یا غیرمستقیم از دولت ارتزاق میکنند.»
سازمان گزارشگران بدون مرز به تازگی در گزارشی که خشونت علیه روزنامهنگاران در سال ۲۰۱۸ را روایت میکند، «جمهوری اسلامی ایران را یکی از ۵ زندان بزرگ برای روزنامهنگاران در جهان» نامیده بود.
سازمان مردم نهاد «آرتیکل ۱۹» نیز در گزارشی که در نیمه آذرماه امسال منتشر شد، اعلام کرد که خطرات شغلی روزنامهنگاران در سال ۲۰۱۸ میلادی به بالاترین حد در ده سال اخیر رسیده است، در گزارش این سازمان برای نمونه به فیلترینگ محتوای اینترنتی در ایران، روسیه و چین و در نظر گرفتن تنبیهات سخت برای منتقدان در این کشورها اشاره میکند.