سازمان اتکا وابسته به وزارت دفاع ایران یک فروشگاه مواد غذایی در ونزوئلا راه‌اندازی کرده است. این فروشگاه در ارتباط با یک برنامه غذایی اضطراری دولت ونزوئلا فعالیت دارد که توسط نظامیان این کشور اداره می‌شود.
دولت آمریکا می‌گوید این برنامه غذایی پوششی برای فعالیت‌های پولشویی است و از مرداد سال ۹۸ آن را تحریم کرده است.
روز اول تیرماه سال جاری، حجت‌الله سلطانی، سفیر ایران در ونزوئلا از ارسال مواد غذایی توسط یک کشتی ایرانی به ونزوئلا و افتتاح یک فروشگاه مواد غذایی ایرانی در این کشور خبر داده بود.
روزنامه وال استریت جورنال در گزارشی که روز یک‌شنبه ۱۵ تیرماه منتشر کرده، نوشته است: در میان محصولات این فروشگاه عظیم برندهایی از سس گوجه فرنگی و ماهی کنسرو تن «دلنوش» تا روغن آفتابگردان «ورامین» وجود دارد که همگی از زیرمجموعه‌های شرکت اتکا است.
مدیرعامل سازمان اتکا از دی‌ماه ۹۷ بر عهده عیسی رضایی است. آقای رضایی از مدیران ارشد نظامی است که سابقه فعالیت در بنیاد تعاون بسیج، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و بنیاد تعاون سپاه دارد.
در گزارش والاستریت جورنال اشاره شده که سازمان اتکا به سپاه پاسداران تعلق دارد. البته این گزاره درست نیست و سازمان اتکا زیر نظر وزارت دفاع ایران اداره می‌شود.
تاریخ تشکیل سازمان اتکا به سال ۱۳۳۴ باز می‌گردد که به عنوان تعاون مصرف نیروی نظامی فعالیت خود را شروع کرد و در ادامه به سازمان تعاونی مصرف نیروهای مسلح تغییر فعالیت داد.
این سازمان پس از انقلاب زیر مجموعه وزارت دفاع قرار گرفت و مدیرعامل و اعضای هیات مدیره آن توسط وزیر دفاع منصوب می‌شود.
حضور وزارت دفاع ایران در بحث صادرات مواد غذایی به ونزوئلا در حالی صورت می‌گیرد که در طول سال‌های ۹۶ و ۹۷، امیر حاتمی، وزیر دفاع ایران گفته بود که بر اساس دستور رهبر جمهوری اسلامی، این وزارتخانه فعالیت‌های اقتصادی خود را محدود و بیش از ۱۳۰ شرکت خود را واگذار کرده است.
بر اساس گزارش والاستریت جورنال، فروشگاه وابسته به وزارت دفاع ایران در محلی راه‌اندازی شده که قبلا متعلق به «برنامه غذایی اضطراری» وابسته به نیروهای نظامی ونزوئلا بود.
«برنامه غذایی اضطراری» دولت ونزوئلا که قرار بود ۱۵ درصد از نیازهای غذایی مردم کشور را تامین می‌کند، توسط نظامیان این کشور اداره می‌شود.
آمریکا مرداد ۹۸ با تحریم این برنامه، اعلام کرد که سه پسر خوانده رئیس‌جمهوری ونزوئلا و هفت تاجر دیگر که یک نفر از آنها کلمبیایی است، در پوشش این برنامه برای باندهای مواد مخدر اقدام به پولشویی، دستکاری در آمارهای حسابرسی و کالاهای وارداتی خود برای پنهان کردن میزان دخل و خرج ودزدی اموال دولتی کرده‌اند.
یکی از مهم‌ترین تاجران فعال در این برنامه الکس ساب، بازرگان کلمبیایی و از نزدیکان نیکلاس مادورو، رئيسجمهوری ونزوئلا بود که اواخر خرداد امسال در راه سفر به ایران در فرودگاه جزیره «سال» در مجمع‌الجزایر دماغه سبز توسط پلیس اینترپل بازداشت شد.
او علاوه بر اتهام رشوه و پولشویی در ونزوئلا، متهم به همکاری با کارتل‌های قاچاق مواد مخدر است.
دولت ونزوئلا گفته است او نماینده و رابط میان ایران و این کشور برای تامین مواد غذایی، دارویی و اقلام انسان‌دوستانه بوده و بازداشت آقای ساب را محکوم کرده است.
بر اساس گزارش والاستریت جورنال، شرکت اتکا قبلا نیز در بازار عراق و تاجیکستان وارد شده و مذاکراتی را با مسکو و دمشق برای ورود به بازار مواد غذایی سوریه آغاز کرده است.
ایران و ونزوئلا، هر دو تحت تحریم‌های شدید آمریکا قرار دارند. آمریکا طی هفته‌های اخیر در راستای یک برنامه گسترده برای قطع ارتباط نفتی ایران و ونزوئلا ده‌ها نفتکش را تحریم کرده است.
با این حال، علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران ۱۳ تیرماه در گفت‌وگو با خبرگزاری روسی اسپوتینک گفت که فشارهای آمریکا مانع از روابط تجاری دو کشور نخواهد شد و اگر دولت ونزوئلا درخواست ارسال کالا داشته باشد، «به طور جدی» رسیدگی می‌شود.
وزارت دفاع ایران محصولات غذایی را از طریق کشتی گلسان به ونزوئلا ارسال کرد. کشتی گلسان که چهارم تیرماه محموله خود را در ونزوئلا تخلیه کرد، متعلق به شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است.
وزارت خارجه آمریکا ۱۹ خرداد امسال اعلام کرد تحریم شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی اجرایی شده است. این شرکت به دلیل حمل تسلیحات و مشارکت در برنامه موشکی سپاه در لیست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته است.
وال استریت جورنال در بخش دیگری از این گزارش به یک سند اطلاعاتی آمریکا اشاره کرده است که می‌گوید شرکت‌های ایرانی برای فعالیت و تجارت در خارج نیازمند کسب رضایت از سپاه پاسداران هستند و مقامات ایران برای دور زدن تحریم‌ها، بازنشسته‌های نظامی را برای مدیریت شرکت‌ها منصوب می‌کنند.
«چند مقام رسمی» به این روزنامه گفته‌اند ایالات متحده علاوه بر تلاش ایران برای دور زدن تحریم‌ها، از انتقال تکنولوژی و تجربیات ساخت تسلیحات سپاه به ونزوئلا نیز نگران هستند.
یک دیپلمات غربی گفته است یک گزارش اطلاعاتی نشان می‌دهد ایران در کنار تجهیزات و خدماتی که برای راه‌اندازی مجدد برخی پالایشگاه‌های ونزوئلا با هواپیمایی ماهان ارسال کرده بود، تجهیزات نظامی نیز حمل کرده است.
هواپیمایی ماهان که به خاطر حمل پرسنل نظامی و تسلیحات سپاه پاسداران به نیروهای نیابتی ایران در منطقه تحریم شده است، چند ماه قبل تجهیزات مهندسی برای احیای پالایشگاه‌های ونزوئلا را به این کشور ارسال کرد و والاستریت جورنال از قول منابع خود می‌نویسد که در کنار این تجهیزات، تکنولوژی ساخت تسلیحات نیز ارسال شده است.
خبرگزاری رویترز نیز ماه گذشته خبر داد که ایران با ارسال تجهیزات، مهندسان و خدمات خود با پروازهای ماهان، بخشی از ظرفیت از کار افتاده پالایشگاه‌های ونزوئلا را احیا کرده است. این تجهیزات و خدمات متعلق به قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه پاسداران بود.
ارسال بنزین از سوی ایران به مقصد ونزوئلا یکی دیگر از چالش‌های ماه‌های اخیر بوده است.
پنج نفتکش ایرانی ماه گذشته ۱.۵ میلیون بشکه بنزین و محصولات شیمیایی برای اکتان‌افزایی بنزین در پالایشگاه‌ها را به ونزوئلا بردند.
مقامات آمریکا می‌گویند ونزوئلا همزمان با ارسال بنزین، ۹ تن طلا از طریق پروازهای ماهان به ایران فرستاده است.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، در واکنش به این معاملات با توصیف اطرافیان رئيسجمهوری ونزوئلا به عنوان «اوباش»، گفت آنها «بزرگ‌ترین دزدهای جهان» و در حال شراکت با جمهوری اسلامی هستند که «بزرگ‌ترین رژیم حامی تروریسم» محسوب می‌شود.
دولت آمریکا همچنین روز چهارم تیرماه پنج ناخدای ایرانی را به اتهام نقض تحریم‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی و شرکت ملی نفتکش ایران و همچنین حمل بنزین به ونزوئلا در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.
از سوی دیگر، دادستان‌های فدرال ایالات متحده ۱۱ تیرماه برای مصادره محموله چهار نفتکش که از ایران در حال حرکت به ونزوئلا بود، پرونده قضایی تشکیل دادند.
روزنامه والاستریت جورنال پیش از این گزارش داده بود که دادستان‌های آمریکایی قصد دارند با این کار جلوی دریافت درآمد نفت ارسالی ایران به ونزوئلا را گرفته و باعث توقف ارسال چنین محموله‌هایی در آینده شوند.
