پس از آنکه ارمنستان، سوریه و فرانسه اعلام کردند که ترکیه مزدوران سوری مورد حمایت خود را وارد جنگ قرهباغ کرده است، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، در این مورد هشدار داده و آن را ناپذیرفتنی دانست.
حسن روحانی که روز چهارشنبه، ۱۶ مهر، در جلسه هیئت دولت سخن میگفت اظهار داشت که تلاش جمهوری اسلامی از طریق نیروی برونمرزی سپاه پاسداران در مناطقی چون سوریه، عراق و لبنان «در طول سالیان درازی که ما جنگیدیم» برای این بوده که «تروریستها را در همان جا قلع و قمع بکنیم و تروریستها در کنار مرز ما قرار نگیرند.»
او اضافه کرد: «امروز اگر بنا باشد یک عدهای به بهانههایی بخواهند آنها را از جاهای دیگر منتقل کنند و به نقاطی که نزدیک مرزهای ماست بیاورند، این غیر قابل قبول است و اجازه این کار را نمیدهیم.»
رئیس جمهوری ایران افزود: «این لحن و این لفظ با صراحت به مسئولین کشورهای همسایه ما، هم آذربایجان و هم ارمنستان گفته شده است.»
ترکیه در شمال سوریه از گروهی از افراد مسلح سنیمذهب حمایت میکند که در جبههای مخالف با دولت مورد حمایت ایران در دمشق قرار دارند.
در روزهای اخیر ترکیه که در کشمکش قرهباغ همواره از طرف آذری حمایت کرده در مظان این اتهام از سوی ارمنستان و دیگران قرار گرفته که نیروهایی را از سوریه وارد این جنگ کرده است.
ازجمله دو منبع گروههای شبه نظامی در سوریه به خبرگزاری رویترز گفتهاند که ترکیه برای حمایت از جمهوری آذربایجان شماری از جنگجویان را از سوریه به منطقه قرهباغ اعزام کرده است.
بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، نیز همتای ترک خود رجب طیب اردوغان را به دامن زدن به اختلاف میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان متهم کرده و روز سهشنبه در یک گفتوگو با خبرگزاری روسی ریا از اعزام نیروهای سوری به منطقه مورد مناقشه میان ایروان و باکو خبر داد.
آقای اسد به صراحت اردوغان را «تحریککننده اصلی و آغازگر» درگیری میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه مورد اختلاف قرهباغ معرفی کرده است.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، هم با اشاره به منابع اطلاعاتی این کشور گفته است که دستکم ۳۰۰ جنگجو از سوریه به منطقه ناگورنو-قرهباغ منتقل شدهاند.
دولت ترکیه در روزهای اخیر بارها اعلام کرده که «به هر شکلی که ضروری باشد از جمهوری آذربایجان حمایت خواهد کرد»، ولی اعزام مزدوران سوری را تکذیب کرده است. جمهوری آذربایجان هم ورود مزدوران سوری به جبهههای خود را تکذیب کرده است.
با وجود این، ایران و روسیه نیز در روزهای گذشته از حضور جنگجویان سوری و لیبیایی در درگیریهای این منطقه ابراز نگرانی کردهاند.
اختلاف ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه ناگورنو- قرهباغ از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد و در جنگهای شدید بین سالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ در این منطقه بیش از ۳۰ هزار نفر کشته شدند.
آتش این جنگ از ۹ روز پیش دوباره شعلهور شده و تاکنون دهها کشته و صدها زخمی برجای گذاشته است.
منطقه ناگورنو- قرهباغ با وجود اینکه اکثریت ساکنان آن ارمنی هستند از زمان شوروی جزئی از خاک جمهوری آذربایجان بوده است، اما پس از فروپاشی شوروی و نبردها در این منطقه کنترل آن از دست باکو خارج شد.
حسن روحانی روز چهارشنبه با اشاره به این منطقه که در همسایگی شمالی ایران قرار دارد گفت که «اشغال برای ما قابل قبول نیست اما جنگ هم قابل قبول نیست.»
او گفت: «به تمامیت ارضی احترام بگذارند و کار سیاسی کنند، زیرا جنگ راهحل نیست.»
مقامهای ایرانی در روزهای اخیر خواستار «تخلیه» ناگورنو-قرهباغ از سوی نیروهای ارمنی و تحویل کنترل آن به دولت باکو شدهاند.
نزدیک بودن صحنه نبرد در قرهباغ به مرز ایران باعث اصابت توپ و راکت و خمپارههای متعدد به خاک ایران شده و روز چهارشنبه قاسم رضایی، جانشین فرمانده نیروی انتظامی ایران در این باره با همتایان نظامی خود از جمهوری آذربایجان دیدار و گفتوگو کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم او در این باره گفت: «در منطقه مرزی یک ملاقات با طرف آذربایجانی داشتیم و موارد لازم را اعلام کردیم و آنها نیز مراتب عذرخواهی خود را اعلام کردند.»
او افزود: «در این تبادل آتش، تعدادی از گلوله توپها و راکتهای آنها بهصورت سهوی به خاک ما اصابت کرده است و مرزبانان کشور ما هم طبق وظیفهای که دارند به صورت قانونی به دو کشور ارمنستان و آذربایجان اخطار و هشدار دادهاند و آنها نیز اشتباه صورتگرفته را پذیرفتهاند.»