۹ ماه پس از آغاز اعتراضاتی که بهدنبال مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد سراسر کشور را فراگرفت، رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران مدعی شد که تشکیلات اطلاعاتی ۲۰ کشور خارجی «در دامنزدن» به این ناآرامیها «دخیل بودند».
محمد کاظمی در گفتوگو با سایت رهبر جمهوری اسلامی که روز دوشنبه ۲۹ خرداد منتشر شد، از آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، بلژیک، اتریش، ایتالیا، نروژ، ایسلند، آلبانی، کوزوو، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، اسرائیل، عربستان، بحرین و امارات متحده عربی به عنوان این کشورها نام برد. او در ادعای خود به نام دو کشور دیگر اشاره نکرد.
او برخی از این کشورها که در ایران سفارتخانه دارند را متهم کرد که از طریق نمایندگیهای خود، «به صورت مستقیم یا غیرمستقیم»، یا از راه «همکاری با عوامل نیابتی در زمینههای مختلف سیاسی، امنیتی، دیپلماتیک، حقوقی و سایبری» در این ناآرامیها دخالت داشتند.
به ادعای این مقام ارشد نظامی، مداخله تشکیلات اطلاعاتی و سفارتخانههای یادشده از طریق «تقسیم کار» بین خود بوده است.
او مدعی شد که گروهی از آنها از وضعیت میدانی ناآرامیها و مطالبات معترضین اطلاعات گردآوری میکردند، گروهی مسیرها و گروههای فعال در قاچاق سلاح و مهمات را شناسایی میکردند، با گروههای مسلح مخالف جمهوری اسلامی هماهنگی کرده و با هدف انزوا و اخراج ایران از نهادهای جهانی، اقدام به فشار میکردند.
محمد کاظمی در این رابطه از جمله بیشترین اتهام را متوجه سفارت فرانسه در تهران کرد. دولت فرانسه و سایر کشورهایی که این فرمانده ارشد سپاه به آنها اشاره کرده است، هنوز به این ادعاها واکنش نشان ندادهاند.
در پی مرگ مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله کرد سقزی که همراه با خانوادهاش به تهران سفر کرده بود و در روزهای آخر شهریور پارسال در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی تهران جان باخت، خشم مردم از خشونت عوامل گشت ارشاد که از سالها قبل در جامعه احساس شده بود، بسیار زود به اعتراضات سراسری در دهها شهر و استان ایران تبدیل شد و به مخالفت با کلیت نظام و رهبر آن تغییر ماهیت داد.
این مطالبات خود را در بیان شعارهایی علیه موجودیت نظام و رهبر اصلی آن، علی خامنهای، نشان داد.
پابهپای اعتراضات داخلی و سرکوب خشونتبار آن، شمار کثیری از میلیونها ایرانی ساکن خارج نیز در بزرگترین اعتراضات ضد حکومتی شرکت کرده و راهپیماییهای بیسابقهای در سراسر دنیا، با درخواست از جامعه جهانی برای حمایت از مردم ایران برگزار کردند.
دولتهای بسیاری در طول ناآرامیها، حکومت تهران و نهادهای جمهوری اسلامی را از توسل به خشونت بازداشته و خواهان رویکرد مسالمتجویانه در قبال معترضین شدند.
اما رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در مصاحبه با سایت رهبر جمهوری اسلامی مدعی شد که دشمنان میخواستند بعد از مرگ مهسا امینی جماعت ناراضی و اقشار خاکستری جامعه را با خود همسو کرده، اعتراضات را به اعتصاب در روز و اغتشاش در شب تبدیل کنند و سرانجام با فعال کردن گروههای مسلح، تعرض به اماکن انتظامی و نظامی را دامن بزنند.
او مدعی شد مبالغ نقدی نیز از برخی کشورها به گروههایی، ماهها پیش از مرگ مهسا امینی، داده شده بود.
محمد کاظمی این ادعا را نیز عنوان کرد که سازمانهای اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل در هفتههای آخر ناآرامیها نشستهایی برای «فعالسازی مجدد» کشتن دانشمندان هستهای و فضایی و مهرههای نظامی برگزار کردند.
جمهوری اسلامی ایران از آغاز اعتراضاتی که به جنبش «زن، زندگی، آزادی» مشهور شد، با مقصر دانستن عوامل منطقهای و جهانی، تلاش کرده است از کارنامه خود به عنوان یک نظام «قربانی» دفاع کند.
مقامات ارشد سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی با دنبالهروی از رویکرد علی خامنهای که اعتراضات و مطالبات مردمی را همواره به «دشمنان» نسبت میدهد، از خود سلب مسئولیت میکنند.
محمد کاظمی در گفتوگو با سایت رهبر جمهوری اسلامی با اشاره به وجود «برخی زمینههای اجتماعی- فرهنگی- روانی» و«نارضایتیهای اقتصادی و معیشتی در میان اقشار مردم»، اذعان کرد که این دلایل نیز در وقوع ناآرامیها سهم داشت.
با این حال، او نگفت که کدام رویکرد و کدامیک از مقامات جمهوری اسلامی در ایجاد زمینههای متعدد نارضایتی در میان مردم کشور نقش دارند و سهم رهبری که ۳۴ سال بر ایران حکومت کرده و به هیچ نهادی پاسخگو نبوده است، در شکلگیری چنین وضعیتی چیست.
رئیس سازمان اطلاعات سپاه مدعی شد که مرجعیت جامعه ایران از «نخبگان به چهرهها (سلبریتیها) و اینفلوئنسرها» تغییر یافته و همچنین «تولید محتوا حول محور حقوق زنان و جوانان» و مسئله حجاب، «تحریک به تقابل با پلیس»، گشت ارشاد و ایستادگی مردم در برابر دستگاه قضایی و نیروهای موسوم به «آمر به معروف و نهی از منکر» در گسترش ناآرامیها سهیم بوده است.
اما محمد کاظمی در ادامه ادعا کرد که «رسانههای معارض»، «شبکه نمایش خانگی، سینما و تئاتر» در این تغییر رویکرد مردم نقش داشتهاند، زیرا «خشونت و ظلم نهادینه از سوی نظام و حتی دین اسلام» را «تئوریپردازی» کرده و به «تنفر از اقشار مذهبی و هواداران نظام» و به «تعمیق دوقطبیهای سیاسی-اجتماعی» دامن زدند.
مقامات جمهوری اسلامی در متهم کردن رسانههایی که خارج از ایران فعالیت میکنند، ید طولایی دارند در حالی که خود حکومت دارای امکانات بسیار گسترده رسانهای در داخل و خارج با بودجههای کلان است ولی جامعه ایران به آنها بیاعتماد بوده و اقبالی نشان نمیدهد.
سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در هفته پنجم از اعتراضات «جنبش زن، زندگی، آزادی» نیز با صدور بیانیه مشابهی، از خود و نهادهای حکومتی و مسئولان آن در نارضایتی میلیونها ایرانی از عملکرد حکومت، سلب مسئولیت کردند.
کارشناسان اجتماعی داخل ایران اذعان دارند که انبوه مطالبات تلنبار شده چند نسل از مردم، بهویژه جوانان و اقشار متوسط، در کنار سیاستهای شکستخورده اقتصادی حکومت در طول چند دهه، دلیل اصلی سرریزشدن خشم مردم است.