بحران در مناسبات اورشلیم - ورشو بر سر تصویب قانونی در پارلمان و مجلس سنای لهستان شدت گرفته است. این قانون دخالت لهستان در جنایات نازیها در جنگ جهانی دوم را جرمی قابل تعقیب دانسته است.
به گزارش رسانههای اسرائیل، یک هیئت به ریاست معاون وزیر گردشگری لهستان که قرار بود روز دوشنبه ۱۶ بهمن، برای شرکت در نمایشگاه بین المللی توریسم به تل آویو برود، سفر خود را لغو کرد. پیش از آن نیز اسرائیل از هیئتی به ریاست دبیر شورای امنیت ملی لهستان خواسته بود از سفر به آن کشور خودداری کند.
مجلس لهستان دو هفته پیش لایحه ای را که معاون وزیر دادگستری آن کشور تنظیم کرد، درباره جرم دانستن دخالت لهستان در جنایات نازیها تصویب کرد. سنای لهستان نیز پنجشنبه گذشته این قانون را تایید کرد.
این قانون تعیین کرده است که اردوگاههای مرگ نازیها را نباید کمپهای لهستانی نامید و بر اساس آن، خاطیان ممکن است جریمه و یا محاکمه شوند که می تواند منجر به صدور حکم سه سال زندان باشد. این قانون شامل فعالیتهای هنری یا پژوهشهای آکادمیک در زمینه هولوکاست در لهستان نخواهد شد.
به گزارش خبرگزاریها، یاروسلاو کاچینسکی، رهبر حزب «عدالت و توسعه»، حزب حاکم لهستان، گفته است: هدف از این قانون جلوگیری از متهم کردن لهستان به عنوان «یک ملت» است، نه اینکه کسی بگوید شاهد کشته شدن یهودیان در نقاطی در لهستان بوده است. به گفته وی، از این قانون «سوء تعبیر» شده است.
آقای کاچینسکی از آندژی دودا، رئیس جمهوری لهستان، که تا دو هفته و نیم دیگر برای تایید این قانون فرصت دارد، خواسته است تا از اجرای آن حمایت کند. آقای دودا پیشتر سخنانی در حمایت از این قانون بیان کرده است.
اما رئوون ریولین، رئیس جمهور، و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، از قانون مذکور به شدت انتقاد کردهاند.
وزارت خارجه اسرائیل نیز در روزهای گذشته ارشد ترین مقام سفارت لهستان در تل آویو را فرا خواند. همزمان آنا عازاری، سفیر اسرائیل در لهستان، گفت: «صدها پیام ضد یهودی» از راستگرایان در لهستان به این سفارتخانه رسیده و او را نسبت به تشدید احساسات یهودستیزانه در این کشور «نگران» کرده است.
به گزارش رسانههای اسرائیل، اکثریت نمایندگان مجلس این کشور نیز گفتهاند پیشنویس قانونی را تهیه کردهاند که بر اساس آن، اعلام این موضوع که لهستان در جنایات نازیها دخیل نبوده است، جرم محسوب شود.
بحران مناسبات دو کشور با آیینهای هفتاد و سومین سالروز آزادسازی اردوگاه مرگ آشویتس همزمان شد، نخستوزیر لهستان همراه با سفیر اسرائیل در ورشو، در آیین گرامیداشت قربانیان هولوکاست شرکت کرده بود.
هولوکاست، کشتار هدفمند یهودیان طبق برنامه حکومت آلمان نازی، از جمله در اردوگاه مرگ آشویتس انجام شد. آشویتس در بخشی از لهستان که به اشغال نازیها درآمده بود، قرارداشت.
یهودیان سالخورده لهستانی بازمانده هولوکاست، در روزهای گذشته ابراز نگرانی کردهاند که سخنانششان درباره همدستی برخی لهستانیها با نازیها در کشتارها یا گفتن اینکه اردوگاه آشویتس، کمپی لهستانی است، زمینه مجازات آنها را در لهستان فراهم کند.
درگیری اسرائیل و لهستان، پای آلمان را نیز به میان کشیده است؛ زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان، در روزهای گذشته گفت قتل عام های حکومت نازیها به دست آلمان صورت گرفته است و کسانی که به صورت فردی در این کشتارها به نازیها کمک کردند، تصمیم گیرندگان کشتارهای جمعی نبودند.
در همین حال، آقای گابریل تاکید کرد که بازماندگان هولوکاست باید بتوانند آزادانه شواهد خود را بیان کنند.