بر کمتر کسی پوشیده است که کی‌یف از بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به کاخ سفید برای یک دورۀ جدید ریاست‌جمهوری در پاییز آینده نگران است؛ این هراس‌ها از شامگاه ۲۵ تیرماه با اعلام انتخاب سناتور ونس در مقام معاون ترامپ حالا دوچندان شده است.
سناتور جی‌دی ونس از مخالفان اصلی کمک‌های تسلیحاتی به اوکراین و عضویت این کشور در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است؛ او بارها تأکید کرده که برای توقف هرچه سریع‌تر جنگ، اوکراین باید خواسته‌های روسیه را بپذیرد.
ترامپ نیز در اولین مناظرۀ انتخاباتی با رقیب دموکراتش، جو بایدن، گفت پیش از این‌که به عنوان رئیسجمهور منتخب به کاخ سفید بازگردد، تکلیف جنگ روسیه در اوکراین را مشخص خواهد کرد.
در واکنش به اظهارات نامزد جمهوری‌خواهان در آن مناظره، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در مصاحبه با «بلومبرگ تی‌وی» تأکید کرد که اگر ترامپ می‌داند چگونه به جنگ روسیه در اوکراین پایان بدهد، «بهتر است همین امروز به ما بگوید».
آقای زلنسکی که پیشتر در خصوص ادامۀ حمایت دولت آتی آمریکا از کشورش ابراز امیدواری و آمادگی خود را برای دیدار با ترامپ تا پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اعلام کرده بود، اکنون با چالشی تازه روبه‌روست: موضع سناتور ونس نسبت به تهاجم گستردۀ نظامی روسیه در اوکراین.
دیدگاه سناتور ونس چیست؟
سناتور جیمز دیوید ونس، گزینۀ نهایی و منتخب دونالد ترامپ برای معاونت ریاست‌جمهوری آمریکا، از مخالفان سرسخت عضویت اوکراین در ناتو به‌شمار می‌رود.
این سیاستمدار ۳۹ ساله بارها پیروزی اوکراین در برابر روسیه را منتفی دانسته، مانع ارسال کمک‌های مالی-تسلیحاتی به اوکراین شده و از کاخ سفید خواسته است تا اوکراین را برای پذیرش مطالبات روسیه تحت فشار بگذارد.
بهار پارسال، ونس به‌همراه ۱۸ جمهوری‌خواه دیگر در نامه‌ای خطاب به جو بایدن، رئيس‌جمهور آمریکا، تأکید کرد که «کمک‌های نامحدود آمریکا به اوکراین باید متوقف شود».
در آن نامه آمده بود که امضاکنندگان «علیه تمام بسته‌های تسلیحاتی چنانچه مکمل راهبرد شفاف دیپلماتیک برای پایان جنگ نباشد، رأی خواهند داد».
هنگام بازدید زلنسکی از کنگره، جی‌دی ونس از دیدار با رئيس‌جمهور اوکراین سرباز زد به این بهانه که «حرف جدیدی نخواهد شنید».
او تنها نمایندهٔ آمریکا بود که دعوت هیئت اوکراینی برای دیدار در حاشیهٔ آخرین کنفرانس امنیتی در مونیخ را نپذیرفت؛ ونس در آن کنفرانس صراحتاً گفت دولت آمریکا باید در سیاست خود مبنی‌بر ادامهٔ کمک به اوکراین بازنگری کند.
سناتور ونس همچنین از منتقدان جدی تلاش‌های کی‌یف برای ممنوع اعلام کردن فعالیت کلیسای ارتدوکس وابسته به مسکو است؛ پاتریارک کریل، رهبر این کلیسا، حملات روسیه علیه اوکراین را «جنگ مقدس» توصیف کرده و از دید کی‌یف، این کلیسا همواره حامی سیاست‌های ضداوکراینی بوده است.
سناتور ونس در واکنش به بررسی لایحهٔ ممنوعیت فعالیت این کلیسا در اوکراین، دولت این کشور را متهم کرده است که «میلیاردها دلار کمک‌های آمریکا را از جمله برای محدود کردن آزادی‌های مذهبی هزینه می‌کند».
ونس که زمانی ترامپ را با «هیتلر» مقایسه کرده و او را «احمق» خوانده بود، اکنون یکی از وفادارترین حامیان دونالد ترامپ است و در سنا همواره کوشیده تصمیماتی سازگار با موضع رئيس‌جمهور پیشین و نامزد کنونی جمهوری‌خواهان برای ریاست‌جمهوری اتخاذ شود.
سناتور ونس معتقد است توجه آمریکا باید کمتر روی تضمین امنیت اروپا و بیشتر بر مقابله با چین متمرکز باشد.
او از طرفداران سرسخت کمک به اسرائیل است و این حمایت را «ضروری و متفاوت از آن‌چه که در مورد اوکراین گفته می‌شود» می‌داند.
یک مقام ارشد اروپایی که نخواسته است هویتش فاش شود، به نشریهٔ پولیتیکو گفته حضور سناتور ۳۹ سالۀ اهل اوهایو در سمت معاونت ریاست‌جمهوری آمریکا برای اروپا و اوکراین، «فاجعه» خواهد بود.
اهمیت جنگ در اوکراین
دو روز پیش از آغاز تهاجم گستردهٔ روسیه علیه اوکراین در پنجم اسفندماه ۱۴۰۰، سناتور ونس در حساب توئیتر خود (ایکس کنونی) نوشت: «هیچ تحولی در اوکراین امنیت ملی ما را تهدید نمی‌کند.»
چند روز پس از آغاز جنگ، او در یک مصاحبه گفت: «باید رک و راست بگویم: برای من آن‌چه در اوکراین می‌گذرد، اصلاً مهم نیست.»
معاون منتخب دونالد ترامپ همچنین در اظهارنظری که در شبکهٔ اجتماعی ایکس منتشر کرد، نوشته است: «نفرت اکثر دموکرات‌ها از روسیه به دلیل رویدادهای اوکراین نیست، بلکه آن‌ها خواهان انتقام‌گیری از روسیه‌اند. آن‌ها روسیه را متهم می‌کنند که به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا کمک کرده و حین این کینه‌جویی حاضرند اوکراین نابود شود.»
ونس سپس در مصاحبه با تاکر کارلسون، خبرنگار جنجالی آمریکایی، مدعی شد: «با همتایان دموکرات‌مان صحبت‌های فراوان داشتم و آن‌ها به من گفتند که می‌خواهند تا آخرین قطرهٔ خون اوکراینی‌ها علیه روسیه بجنگند.»
اندکی بعد ونس که بارها موضع خود را ۱۸۰ درجه تغییر داده، در یک سخنرانی گفت: «قطعاً اوکراینی‌ها را که علیه روسیه می‌جنگند، تحسین می‌کنم اما فکر نمی‌کنم که ادامهٔ تامین مالی یک جنگ بی‌پایان در اوکراین به نفع آمریکا باشد.»
بهار پارسال، او همزمان با تلاش‌‌هایش برای ممانعت از تصویب بودجۀ لازم برای ادامهٔ کمک‌های نظامی به اوکراین، در مقاله‌ای برای روزنامۀ نیویورک تایمز نوشت: «حتی پس از تمام هزینه‌های‌مان در اوکراین، روسیه پنج برابر بیشتر از اوکراین قدرت توپخانه دارد.»
او اخیراً در مصاحبه با شبکۀ خبری سی‌ان‌ان تشریح کرد: «با توجه به امکانات ما و توانمندی‌های روسیه، قادر نیستیم تا ابد از پیشروی روسیه در اوکراین جلوگیری کنیم. به نفع آمریکا است که اذعان کنیم اوکراین باید بخشی از خاک خود را تحویل روسیه دهد تا جنگ پایان یابد. این فکر که می‌توان روسیه را واداشت پشت مرزهای بین‌المللی اوکراین عقب‌نشینی کند مضحک و خیال‌بافی است و هیچ‌کس تحقق این خواسته را به‌طور جدی باور ندارد.»
طرح مبهم صلح
به‌رغم تقاضاهای مکرر رئیسجمهور اوکراین برای تشریح سیاست آیندۀ ترامپ پیرامون اوکراین و دعوت از او برای بازدید از کی‌یف، اظهارات رئیسجمهور پیشین آمریکا در رابطه با جنگ روسیه علیه اوکراین، تاکنون مبهم بوده و مشخص نیست برای «برقراری سریع صلح» بین مسکو و کی‌یف، طرح روشنی دارد یا نه.
یک سال پیش، دونالد ترامپ به شبکۀ خبری فاکس‌نیوز گفت: «به زلنسکی می‌گویم باید توافق کند. به پوتین می‌گویم اگر توافق نکند، به اوکراین بسیار بیشتر کمک خواهیم کرد.»
نامزد حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری می‌گوید که می‌تواند با اتکا به این رویکرد، یک روزه به جنگ روسیه علیه اوکراین پایان دهد.
معاون منتخب ترامپ، جی‌دی ونس، نیز بارها دولت بایدن را به دلیل «نبود راهبرد واقع‌بینانه» پیرامون اوکراین به باد انتقاد گرفته است.
او اخیراً در مصاحبه‌ای گفت که آماده است با مسکو و کی‌یف وارد مذاکره شود تا طرح دونالد ترامپ برای پایان سریع جنگ روسیه علیه اوکراین به ثمر بنشیند و آمریکا بتواند به گفتۀ ونس، بر «مسئلهٔ مهم‌تر» یعنی چین متمرکز شود. سناتور ۳۹ ساله اما جزئیات بیشتری دربارۀ اعلام آمادگی خود ارائه نکرد.
