بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، از دستیابی به توافق با عبدالفتاح برهان، رئیس شورای حکومت سودان، برای عادیسازی روابط بین دو کشور خبر داد.
رهبران سودان و اسرائیل روز دوشنبه ۱۴ بهمن در شهر انتبه اوگاندا و در جریان سفر بنیامین نتانیاهو به این کشور آفریقایی با هم دیدار کردند.
این نخستین ملاقات علنی نخستوزیر اسرائیل با رهبر این کشور مسلمان شمال آفریقا است. سودان در طول دههها دشمن اسرائیل بود.
رسانههای اسرائیل از چند روز پیش، همراهی یوسی کوهن، رئیس موساد، با بنیامین نتانیاهو در سفر به اوگاندا را حائز اهمیت دانسته و احتمال داده بودند که او غیر از ملاقات با رئیسجمهوری اوگاندا، دیدارهای دیگری نیز در کامپالا داشته باشد.
رسانههای اوگاندا نیز روز دوشنبه همزمان با ورود آقای نتانیاهو به کامپالا، از سفر غیرمترقبه عبدالفتاح برهان، رئیس شورای حکومتی سودان، به اوگاندا خبر دادند.
بنیامین نتانیاهو و عبدالفتاح برهان در این دیدار تاریخی توافق کردند که وارد مسیر پرشتاب همکاریهایی شوند که به برقراری مناسبات رسمی بین اسرائیل و سودان بینجامد.
یک مقام اسرائیلی که بنیامین نتانیاهو را در این دیدار همراهی کرده، گفته است که نخستین موضوع سودمند برای اسرائیل، گرفتن اجازه پرواز هواپیماهای اسرائیلی بر فراز سودان است.
نخستوزیر اسرائیل پیشتر گفته بود در جستجوی مسیرهایی است که پرواز هواپیماهای مسافربری اسرائیلی به قاره آفریقا و نیز آمریکای لاتین، چند ساعت کوتاهتر شود.
اکثریت جمعیت ۴۳ میلیون نفری سودان مسلمان هستند؛ این کشور در طول دههها دشمن اسرائیل بود. پس از جنگ سال ۱۹۶۷ اسرائیل و اعراب، کنفرانس کشورهای اسلامی و عرب در سودان «سه نه» به اسرائیل گفت؛ نه به عادی سازی مناسبات، نه به صلح و نه به مذاکره با اسرائیل.
سودان در طول سه دهه حکومت ژنرال عمر البشیر با حفظ دشمنی با اسرائیل، مناسبات بسیار نزدیکی با ایران داشت.
اسرائیل در سالهای گذشته سودان را متهم میکرد که به ایران امکان داده است تا از خاک این کشور به صحرای سینا در مصر و سپس به نوار غزه قطعات راکت بفرستد.
برخی از حملات به کاروانهای تجهیزات نظامی در خاک سودان در سالهای گذشته به اسرائیل نسبت داده شده است.
اما هنگامی که عربستان سعودی در بهار ۲۰۱۵ با تشکیل یک ائتلاف نظامی جنگ با یمن را آغاز کرد، سودان با پیوستن به این ائتلاف، روند جدایی از ایران را آغاز و در مرحله نخست، ایرانیان ساکن سودان را اخراج کرد.
در ژانویه ۲۰۱۶ میلادی پس از تشدید جدی بحران میان عربستان و ایران، خارطوم با تهران قطع رابطه کرد.
دور شدن سودان از ایران و نزدیکی مواضعش به عربستان، از نظر اسرائیل فرصتی برای برقراری تماس با این کشور تلقی شد.
وزیر جلب سرمایهگذاری خارجی سودان تابستان ۲۰۱۷ میلادی در حالی که هنوز عمر البشیر در قدرت بود، از عادیسازی مناسبات با اسرائیل دفاع کرد.
رسانههای اسرائیل پاییز ۲۰۱۸ میلادی خبر دادند که تماسهای محرمانهای میان اسرائیل با دولت خارطوم با هدف برقراری مناسبات در جریان است.
به نظر میرسد که نزدیکی دولت کنونی سودان به عربستان و امیرنشینهای خلیج فارس، در گرم شدن مناسبات سودان با اسرائیل نقش داشته است.
عبدالفتاح برهان اوایل بهار امسال، پس از خلع عمرالبشیر از قدرت در جریان کودتای نظامی، به ریاست شورای حکومتی سودان رسید.
اسرائیل هشت سال پیش زمانی که سودان جنوبی تشکیل شد، بلافاصله با دولت آن مناسبات کامل برقرار کرد.