در سومین ماه از تهاجم روسیه به خاک اوکراین، مسکو روز چهارشنبه، هفتم اردیبهشت، صادرات گاز به لهستان و بلغارستان را قطع کرد. گازپروم روسیه دلیل این اقدام را عدم پرداخت با روبل اعلام کرد.
در واکنش به این اقدام اتحادیه اروپا ساعاتی بعد ضمن تاکید بر «داشتن آمادگی» برای مقابله با این گونه اقدامات مسکو، وعده داد که «واکنشی هماهنگ» به روسیه داشته باشد.
روزنامه بریتانیایی گاردین روز چهارشنبه بر اساس دادههای رسمی انتقال انرژی اتحادیه اروپا خبر داد که انتقال گاز از طریق خط لوله یامال به لهستان قطع شده و همین اتفاق برای بلغارستان نیز خواهد افتاد.
ساعتی بعد، به گزارش خبرگزاری فرانسه، گازپروم، بزرگترین شرکت گاز روسیه، رسما خبر داد که صادرات گاز به دو کشور لهستان و بلغارستان به دلیل امتناع آنها از پرداخت بدهی با روبل قطع شده است.
خط لوله بسیار استراتژیک یامال گاز طبیعی روسیه را از طریق بلاروس به لهستان و آلمان میرساند.
قطع واردات انرژی از روسیه، بهویژه گاز، نگرانیای بود که اعضای اتحادیه اروپا از پیش از حمله روسیه به اوکراین داشتند.
حال این تهدید و نگرانی پس از آن محقق شده است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در اواخر فروردینماه، اعلام کرد که از این پس گاز کشورش تنها به روبل، واحد پول روسیه، معامله خواهد شد، شرطی که به گفته اروپاییها خلاف قراردادهای موجود معامله نفت و گاز است و مورد موافقت آنها قرار نگرفته است.
اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، روز چهارشنبه ضمن تاکید بر اتحاد اعضای این بلوک در برابر روسیه، بیانیه گازپروم را «تلاشی دیگر از طرف روسیه برای اخاذی از ما به وسیله انرژی» توصیف کرد و وعده داد که اروپاییها واکنشی هماهنگ به این اقدام نشان دهند.
در پی حمله روسیه به خاک اوکراین که ۶۳ روز پیش اتفاق افتاد و تاکنون هزاران کشته برجا گذاشته و شهرهای بسیار را به تلی از خاک بدل کرده، آمریکا، کانادا، بریتانیا و استرالیا واردات نفت از روسیه را تحریم کردند و اتحادیه اروپا هم اعلام کرد که درصدد تحریم نفت و گاز روسیه است.
با این حال به دلیل مخالفت چند کشور اروپایی از جمله آلمان، تحریم کامل نفت و گاز روسیه هنوز در اتحادیه اروپا تصویب نشده است.
علاوه بر این، لهستان روز سهشنبه اعلام کرد که ۵۰ فرد حقیقی و حقوقی از جمله گازپروم، بزرگترین شرکت گاز روسیه، را به تلافی حمله به اوکراین تحریم میکند.
در نخستین واکنش به قطع صادرات گاز به لهستان و بلغارستان، آندری یِرماک، رئیس دفتر رئیس جمهور اوکراین، گفت که روسیه «حقالسکوت گازی» اروپا را آغاز کرده و «حال ثابت میکند که منابع انرژی به سلاح تبدیل شدهاند».
مقامات لهستانی نیز در واکنش به اقدام روسیه ضمن آن که گازپروم را به نقض قرارداد متهم کردند اعلام کردند که در حال حاضر جای نگرانی نیست و این کشور ذخیره کافی برای گذراندن ماههای باقیمانده از زمستان را دارد.
گرچه روسیه تامینکننده حدود ۵۵ درصد از گاز مصرفی در لهستان است و اقدام روز چهارشنبه میتواند فشاری قابل توجه بر این کشور باشد، دولت لهستان از دو ماه پیش به عنوان یکی از بزرگترین و نزدیکترین متحدان اوکراین عمل کرده و همچنان خواستار مجازات بیشتر مسکو است.
وزیر انرژی بلغارستان روز سهشنبه خبر داده بود که گازپروم رسما به این کشور اعلام کرده که روز چهارشنبه ارسال گاز از خط لوله تُرکاستریم به بلغارستان قطع میشود. بلغارستان نیز از متحدان اوکراین است و از مجازات گسترده روسیه به دلیل حمله به اوکراین حمایت کرده است.
بلغارستان بیش از ۹۰ درصد از گاز مصرفی خود را با صادرات روسیه تامین میکند.
روسیه در سال گذشته میلادی ۱۵۵ میلیارد متر مکعب گاز به اتحادیه اروپا صادر کرد که ۶۰ میلیارد متر مکعب آن راهی آلمان و بیش از ۱۲ میلیارد متر مکعب آن راهی فرانسه شد.