کنفرانس «نوآوری در سرمایهگذاریهای آینده» روز سهشنبه اول آبان در ریاض آغاز شد، رویدادی که در روزهای اخیر در سایه کامل قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار مخالف حاکمان کنونی عربستان سعودی، قرار گرفت.
آغاز این کنفرانس همچنین با افشای جزئیاتی از قتل آقای خاشقجی همزمان بود که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، برابر نمایندگان پارلمان این کشور بیان کرد.
آقای اردوغان عنوان کرد که قتل جمال خاشقجی «از پیش برنامهریزی شده بود»، امری که با اطلاعیه ریاض درباره این رخداد که مرگ آقای خاشقجی را حاصل یک درگیری فیزیکی در کنسولگری عربستان خوانده بود در تعارض است.
رئیسجمهوری ترکیه همچنین خواستار معرفی آمر اصلی این قتل شد و توضیحات ریاض در اینباره را ناکافی دانست. عربستان سعودی قتل جمال خاشقجی را به نیروهای خودسر نسبت داده و تلاش کرده اتهاماتی را که متوجه محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، است بیاعتبار سازد. اما تا اینجای کار فشار بینالمللی علیه وی مدام بیشتر شده و منتقدان میگویند که ولیعهد سعودی دستکم از این ماجرا آگاهی داشته است.
مراسم افتتاحیه کنفرانس سرمایهگذاری ریاض غایبان بزرگی داشت و بسیاری از سخنرانان اصلی و مدیران نهادهای اقتصادی بزرگ غرب از حضور در این کنفرانس امتناع کردند.
وزیر نفت عربستان سعودی در سخنرانی خود به مناسبت آغاز کنفرانس، به قتل جمال خاشقجی پرداخت و آن را «نفرتانگیز» خواند.
خالد الفالح اظهار داشت: «همانطور که همه میدانیم، پادشاهی عربستان سعودی روزهای سختی را میگذراند. هیچ کسی در این کشور نمیتواند این مسئله را توجیه کند یا عذری برای آن بیاورد. از رهبری کشور گرفته تا ردههای پایین، ما همه از آنچه اتفاق افتاده است بسیار متاسفیم».
این کنفرانس محصول فکری محمد بن سلمان است و هدف از آن نیز جذب سرمایهگذاریهای خارجی بیشتری به منظور ایجاد اشتغال برای میلیونها جوان عربستانی است که در سالهای آینده وارد بازار کار میشوند.
علیرغم عدم حضور چهرههای اقتصادی غربی که سخنرانان اصلی این کنفرانس بودند، روز سهشنبه قراردادهایی به ارزش حدود ۵۰ میلیارد دلار در ریاض امضا شد که طرف این قراردادها تاجران روسی و آسیایی بودند.
این کنفرانس سال گذشته، وقتی که محمد بن سلمان در جمع غولهای تجارت جهانی وعده داد که کشورش را به سمت یک «اسلام میانهرو» هدایت کند، به تیتر رسانهها تبدیل شد. وی همچنین اعلام کرد که میخواهد شهری برای آینده در صحرا بسازد که ۵۰۰ میلیارد دلار هزینه آن خواهد بود.
این حرفها را ولیعهد عربستان سعودی وقتی که همراه استفان شوارتزمن، بنیانگذار شرکت خدمات مالی بلکاستون، به روی صحنه رفته بود، بیان کرد.
شوارتزمن امسال جزو چهرههاییست که از حضور در کنفرانس خودداری کرده است. عربستان خود همراه با بلکاستون ۲۰ میلیارد دلار در حوزههای زیربنایی در ایالات متحده سرمایهگذاری کرده است.
صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی همچنین ۳.۵ میلیارد دلار در شرکت اوبر سرمایهگذاری کرده در حالی که دارا خسروشاهی، مدیرعامل این شرکت، در واکنش به قتل جمال خاشقجی از حضور در کنفرانس ریاض سر باز زده است.
نشست اول این کنفرانس را لبنی سلیمان العیان، تاجر مشهور عربستانی، اداره کرد که باز سخنان وی به قتل آقای خاشقجی اشاره داشت و برای او طلب آمرزش کرد. در این نشست مدیرانی از عربستان سعودی، روسیه و امارات متحده عربی حضور داشتند.
در نشست دوم نیز عمران خان، نخستوزیر پاکستان، حضور یافت و انتظار میرود که روز چهارشنبه ملک عبدالله، پادشاه اردن، در این کنفرانس سخنرانی کند.