مجلس سنای ایالات متحده لایحهای را به تصویب رساندهاست که بر طبق آن قرار است فروش جتهای جنگنده اف-۳۵ به ترکیه ممنوع شود، مگر اینکه آنکارا از خرید سامانه پدافند موشکی اس۴۰۰ از روسیه چشمپوشی کند.
مجلس نمایندگان ایالات متحده نیز نسخه خود را از این لایحه به تصویب رسانده و اکنون قرار است نسخه مشترکی از لوایح سنا و مجلس نمایندگان برای امضا یا وتو به رئیس جمهوری آمریکا تسلیم شود.
اف۳۵، ساخته شرکت آمریکایی لاکهید مارتین، جنگندهای عمودپرواز و رادارگریز است وبسته به موتوری که بر آن قرار میگیرد میتواند تا نزدیک به دو هزار کیلومتر بر ساعت سرعت گیرد.
ترکیه در حال حاضر یکی از کشورهای شریک در برنامه اف۳۵ است و قصد دارد حدود ۱۰۰ فروند از این نوع هواپیمای پیشرفته را خریداری کنند.
مقامهای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، بارها به ترکیه هشدار دادهاند که سامانههای اس۴۰۰ روسی که آنکارا در سال ۲۰۱۶ با خرید آنها موافقت کرده، با سیستمهای دفاعی ناتو سازگار نیست، اما ترکیه این نگرانیها را رد کرده و به معامله با روسیه ادامه دادهاست.
نمایندگان هر دو حزب اصلی آمریکا، یعنی جمهوریخواهان و دموکراتها، کوشیدهاند از فروش پیشرفتهترین جنگندههای ایالات متحده به ترکیه جلوگیری کنند. ترکیه با اینکه از اعضای ناتو است اما روابطش با واشینگتن مدتی است به سردی گراییده است.
لایحه تازه مجلس سنا قصد دارد از تحویل جتها جلوگیری کند، مگر اینکه ترامپ بتواند تأیید کند که خرید تجهیزات دفاعی روسی توسط ترکیه تهدیدی برای ناتو نیست، و اینکه ترکیه شهروندان آمریکایی را بازداشت نخواهد کرد.
بنعلی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه، روز ۱۹ ژوئن گفت که لایحه مجلس سنای آمریکا «تأسفآور» و مغایر با روح همکاری راهبردی بین دو کشور است. وی همچنین گفت که ترکیه گزینههای دیگری دارد و این لایحه نمیتواند ترکیه را «آسیبپذیر» کند.