آمریکا و سه قدرت اروپایی عضو برجام شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان روز جمعه ۱۷ تیرماه ضمن ابراز نگرانی دوباره از شتاب گرفتن توسعه برنامه هستهای ایران، بار دیگر از جمهوری اسلامی خواستند با کنار گذاشتن مطالبات «فرابرجامی»، توافقِ موجود را فورا بپذیرد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در حاشیه نشست گروه ٢٠ در اندونزی با کاترین کولونا و آنالینا بیربوک همتایان خود از فرانسه و آلمان و همچنین، تیم بارو، معاون دوم وزیر و مدیر سیاسی بریتانیا، دیدار و گفتوگو کرد.
بنا بر اعلام ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، آقای بلینکن و تروئیکای اروپایی با ابراز نگرانی از شتاب گرفتن توسعه برنامه هستهای ایران، بار دیگر بر تعهد خود به بازگشت متقابل به پیروی کامل از برنامه جامع اقدام مشترک، موسوم به برجام، تاکید کردند.
آمریکا و سه کشور اروپایی باقیمانده در توافق برجام، باز هم جمهوری اسلامی را به کنار گذاشتن مطالبات فرابرجامی فراخواندند و از تهران خواستند با توافقی که هماکنون در دسترس است، فورا موافقت کند.
پیشتر نیز در پی «بینتیجه» ماندن دور تازه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در دوحه، پایتخت قطر، که با میانجیگری اتحادیه اروپا برگزار شد، تروئیکای اروپایی با انتقاد از رویکرد هیئت ایرانی در مذاکرات، تهران را به انعقاد فوری توافقِ روی میز فراخوانده بود.
از زمان توقف مذاکرات وین در اسفندماه گذشته، تنشها بر سر پرونده هستهای ایران افزایش یافته است که از آن جمله میتوان به صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه تهران به دلیل عدم همکاری با آژانس و واکنش ایران با غیرفعال کردن دوربینهای نظارتی آژانس اشاره کرد.
پس از دور تازه مذاکرات در دوحه برای حلوفصل مسائل باقیمانده، مقامهای آمریکایی و دیپلماتهای غربی با ابراز بدبینی در مورد چشمانداز احیای برجام اظهارنظر میکنند. در سوی دیگر اما مقامهای ایرانی از جمله وزیر خارجه جمهوری اسلامی بر «مصمم بودن» تهران برای دستیابی به توافق نهایی با قدرتهای جهانی و «مثبت» بودن فضای مذاکرات دوحه اصرار دارند.
در حالیکه خبرگزاری بلومبرگ روز دهم تیرماه به نقل از «دیپلماتهای آگاه» از ادامه تلاشها برای احیای برجام پس از سفر منطقهای رئیس جمهوری آمریکا خبر داده بود، واشینگتن روز سهشنبه اعلام کرد که دولت جو بایدن فعلا برنامهای برای برگزاری دور دیگری از مذاکرات با تهران ندارد.
گزارشهای مختلف حاکی از آن است که اختلافهای باقیمانده بین تهران و واشینگتن هنوز همچنان حلوفصل نشده؛ جمهوری اسلامی دو شرط به گفته مقامهای آمریکایی «فرابرجامی» را مطرح کرده است که یکی حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا است و دیگری دریافت تضمین از واشینگتن مبنیبر عدم خروج دولتهای بعدی ایالات متحده از توافق فعلی.
وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه مدعی شده بود که برخلاف اظهارات مقامهای غربی، تهران «هیچگونه مطالبه فرابرجامی» ندارد و خواسته ایران برای دریافت «تضمین موثر اقتصادی» از سوی آمریکا «زیادهخواهی» محسوب نمیشود.
دولت جو بایدن اعلام کرده است که حاضر به حذف نام سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی نیست و نمیتواند در مورد سیاست دولتهای پس از خود در قبال برجام تضمینی به تهران بدهد.