ایالات متحده در واکنش به حمله تلافیجویانه ایران به پایگاههای نظامی خود در عراق، تحریمهای جدیدی را علیه صنایع فولاد و آهن ایران و همچنین هشت مقام دیگر جمهوری اسلامی وضع کرد.
استیو منوچین روز جمعه ۲۰ دی در نشستی همراه با وزیر خارجه آمریکا اظهار داشت: «۱۷ تحریم جدید علیه صنایع فولاد و آهن ایران اعمال خواهد شد. همچنین هشت نفر از مقامهای ایرانی را که در حمله اخیر موشکی به پایگاه آمریکا دخالت داشتند تحریم میکنیم.»
بر اساس اطلاعیه وزارت خزانهداری آمریکا، این مقامات عبارتند از علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، سرتیپ غلامرضا سلیمانی رئیس سازمان بسیج، محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، محمدرضا نقدی معاون هماهنگی سپاه، محمدرضا آشتیانی جانشین رئيس ستاد کل نیروهای مسلح، علی عبداللهی معاون هماهنگ کننده ستاد کل نیروهای مسلح، علی اصغر حجازی معاون اجرایی دفتر آیتالله خامنهای و محسن قمی معاون امور بینالملل دفتر آیتالله خامنهای.
ایران بامداد چهارشنبه در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، دو پایگاه نظامی آمریکا در اربیل و استان انبار عراق را هدف حملات موشکی خود قرار داد. مقامات عراقی و آمریکایی میگویند که این حملات تلفاتی نداشته است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، نیز متعاقب آن وعده داد که واشینگتن تحریمها علیه ایران را تشدید میکند، سیاستی که اقتصاد ایران را به شدت تضعیف کرده است.
مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، نیز در این نشست عنوان کرد که دسترسی ایران به ۹۰ درصد ذخایر ارزی خود بر اثر تحریمها قطع شده است، آن گونه که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، میزان آن را ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد کرده است.
به گفته وی، «ایران هرگز در شرایط امروزش قرار نداشته است. کاهش درآمد شدید باعث شده که حکومت ایران برای تامین مالی گروههای شبهنظامی دچار چالش شود. مردم معترض هستند، اعتراض میکنند و ما انتظار داریم که اعتراضها ادامه پیدا کند.»
آقای پومپئو در ادامه اظهارات خود بار دیگر از تصمیم دونالد ترامپ برای کشتن ژنرال سلیمانی دفاع کرد و گفت: «ما اطلاعات دقیقی درباره حمله به سفارتخانههای خودمان داشتیم و قاسم سلیمانی شخصا در حال برنامهریزی برای این حملات بود.»
وی سپس تاکید کرد که «هدف کارزار ایالات متحده این است تا تلاش ۴۰ ساله ایران برای وحشتافزایی پایان یابد و رفتار این کشور تغییر کند».
حمله پهپادی آمریکا به قاسم سلیمانی انتقاد شدید دمکراتها را در این کشور به دنبال داشته که معتقدند تصمیم دونالد ترامپ دو کشور آمریکا و ایران را به آستانه جنگ کشانده. اما مایک پومپئو میگوید که تهدید این فرمانده ایرانی علیه آمریکاییها «قطعی بود».
وزیر خارجه ایالات متحده در ادامه اظهارات خود به سقوط مشکوک هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراین در نزدیکی فرودگاه بین المللی «امام خمینی» تهران ساعتی پس از حملات موشکی ایران به پایگاههای نظامی آمریکا پرداخت.
آقای پمپئو گفت: «اعتقاد داریم که یک موشک ایرانی هواپیمای اوکراینی را سرنگون کرده است. ما با رئیس جمهور اوکراین و وزیر خارجه کانادا صحبت کردهایم. ما دنبال تحقیقات شفاف هستیم و اقدامات لازم را انجام خواهیم داد.»
این هواپیما دارای ۱۶۷ مسافر و ۹ نفر خدمه پروازی بود که تمام آنها جان خود را از دست دادند. ۱۳۸ نفر از مسافران این پرواز قصد داشتند که با پرواز بعدی به کانادا بروند و ۶۳ نفرشان هم شهروند کانادا بودند.
ایران تاکید دارد که «نقص فنی» علت سقوط این هواپیما بوده و بحث درباره شلیک کوشک به آن، «جنگ روانی» است.
پیش از این جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، گفته بود که «اطلاعات از منابع متعدد نشان میدهد این هواپیما در اثر شلیک یک موشک زمین به هوای ایرانی سقوط کرده است».
رئیس سازمان هواپیمایی ایران اما میگوید که «آتش بیش از یک دقیقه در هواپیما بوده است و قبل از سقوط همه شاهدان آتش را دیدهاند و اگر اصابت موشک بود، هواپیما منهدم میشد».
ایران همچنین اعلام کرده که از نماینده بوئینگ نیز دعوت به عمل آورده تا به تحقیقات بپیوندد.
طبق گزارشها، تحریمهای آمریکا میتواند مانعی بر سر بوئینگ و نهادهای بین المللی برای تحقیقات پیرامون این هواپیما باشد، اما استیو منوچین تصریح کرد، «وزارت خزانهداری برای هر کسی که بخواهد برای تحقیقات درباره هواپیمای اوکراینی به ایران برود استثنا قائل میشود».