در اصل سی‌ام قانون اساسی جمهوری اسلامی آمده که دولت موظف است آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم کند و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور، به صورت رایگان گسترش دهد.
اصلی که به‌طور کامل اجرا نمی‌شود. هرسال بسیاری از دانشجویان به بها‌نه فعالیت سیاسی یا اعتقاداتشان از تحصیل محروم می‌شوند. اخیرا هیات وزیران یک لایحه به قانون سنجش و پذیرش دانشجو الحاق کرده. بر اساس این لایحه، حق آموزش جزء حقوق اساسی افراد است و هیچ‌کس را نمی‌توان به عذری غیر از عدم صلاحیت علمی مقرر از آموزش، در مقاطع مختلف تحصیلی محروم کرد. با این‌حال استثنایی در این لایحه آمده که بسیاری از فعالان جامعه مدنی را ناامید کرده است.
بر اساس اصلاحیه هیات دولت، افراد دارای سابقه محکومیت کیفری به جرایم سازمان‌یافته، قاچاق انسان، محاربه و جاسوسی مستثنی هستند. در طول چهار دهه گذشته، پیروان آیین بهایی در ایران با سرکوب‌های شدیدی روبه‌رو بوده و بجز احضارها و بازداشت‌های مکرر، از تحصیل آنها در دانشگاه‌ها هم ممانعت شده است. حسن روحانی در رقابت‌های انتخاباتی سال ۹۲ وعده بازگرداندن دانشجویان محروم از تحصیل دانشگاه و از بین بردن فضای امنیتی در دانشگاه‌ها را داده بود. با این همه گروه‌های مختلف دانشجویی در سال‌های اخیر بارها به امنیتی ماندن فضای دانشگاه‌ها، محرومیت از تحصیل و ستاره‌دار شدن دانشجویان اعتراض کرده‌اند.
در برنامه این هفته دیدگاه‌ها به مساله حق تحصیل پرداخته و پرسیده‌ایم که چقدر لایحه هیات وزیران در صورت تصویب در مجلس، سد راه محرومیت از تحصیل برخی دانشجویان خواهد بود. همراه با مجید دری، فعال سابق دانشجویی، عضو شورای دفاع از حق تحصیل و دانشجوی محروم از تحصیل در تهران و ناهید حسینی، پژوهشگر در زمینه آموزش و تغییرات اجتماعی و استاد دانشگاه کینگزتون در لندن.
