کتابخانه ملی اسرائیل روز چهارشنبه ۱۶ مرداد از دست‌نوشته‌های فرانتس کافکا، نویسنده یهودی چک، رونمایی کرد؛ رخدادی که در پی بیش از یک دهه مشاجره حقوقی در دادگاه‌های اسرائیل و اروپا بر سر مالکیت این آثار به وقوع پیوست.
کافکا نویسنده آثار پرآوازه‌ای چون «محاکمه»، «قصر» و «آمریکا»، زمانی که در یک آسایشگاه اتریشی با بیماری سل دست‌وپنجه نرم می‌کرد، از ماکس برود دوست نزدیک خود خواسته بود تا همه نامه‌ها و نوشته‌هایش را از بین ببرد.
با مرگ نویسنده در سال ۱۹۲۴، ماکس برود که مانند کافکا زاده پراگ و یهودی بود و بزرگی و اهمیت این آثار را دریافته بود، احساس کرد که نمی‌تواند وصیت دوستش را عملی کند.
با اشغال چکسلواکی توسط نازی‌ها در سال ۱۹۳۹ و آغاز جنگ جهانی دوم، ماکس برود راهی تل‌آویو در سرزمینی شد که تا تشکیل کشوری به نام اسرائیل هنوز ۹ سال فاصله داشت. او در این مهاجرت آثار کافکا را هم با خود به تل‌آویو برد.
ماکس برود، با انتشار بسیاری از آثار کافکا، در معرفی او به عنوان یکی از چهره‌های مهم ادبی قرن بیستم به جهانیان نقش مهمی ایفا کرد.
اما با مرگ خود برود در سال ۱۹۶۸ در تل‌آویو، سرنوشت و حق مالکیت آثار کافکا به ماجرایی تبدیل شد که بنا به توصیف خانم ورد لیون، سخنگوی کتابخانه ملی اورشلیم، بی‌شباهت به داستان‌های کافکا نبود؛ بخشی از آثار به سرقت رفت و بخشی نیز برای فروش از حراجی‌های آلمان سر درآورد.
دیوید بلومبرگ، رئیس کتابخانه ملی اورشلیم، در نشستی خبری یادآور شد که این کتابخانه از سال ۲۰۰۸ کوشش خود را برای گردآوری این نوشته‌ها آغاز کرد تا بر اساس وصیت ماکس برود به این کتابخانه اهدا شود.
این روند قانونیِ یازده‌ساله، اواسط بهار امسال، با صدور حکم دادگاهی در ویسبادن آلمان به سود کتابخانه ملی اسرائیل به پایان رسید.
دادگاه آلمان حکم داد تمامی آثار به سرقت رفته در دهه گذشته از تل‌آویو، که در یک حراجی در آلمان به آرشیو ادبیات در مارباخ و نیز به مجموعه‌داران خصوصی فروخته شده بود، به اسرائیل تحویل شود.
بخشی دیگر از این آثار از خانه متروکه خانم اشتر هوف، منشی خصوصی پیشین ماکس برود، پیدا شد. دو دخترِ این منشی، پس از مرگ مادرشان، آثار را در یخچال یا قفسه‌های تارگرفته و نیز در صندوق امانتی در تل‌آویو پنهان کرده بودند و بخش دیگری را هم به یکی از شعبه‌های بانک «یو‌بی‌اس» در زوریخ سوئیس منتقل کرده بودند.
اهل ادبیات در جهان پیش‌تر با اکثر آثار کافکا آشنا شده‌اند و به گفته استفان لیت، مسئول گردآوری آثار در کتابخانه ملی اسرائیل، با رسیدن این مجموعه به این کتابخانه هیچ غافلگیریِ ادبیِ تازه‌ای در کار نیست.
با وجود این، مجموعه مکاتبات فرانتس کافکا و ماکس برود و نیز سایر یادداشت‌ها و نوشته‌های خصوصی کافکا ارزش ویژه‌ای در تاباندن نور بیش‌تر بر شخصیت این نویسنده مهم قرن بیستم دارد.
