ارمنستان روز دوشنبه ۱۰ مهر از اتحادیه اروپا خواست به دلیل حمله نظامی به ناحیه ناگورنو-قرهباغ، جمهوری آذربایجان را تحریم کند و هشدار داد که اگر غرب اقدامات لازم را انجام ندهد باکو ممکن است در آینده نزدیک به خاک ارمنستان حمله کند.
تیگران بالایان، فرستاده ارمنستان در اتحادیه اروپا، برای مجازات جمهوری آذربایجان اقدامات گوناگونی نظیر تعیین سقف قیمت برای خرید نفت و گاز آن کشور و تعلیق مذاکرات اتحادیه اروپا با هدف ایجاد مناسبات نزدیکتر با باکو را پیشنهاد داد.
او درعین حال از قدرتهای غربی خواست تضمینهای امنیتی «قاطعی» به ارمنستان بدهند.
آقای بالایان در بروکسل به خبرگزاریها گفت: «این فقط نظر ما و یا ارزیابی برخی از کارشناسان نیست. حتی تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیشبینی میکنند که جمهوری آذربایجان به زودی به قلمرو ارمنستان حمله خواهد کرد.»
در پی حملهٔ برقآسای جمهوری آذربایجان به ناحیه ناگورنو-قره باغ طی هفته اخیر بیش از صد هزار نفر از ارامنهٔ ساکن این منطقه به خاک ارمنستان گریختهاند.
بیشتر در این باره: هزاران تن از پناهندگان ارمنی قرهباغ وارد ارمنستان شدنددولت ارمنستان در روزهای اخیر باکو را به پاکسازی قومی متهم کرده است. باکو ضمن رد این اتهام ادعا کرده است که ارمنیتباران میتوانند در ناحیه ناگورنو-قرهباغ بمانند.
باکو در عین حال تأکید کرده است که قصد حمله به خاک ارمنستان را ندارد.
اما تیگران بالایان گفت به وعدههای الهام علیاف، رئیس جمهور آذربایجان، نمیتوان اعتماد کرد. در همین زمینه مقامات اتحادیه اروپا نیز اذعان دارند که او وعده خود به عدم حمله به ناگورنو- قره باغ را زیر پا گذاشت.
فرستاده دولت ارمنستان افزود که اتحادیه اروپا برای اعمال فشار بر باکو ابزارهای زیادی دارد و مردم ناگورنو-قرهباغ هزینه سنگین عدم استفاده از این ابزارها را پرداخت کردند.
او گفت: «عدم کاربرد این ابزارها به پاکسازی قومی ۱۰۰ تا ۱۲۰هزار ارمنیتبار که ساکنان بومی و واقعی ناگورنو- قرهباغ هستند، از جمله خانواده خود من، از سرزمین اجدادی آنها منجر شد.»
مقامات اتحادیه اروپا و رهبران بسیاری از کشورهای عضو این اتحادیه حمله نظامی جمهوری آذربایجان را محکوم کردهاند. ولی اتحادیه اروپا به غیر از ارسال کمکهای بشردوستانه و تأکید بر سفر هیئت سازمان ملل به منطقه، اقدام مشخص دیگری انجام نداده است.
بیشتر در این باره: وعده علیاف درباره تبدیل قرهباغ به «بهشت»؛ ارمنیها نسبت به سیاست «پاکسازی قومی» باکو هشدار دادندبه گفته دیپلماتها، اعضای اتحادیه اروپا تاکنون نتوانستهاند در این زمینه به توافق برسند. برخی از اعضا نظیر فرانسه و هلند خواستار اقدامات قاطع هستند ولی سایر اعضا از جمله رومانی و مجارستان اکراه دارند.
یکی دیگر از عواملی که اتخاذ موضع تند در برابر جمهوری آذربایجان را دشوار میکند اتکای بیشتر اتحادیه اروپا به نفت و گاز صادراتی جمهوری آذربایجان در پی کاهش خرید سوخت از روسیه به دلیل تهاجم نظامی به اوکراین است.
رئیس کمیسیون اروپا سال گذشته هنگام دیدار با الهام علیاف در باکو برای امضای یادداشت تفاهم در مورد خرید نفت و گاز آن کشور، جمهوری آذربایجان را یک «همکار حیاتی» توصیف کرد.
تیگران بالایان تاکید کرد که اتحادیه اروپا از معاملات انرژی میتواند به عنوان یک عامل فشار بر باکو استفاده کند، چون جمهوری آذربایجان به شدت به صادرات خود به کشورهای اروپایی وابسته است.
بیشتر در این باره: جمهوری آذربایجان رئیس سابق دولت محلی قرهباغ را دستگیر کرداو افزود ملاقاتی که بین رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان با اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، برای روزهای آینده در حاشیه اجلاس سران اتحادیه اروپا در شهر گرانادا اسپانیا برنامهریزی شده است، فقط در صورتی به نتیجه خواهد رسید که اتحادیه اروپا در برابر باکو یک موضع قاطع اتخاذ کند.
آقای بالایان هشدار داد که جمهوری آذربایجان برای ایجاد مسیر ترانزیت بین بخش اصلی خاک آن کشور و ناحیه خودمختار و جداافتاده نخجوان ممکن است از قدرت نظامی استفاده کند.
جمهوری آذربایجان هفته گذشته اعلام کرد که چنین برنامهای ندارد.
اما آقای بالایان هشدار داد که بلند پروازیهای نظامی باکو حتی ممکن است از اتصال زمینی نخجوان به سایر قلمرو این کشور نیز فراتر برود، چون الهام علیاف در اظهار نظرهای اخیر خود ادعا کرده است که بخشی از خاک ارمنستان در گذشته قلمرو جمهوری آذربایجان بوده است.
او افزود که روسیه، حامی سنتی ارمنستان، تاکنون تسلیحات خریداری شده به ارزش میلیونها دلار را به این کشور تحویل نداده است و این باعث شده که ارمنستان از نظر امنیتی در وضعیت آسیب پذیری قرار بگیرد.
آقای بالايان نگفت که دولت ارمنستان چه نوع تضمينهای امنيتی می خواهد و گفت مشخص کردن اين جرئيات بر عهده کارشناسان است.