در كانون مجله اقتصادى اين هفته راديو فردا بحران مالى و پولى در بازارهاى آمريكا و ديگر بازارهاى جهان، قرار دارد. علاوه بر این موضوع اصلی، موضوعات زیر نیز در این برنامه مطرح می شوند:
- بخشنامه بانك مركزى و تعيين نرخ سود سپرده هاى بانكى
- قرارداد كرسنت و اختلاف ها بر سر آن
- حذف صفر از پول ملى ايران در گروه كارى مربوطه در دولت به تصويب رسيد
در اين هفته خبرهاى اقتصادى ناخوشايند زيادى به ويژه در صحنه بين المللى، بازارهاى مالی را دچار تلاطم شديدى كرد.
روز دوشنبه اين هفته، «دوشنبه سياه» در بازار هاى بورس نام گرفت. پس از اعلام ورشكستگى بانك «لمان برادرز» (Lehman Brothers) چهارمين بانك سرمايه گذارى در آمريكا اكنون بازارهاى مالى و پولى جهان را وحشتى فرا گرفته است كه نوبت بانك بعدى كى خواهد رسید.
با در نظر گرفتن جهانى شدن بازارها و تنيدگى سرمايه هاى موسسات مالى با يكديگر، اين وحشت هم چندان بى پايه نيست. پس از اينكه دولت آمريكا در ماه گذشته با كمك به دو موسسه مالى «فردى مك» و «فنى مى» جلوى ورشكستگى آنان راگرفت، اكنون دولت جرج بوش مي گويد، نمي تواند با پمپاژ پول، به اين بانك ها كمك كند.
استدلال دولت هم اين است كه دو موسسه مالى «فردى مك» و «فنى مى» موسساتى بودند كه سپرده هاى اشخاص حقيقى را در اختيار داشتند و ورشكستگى آنان مي توانست هزارها خانوار را به فلاكت بنشاند و به همين دليل هم دولت موظف بود دخالت كند در حالى که در مورد بانك هاى سرمايه گذارى اين مسئله مطرح نيست.
به رغم مقاومت هاى اوليه اما دولت آمريكا روز سه شنبه تصميم گرفت با تزريق يك وام هفتاد ميليارد دلارى به گروه بيمه AIG (American International Group) از سقوط اين موسسه عظيم جلوگيرى كند. ارزش سهام اين شركت بيمه پس از ورشكستگى بانك «لمان برادرز» شصت در صد كاهش داشت.
- «اين بحران البته بى سابقه و غير طبيعى نيست و ما در سال هاى پيش هم شاهد ورشكستگى واحدهاى عظيم اقتصادى در آمريكا بوده ايم كه از زاويه اى ديگر مي توان گفت كه اين زير و بم ها هم باعث تصحيح اشتباهات و هم تا حدودى به رشد اقتصادى كمك مي كند.»
دكتر كامران دادخواه، استاد رشته اقتصاد در دانشگاه نورث ايسترن بوستون به راديو فردا مي گويد: اين بحران البته بى سابقه و غير طبيعى نيست و ما در سال هاى پيش هم شاهد ورشكستگى واحدهاى عظيم اقتصادى در آمريكا بوده ايم كه از زاويه اى ديگر مي توان گفت كه اين زير و بم ها هم باعث تصحيح اشتباهات و هم تا حدودى به رشد اقتصادى كمك مي كند.
پس لرزه هاى شوك ورشكستگى «لمان برادرز» روز دوشنبه بازارهاى اروپا و ژاپن را در هم نورديد و شاخص بازارهاى سهام در اين كشورها را دچار فروریزی کرد.
شاخص داو جونز نزديك به چهار و نيم در صد ارزش خود را از دست داد و ديگر بازارهاى سهام اروپا و ژاپن هم حدودا پنج در صد ارزش شاخص هاى خود را از دست دادند.
بانك هاى مركزى اروپا تلاش دارند التهاب بازار را آرام كنند وبا پمپاژ ميلياردها دلار به بازارهاى مالى از سقوط آنها جلوگيرى كنند، اما آيا در اين راه موفق خواهند شد.
فريدون خاوند، تحليلگر اقتصادى راديو فردا هم در باره بحران در بازارهاى مالى و پولى می گوید كه بر سر عمق و تاثير اين بحران هم در خود آمريكا و هم در اروپا اختلاف است.
به گفته آقاى خاوند، در اروپا نگرانى ازاين جهت بيشتر است كه ابعاد واقعى اين بحران معلوم نيست و ناظران نمي دانند كه بايد منتظر چه تحولى بود.
على رشيدى، كارشناس اقتصادى در تهران در باره پيامدهاى اين بحران مالى بر اقتصاد ايران به راديو فردا مي گويد: به دليل عدم پيوند مستقيم اقتصاد ايران با اقتصاد جهان و اقتصاد آمريكا، تاثير اين بحران بر اقتصاد ايران به طور غير مستقيم خواهد بود مثلا از طريق تاثير گذارى بر قيمت نفت در بازارهاى جهانى و كاهش احتمالى در آمدهاى نفتى ايران.
مجله اقتصادى هفتگى راديو فردا روزهاى چهارشنبه ساعت نوزده و سى و پنج دقيقه به وقت تهران پخش مي شود و دوبار ديگر تكرار مي شود: يك بار نيمه شب چهارشنبه يعنى سى و پنج دقيقه پس از نيمه شب و بار ديگر روزهاى پنجشنبه ساعت سيزده و پنج دقيقه به وقت تهران.