در حالی که روز پنج شنبه گزارش تازه ای از چگونگی همکاری ايران با آژانس ارائه می شود که پیشتر آمريکا، بريتانيا و فرانسه فهرست بلند بالايی از پرسش ها را به آژانس داده اند که تهران بايد به آنها پاسخ دهد.
آمريکا می گويد که «همکاری جزئی ايران با آژانس بين المللی انرژی اتمی» برای آنکه دور سوم تحريم ها عليه تهران معلق شود، کافی نيست.
محمد البرادعی، مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی قرار است گزارش خود درباره توافق ماه اوت ايران و آژانس درباره پاسخ های ایران به همه ابهامات اين نهاد بين المللی درباره سابقه برنامه های هسته ای اين کشور را تا اواخر روز پنج شنبه منتشر کند.
انتشار اين گزارش نشان خواهد داد که تهران تا چه اندازه به تعهد خود مبنی بر همکاری با آژانس پايبند بوده و آيا به سوالات بازرسان اين نهاد بين المللی پاسخ داده است یا نه.
به گزارش خبرگزاری ها، آمريکا، بریتانیا و فرانسه دهها پرسش دشوار درباره فعاليت های ايران در زمينه غنی سازی اورانيوم دارند که گزارش آژانس احتمالا نمی تواند به آنها پاسخ دهد.
کارشناسان می گويند که احتمال می رود آژانس بين المللی انرژی اتمی بهبودهايی را در خصوص شفافيت هسته ای تهران گزارش کند.
در هفته جاری برخی ديپلمات ها در وين اعلام کردند که ايران سندی حاوی «طرح هايی» که می توانسته اند برای توليد سلاح هسته ای کاربرد داشته باشند در اختيار آژانس بين المللی انرژی اتمی قرار داده است.
گفته می شود اين طرح ها «حاکی از دستور العمل هايی در ارتباط با توليد سلاح اتمی است» و هفته گذشته از طريق محمد سعيدی، معاون سازمان انرژی اتمی در وين به معاون محمد البرادعی تحويل داده شده است.
آژانس بين المللی انرژی اتمی از دو سال پيش از ايران خواسته بود تا اين نقشه ها را که حاوی اطلاعاتی مربوط به فرايند تبديل اورانيوم به مواد قابل کاربرد در سلاح های اتمی است تحويل دهد.
کارشناسان سياسی می گويد که به احتمال زياد، جمهوری اسلامی ايران اين نقشه ها را از شبکه بين المللی غير قانونی عبدالقدير خان، پدر بمب اتمی پاکستان، خريداری کرده است.
فهرست بلند پرسش ها
شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا روز پنج شنبه گفت که همکاری تهران با آژانس بين المللی انرژی اتمی جزئی است و افزود که درباره برنامه اتمی ايران، فهرست بسيار بلندی از سوالات وجود دارد.
به گفته ديپلمات ها پرسش های آمريکا، بریتانیا و فرانسه در قالب اسناد محرمانه جداگانه ای در ميان دیگر اعضای هيات مديره آژانس توزيع و همچنين به دفتر محمد البرادعی ارسال شده است.
اين اسناد در ده صفحه تنظيم شده و واشينگتن، لندن و پاريس معتقدند که تهران بايد برای اعتماد سازی به آنها پاسخ دهد.
فرانسه برای نمونه خواهان فهرست زمانبندی شده ای از کل تماس ها ميان تهران و شبکه بازار سياه هسته ای است؛ بازار سياهی که گفته می شود سانتريفيوژهای اوليه و تجهيزات لازم ديگر برای غنی سازی اورانيوم را برای تهران فراهم کرده است.
فرانسه همچنين خواهان نتيجه گيری های آژانس و توضيح درباره توليد اجزای سانتريفوژ توسط ايران در تاسيسات نظامی است.
پاريس همچنين از آژانس خواسته است تا تمامی پرسش های مطرح شده برای ايران و پاسخ های داده شده را در ميان بگذارد؛ موضوعی که آژانس به احتمال بسيار آن را به دلايل محرمانه بودن رد خواهد کرد.
اما بریتانیا با ترسيم اختلافات گذشته ميان آژانس بين المللی انرژی اتمی و تهران و فعاليت های کنونی ایران در زمينه غنی سازی اورانيوم، مکررا پرسيده است ايران چه چيزی به آژانس گفته که اعتماد آژانس را جلب کرده که اظهارات ايران در اين رابطه اينک درست و کاملند؟
و سرانجام ايالات متحده خواهان دسترسی به تمامی افراد، تاسيسات، وسايل و موادی شده است که بتوانند اين فرضيات را روشن سازند که آیا فعاليت های اوليه غنی سازی ايران توسعه يافته تر از آنچه بوده که تهران تصديق کرده و به امور نظامی مربوط بوده اس یا نه.
ايالات متحده همچنين خواهان تضمين همکاری کامل تهران با تمامی درخواست های آژانس برای دريافت اطلاعات و مستندات است.
بررسی گزارش در هفته آينده
قرار است شورای حکام آژانس هفته آينده در نشست خود گزارش محمد البرداعی، مديرکل آژانس را به بحث و گفت و گو گذارد.
اين گزارش به همراه گزارشی که قرار است خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا در اختيار اعضای گروه پنج به علاوه يک بگذارد می تواند مشخص کند که آيا دور سوم تحريم ها عليه جمهوری اسلامی ايران اعمال خواهد شد يا نه.
پنج کشور عضو دائم شورای امنيت سازمان ملل شامل آمريکا، روسيه، چين، بريتانيا و فرانسه به همراه آلمان در يک سال گذشته با برگزاری جلسات متعدد درباره نحواه برخورد با ايران، به رايزنی و تصميم گيری پرداخته اند.
نتيجه جلسات اين گروه، تصويب دو قطعنامه تحريمی عليه تهران در شورای امنيت است و آنها از ایران خواسته اند تا روند غنی سازی اورانيوم را که کاربرد دوگانه نظامی و غير نظامی دارد به حال تعليق درآورد.
تهران می گويد فعاليت های حساس هسته ای خود را به منظور توليد برق و اهداف غيرنظامی انجام می دهد اما غرب نسبت به نيات ایران ظنين است و بيم دارد که اين فعاليت ها با هدف ساخت سلاح های اتمی پيگيری می شود.
چین و حق دستیابی ایران به انرژی هسته ای
از سوی دیگر، چین که از مخالفان تحریم های تازه علیه جمهوری اسلامی ایران است روز پنج شنبه بار دیگر بر حق ایران در دستیابی به انرژی هسته ای تاکید کرد ولی گفت که ایران نباید به سلاح اتمی دست یابد.
پکن در عین حال خواستار گفت وگو برای حل بحران اتمی تهران شده است.
یانگ جیه چی، وزیر امور خارجه چین روز سه شنبه به تهران سفر کرد و با محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری ایران درباره برنامه اتمی جمهوری اسلامی به مذاکره پرداخت.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز پنج شنبه درباره سفر این مقام بلندپایه کشورش به تهران گفت: « یانگ گفته که چین معتقد است ایران حق دستیابی به انرژی هسته ای دارد و از تاکید ایران مبنی بر اینکه بدنبال تولید سلاح اتمی نیست قدردانی کرده است.»
وی بار دیگر خواستار همکاری ایران با آژانس و مصالحه با کشورهای غربی شد.