در حالی که شرکت های بزرگ اروپایی خود را از مشارکت در طرح های نفت و گاز ایران کنار می کشند، جمهوری اسلامی برای پیشبرد این طرح ها بیش از بیش به شرکت های روسی، آسیایی و ترکیه ای روی می آورد.
زیر فشار واشینگتن
به نوشته منابع خبری مادرید، دو گروه «رپسول» اسپانیایی، و «رویال داچ شل» انگلیسی – هلندی، که در زمره نیرومند ترین بازیگران انرژی در اروپا و جهان به شمار می روند، زمینه خروج خود را از یک طرح بهره برداری گاز از ایران فراهم می کنند.
یکی از دلایل این تصمیم، به نوشته همان منابع، مخالفت ایالات متحده آمریکا با مشارکت گروه های نفتی مورد نظر در طرح های نفت و گاز ایران است. بر پایه قوانین ایالات متحده، هر شرکتی که بیش از بیست میلیون دلار در طرح های نفت و گاز ایران سرمایه گذاری کند، می تواند مشمول مجازات های اقتصادی آمریکا شود.
شرکت های «رپسول» و «رویال داج شل» برای استحصال گاز طبیعی مایع شده از بلوک چهارده میدان پارس جنوبی با دولت ایران مذاکره می کردند و قرار بود تا پایان ماه مه به مقام های جمهوری اسلامی پاسخ دهند که آیا می خواهند در این سرمایه گذاری ده میلیارد دلاری، که نیمی از آن بر عهده دولت ایران است، سهیم شوند یا نه.
به نوشته «اکسپانسیون»، روزنامه اقتصادی چاپ مادرید، دو غول نفتی اروپا، زیر فشار واشینگتن، سر انجام تصمیم گرفتند برای مشارکت پنجاه در صدی خود در این طرح جانشینی بیآبند و گویا شرکت روسی «گاز پروم»، شرکت هندی «آی او سی» و چند شرکت چینی، نامزد این جانشینی شده اند.
کریستف دو مارژوری، مدیر کل شرکت نفتی فرانسوی «توتال» نیز به تازگی اعلام کرد تا بازگشت ایران به جامعه بین المللی، شرکت زیر نظارت او پروژه های خود را در این کشور به حالت تعلیق در آورده است.
در گفت و گو با روزنامه فرانسوی «لیبراسیون»، که دهم آوریل گذشته انجام گرفت، مدیر کل «توتال» گفت که ایران یکی از بزرگترین کشورهای نفتی جهان است و نمی توان در آن حضور نداشت. ولی در این دوران پر تنش، به گفته او، «توتال» نمی تواند به سرمایه گذاری های چند ده میلیارد یورویی در این کشور دست بزند.
شرکت های گمنام
در حالی که غول های غربی خود را از پروژه های نفت و گاز ایران کنار می کشند، جمهوری اسلامی به ناچار به شرکت هایی روی آورده که توانایی تکنولوژیک شان، در مقایسه با همتایان ژاپنی و غربی آنها، جای چون و چرای فراوان دارد.
در میان بازیگران احتمالی عرصه نفت و گاز ایران، علاوه بر «گازپروم» روسی و «ساینوپک» چینی، اسامی شرکت های گمنامی دیده می شود که حضورشان در کشوری با ذخایر درجه اول نفت و گاز، شگفت انگیز است.
به گفته خبرگزاری «مهر»، یک شرکت اندونزیایی در طرح های گاز ایران در استان فارس و عسلویه مشارکت خواهد کرد. شرکت مالزیایی «ای کی اس» نیز، به گفته همان منابع، کار توسعه میادین گازی گلشن و فردوس را بر عهده خواهد گرفت.
توسعه میدان نفت و گاز فارسی واقع در خلیج فارس به شرکت هندی «او ان جی سی» سپرده خواهد شد و شرکت ویتنامی «پترو ویتنام» در اکتشاف و توسعه بلوک دانان مشارکت خواهد کرد.
خبرگزاری «فارس» نیز گزارش داد: یک هیات عالیرتبه ترکیه اواخر اردیبهشت ماه برای مذاکره درباره مشارکت این کشور در فاز های ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی راهی تهران خواهد شد.
در فهرست شرکت های خارجی داوطلب سرمایه گذاری در صنایع نفت و گاز ایران، اسامی شرکت هایی از لهستان و کرواسی نیز دیده می شود.
ایران دارای دومین ذخایر نفت جهان پس از عربستان سعودی و دومین ذخایر گاز جهان پس از روسیه است و در شرایط عادی، می توانست از سرمایه گذاری بلند آوازه ترین غول های نفتی جهان، با مدرن ترین تکنولوژی ها، برخوردار شود. این که در صحنه نفت و گاز ایران کوتوله ها جای غول ها را گرفته اند، یکی از پیامدهای انزوای این کشور در عرصه بین المللی است.