خبرگزاری رویترز در یک گزارش اختصاصی از قول منابعی در اتحادیه اروپا خبر داد که بانک سرمایه‌گذاری اروپایی تحت فشار آمریکا که بخش اعظم منابع مالی خود را از این کشور تامین می‌کند با طرح اتحادیه اروپا برای فعالیت در ایران مخالفت کرده است.
هدف اتحادیه اروپا از این طرح، حفاظت از سرمایه‌گذاری‌های اروپایی در ایران و حفظ برجام در برابر از سرگیری تحریم‌های آمریکا است.
مخالفت بازوی مالی اتحادیه اروپا نشان‌دهنده محدودیت‌های این اتحادیه برای حفاظت از شرکت‌ها در برابر تحریم‌ها علیه ایران است که با خروج آمریکا از برجام در روز ۱۸ اردیبهشت امسال قرار است دوباره به اجرا گذاشته شوند.
انتظار می‌رود کمیسیون اروپا روز چهارشنبه ۱۶ خرداد طرح رهبران این اتحادیه برای تشویق بانک سرمایه‌گذاری اروپایی به حمایت از فعالیت شرکت‌های این منطقه در ایران را تصویب کند. این بانک تاکنون در ایران هیچ فعالیتی نداشته است.
این اقدام بیشتر جنبه نمادین دارد و پاسخ اتحادیه اروپا به درخواست‌های دولت ایران برای نشان دادن پایبندی این اتحادیه به حفظ برجام است.
Your browser doesn’t support HTML5
ارزیابی مهرداد عمادی درباره مخالفت بانک سرمایه‌گذاری اروپایی برای حضور در ایران
برخی از دیپلمات‌های اروپایی و منابعی در بانک سرمایه‌گذاری اروپایی گفته‌اند که طرح کمیسیون اروپا نگرانی‌ها در این بانک را افزایش داده است. آنها معتقدند که چنین طرحی می‌تواند برنامه‌های چندین میلیارد دلاری این بانک برای تامین سرمایه را به خطر بیاندازد.
یک دیپلمات اروپایی گفت: «بانک از طرح کمیسیون اروپایی ناراضی است چون بخشی از سرمایه خود را از بازار مالی آمریکا تامین می‌کند».
بانک سرمایه گذاری اروپایی به عنوان یکی از وام‌گیرندگان بزرگ جهان سال گذشته حدود ۵۶ میلیارد یورو از بازارهای مالی بین‌المللی وام گرفته است.
این بانک نگران است که تهدید آمریکا به بازگرداندن تحریم‌های ایران ممکن است موجب هراس سرمایه‌گذاران در بانک شود.
با وجود اینکه ایران از ماه مارس امسال به طور بالقوه به فهرست کشورهای واجد شرایط برای فعالیت بانک سرمایه‌گذاری اروپایی افزوده شد ولی ارتقاء موقعیت ایران مستلزم تصویب این تغییر توسط دولت‌های اروپایی و پارلمان اروپاست.
اتحادیه اروپا می‌خواهد این اقدام تا قبل از ششم اوت که تاریخ از سرگیری مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران است، انجام شود.
حتی در آن حالت هرگونه توافقی با ایران برای آغاز فعالیت در آن کشور به تصمیم هیات رئیسه بانک سرمایه‌گذاری اروپایی بستگی خواهد داشت که اعضای آن وزیران اقتصاد ۲۸ کشور عضو اتحادیه هستند.
بانک سرمایه‌گذاری اروپایی تاکنون حاضر نشده است که در مورد تصمیم کمیسیون اروپا موضع‌گیری علنی کند.
کمیسیون اروپا در بیانیه‌ای که برای خبرگزاری رویترز ارسال کرده گفته است: «این یک اقدام اختیاری است و بانک سرمایه‌گذاری اروپایی مجبور نیست در خصوص آن اقدامی انجام دهد».
این بانک در حال حاضر از فعالیت در کشورهایی که از نظر پولشویی در فهرست نقاط پرخطر هستند و از جمله آنها ایران، پرهیز می‌کند. حدود یک سوم از وام‌های آن به شکل دلار پرداخت می‌شود که نشان دهنده وسعت تاثیرگذاری بازار مالی آمریکاست.
یک دیپلمات اروپایی دیگر به خبرگزاری رویترز گفت: «این کار ساده‌ای نخواهد بود. بانک سرمایه‌گذاری اروپایی از خطرات ناشی از تحریم‌های آمریکا برای فعالیت بانک کاملا آگاه است».
دو منبع اتحادیه اروپا گفتند دولت آمریکا از کانال‌های غیررسمی سعی کرده است که بانک را تشویق کند تا طرح کمیسیون اروپا را نپذیرند.
یک مقام اتحادیه گفت: «دولت آمریکا با هشدار در مورد عواقب چنین طرحی، به بانک فشار می‌آورد تا در ایران فعالیت نکند».
پس از خروج آمریکا از برجام سایر کشورهای امضاء کننده این توافق از جمله سه قدرت اروپایی- بریتانیا، فرانسه و آلمان- می‌کوشند آن را حفظ کنند. اروپایی‌ها روی حفظ مشوق‌های اقتصادی این توافق برای ایران تمرکز کرده‌اند.
مسئول انرژی اتحادیه اروپا ماه گذشته به ایران سفر کرد و به مقامات ایران گفت که وظیفه جدید بانک سرمایه‌گذاری اروپایی و سایر اقدامات تا حدی از تاثیر «تحولات بد» خواهد کاست.
برخی از کارشناسان معتقدند که دولت آمریکا می‌تواند از ابزارهای گوناگونی بهره بگیرد و حتی بدون تحریم بانک سرمایه‌گذاری اروپایی قادر است آن را از فعالیت در ایران منصرف کند.
به گفته آنها، مناسبات اقتصادی آمریکا و اتحادیه اروپا چنان در هم تنیده شده است که بعید به نظر می‌رسد اروپایی‌ها بتوانند از نهادهای موجود برای فعالیت مالی و تجاری در ایران استفاده کنند.