ايران در اندیشه «فتح بازارهای جهانی»

ايران که بيش از يک درصد جمعيت جهان را دارد، تنها یک دهم درصد صادرات جهانی را (بدون احتساب نفت) تامين مي کند.


محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری اسلامی خواستار فتح بازارهای جهانی از سوی توليد کنندگان ايرانی است.


در ديدار عصر سه شنبه خود با شماری از صادرکنندگان ايرانی، رييس دولت نهم از «پيشروی صادرات بر يک ريل مناسب و بدون مانع» ابراز اطمينان کرد و افزود که «تسخير بازار های امروز جهان دور از دسترس نيست.»


او گفت «ما می توانيم با توليد کالای با کيفيت و صادر کردن آن، بازارهای جهانی را در دست بگيريم.»


حق با رييس جمهوری اسلامی است که در پرداختن به بازرگانی بين المللی از ادبيات جنگی استفاده مي کند و از «تسخير بازار های جهانی» سخن مي گويد.


در دنيای قرن بيست و يکم، داد و ستد مهم ترين عرصه رقابت بين المللی است و اعتبار و اقتدار کشورها، به گونه ای چشمگير، به توان بازرگانی آنها بستگی دارد. ژاپن، آلمان، کره جنوبی، تايوان و به تازگی چين، نفوذ و قدرت خود را به ميزان قابل ملاحظه ای بر توانايی های صادراتی خود بنا کرده اند.



آنچه از ديد آقای احمدی نژاد پنهان مانده، ناتوانی شديد ايران در اين عرصه حياتی است، تا جايی که اين کشور به جای برخورداری از قدرت تهاجمی برای فتح بازارهای جهانی، حتی توان تدافعی خود را از دست داده و زير تسلط انبوه کالا های وارداتی است.

آنچه در عوض از ديد آقای احمدی نژاد پنهان مانده، ناتوانی شديد ايران در اين عرصه حياتی است، تا جايی که اين کشور به جای برخورداری از قدرت تهاجمی برای فتح بازارهای جهانی، حتی توان تدافعی خود را از دست داده و زير تسلط انبوه کالا های وارداتی است.


علاوه بر قدرت های قديمی صنعتی، شماری از قدرت های نوظهور اقتصادی با استفاده از ضعف اقتصادی ايران دروازه های اين کشور را يکی پس از ديگری گشوده و شمار زيادی از توليد کنندگان آنرا به ورشکستگی کشانده اند.


بر پايه آمار سازمان جهانی تجارت، صادرات جهانی در سال ۲۰۰۵ ميلادی به ۱۰ هزار و ۵۰۰ ميليارد دلار رسيد که تنها پنج دهم درصد این رقم از آن ايران بود.


همان سال، ايران با ۵۶ ميليارد دلار صادرات، سی و هفتمين صادر کننده جهان شد. مسئله در آنجا است که بخش عمده درآمد صادراتی ايران از نفت خام به دست مي آيد و اگر تنها صادرات غير نفتی را در نظر بگيريم، سهم اين کشور در صادرات جهانی از یک دهم درصد بيشتر نيست.


ايران که بيش از يک درصد جمعيت جهان را دارد، تنها یک دهم درصد صادرات جهانی را (بدون احتساب نفت) تامين مي کند.


تازه اگر در کل صادرات غير نفتی ايران را تنها کالاهای ساخته شده به حساب آوريم، نقش حاشيه ای اين کشور در بازارهای جهانی باز هم بيشتر مي شود. حتی در بازارهای همسايه، به ويژه عراق و افغانستان و آسيای مرکزی، کالا های ساخته شده صادراتی ايران با رقابت سخت کشورهای برخوردار از توان صادراتی، از ترکيه گرفته تا چين، روبرو هستند.


کوتاه سخن آنکه ايران، بدون نفت خام، از لحاظ بازرگانی بين المللی يکی از ضعيف ترين کشور های جهان است.


بر اساس تازه ترين آمار گمرک جمهوری اسلامی، ايران در دو ماهه نخست سال ۱۳۸۶ خورشيدی، هر ماه به طور متوسط يک ميليارد دلار کالا صادر کرده است. اين رقم، که تازه بخشی از محافل کارشناسی تهران آن را اغراق آميز تلقی مي کنند، يک نهم صادرات ماهانه ترکيه است.


رييس جمهوری اسلامی خواستار فتح بازارهای جهانی از سوی توليد کنندگان است، اما عواملی را که دست و پای صادر کنندگان ايرانی را بسته، از ياد می برد: از زمينگير شدن واحد های صنعتی ايران زير فشار تورم و سقوط بهره وری گرفته تا نبود فضای امنيت، محروم ماندن از سرمايه گذاری های خارجی و روبرو شدن با موانع گوناگون به دليل تنش های شديد در روابط جمهوری اسلامی با جامعه بين المللی.