روسیه روز دوشنبه ۱۷ مهرماه هشدار داد که خروج آمریکا از توافق اتمی ایران عواقب منفی به دنبال خواهد داشت و چین نیز ابراز امیدواری کرده که واشینگتن به رغم انتقادهای دونالد ترامپ همچنان به این توافق پایبند باشد.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، اظهار داشت: «رییسجمهور (ولادیمیر) پوتین بارها بر اهمیت توافقها بر سر پرونده اتمی ایران تاکید کرده است. تردیدی نیست که خروج هر کشوری از این توافق، و از همه مهمتر، کشوری چون ایالات متحده از آن، قطعا عواقب منفی به دنبال خواهد داشت».
چین نیز روز دوشنبه ابراز امیدواری کرد که توافق اتمی ایران همچنان پابرجا باقی بماند و نقشی مهم در برقراری صلح ایفاء کند.
هو چونیینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، گفت توافق اتمی ایران مثال خوبی در این زمینه است که چگونه میتوان مسائل را به صورت مسالمتآمیز از طریق مذاکره حلوفصل کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، وی افزود: این توافق نقش مثبت و مهمی در عدم اشاعه هستهای ایفاء کرده و از صلح و ثبات در خاورمیانه حمایت میکند.
سخنگوی وزارت خارجه چین ابراز امیدواری کرد که اجرای «توافق جامع هستهای ایران» به صورت «دلگرم کنندهای» ادامه یابد.
ایران و اعضای گروه پنچ به علاوه یک شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان در تیرماه سال ۱۳۹۴ به توافق نهایی درباره برنامه هستهای تهران دست یافتند که بر اساس آن ایران بسیاری از فعالیتهای هستهای خود را متوقف کرد و در مقابل، تحریمهای بینالمللی علیه آن لغو شدند.
چین مناسبات دیپلماتیک و اقتصادی گستردهای با ایران دارد و بعد از اجرای توافق یاد شده روابط دو کشور توسعه بیشتری پیدا کرده است.
با این حال، سرنوشت این توافق از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در ژانویه امسال در هالهای از ابهام فرو رفته است و رییسجمهوری آمریکا در زمان مبارزات انتخاباتی خود گفت، «این بدترین توافقی است که تاکنون دیده است».
یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود اخیرا گفت رییسجمهوری ایالات متحده قرار است استراتژی گستردهتری درباره ایران در پیش بگیرد که مقابله جویانهتر خواهد بود.
انتظار میرود دولت آمریکا در موعد ارائه گزارش به کنگره ایالات متحده در روز ۱۵ اکتبر، اعلام کند که تهران به توافق اتمیاش با شش قدرت جهانی پایبند نبوده است.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، نیز روز هفتم مهر گفت حدس میزند که رییسجمهوری آمریکا احتمالا در گزارش خود پایبندی ایران به توافق هستهای را تایید نخواهد کرد.
با این حال، بلومبرگ به نقل از چند مقام آمریکایی خبر داده که دونالد ترامپ احتمالاً در راهبرد جدید خود در قبال ایران، توافق هستهای را حفظ خواهد کرد اما خواستار نظارتی سختگیرانهتر در مورد پایبندی ایران به این توافق خواهد شد.
دونالد ترامپ در سخنرانی روز ۲۸ شهریور خود در مجمع عمومی سازمان ملل این توافق را «یک شرمساری» برای ایالات متحده دانست و سپس اعلام کرد که تصمیم خود را درباره این توافق گرفته است هرچند اطلاعاتی در این زمینه ارائه نکرد.
وی بارها ایران را به نقض «روح برجام» و برهم زدن صلحوثبات در خاورمیانه متهم کرده است.
اگر دولت ترامپ در گزارش جدید خود پایبندی ایران به برجام را تایید نکند، کنگره ایالات متحده ۶۰ روز فرصت خواهد داشت تا تصمیم بگیرد آیا باید تحریمهای ملغی شده علیه ایران بر اساس برجام، را بار دیگر وضع کند یا نه.