ایران در میانه جنگ خاورمیانه و تحریم با «نگرانی» به انتخابات آمریکا چشم دوخته است

نمایی از خیابان کریم‌خان زند در تهران

خبرگزاری آسوشیتدپرس، چند روز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، در گزارشی از تهران ضمن گفت‌وگو با شهروندان ایرانی، از نگرانی و احتیاط جمهوری اسلامی ایران نسبت به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده خبر داد.

این خبرگزاری در گزارش روز پنجشنبه ۱۰ آبان خود یادآور شده که انتخابات آمریکا در شرایطی برگزار می‌شود که ایران، کشوری تحت تحریم‌های واشینگتن، اکنون پای آن مستقیم به جنگ جاری خاورمیانه کشیده شده و هنوز در حال ارزیابی خسارات وارده از عملیات اسرائیل است که روز پنجم آبان در پاسخ به دو حمله موشکی ایران انجام شد.

انتخابات آمریکا در فضایی در جریان است که گروه‌های نیابتی تهران در محور موسوم به «مقاومت»، مانند حماس و حزب‌الله که اساس شکل‌گیری آن‌ها برای دفاع از ایران بود، زیر ضربات سهمگین ارتش اسرائیل قرار گرفته‌اند.

آمریکا گروه افراطی حماس و حزب‌الله لبنان را تروریستی می‌داند و بر دفاع از اسرائیل در برابر آن‌ها و تهران تأکید دارد.

بیشتر در این باره: آیا بازگشت ترامپ به معنای سقوط جمهوری اسلامی است؟

انتظار جمهوری اسلامی از انتخابات آمریکا

انتخابات آمریکا همچنین دو روز پس از چهل‌وپنجمین سالگرد اشغال سفارت ایالات متحده در تهران از سوی دانشجویان موسوم به «پیرو خط امام» برگزار می‌شود؛ رویدادی که در زمان وقوع خود مورد حمایت بنیانگذار جمهوری اسلامی و همچنین رهبر فعلی ایران بود. علی خامنه‌ای که در آن زمان رئیس‌جمهور بود، شخصا با شماری از دیپلمات‌های به گروگان گرفته‌شده دیدار کرده بود.

سخنگوی دولت مسعود پزشکیان این هفته گفت تهران مایل است به‌دنبال انتخابات آمریکا، شاهد تغییر در سیاست‌های واشینگتن و «احترام به حاکمیت ملی» کشورهای دیگر باشد.

فاطمه مهاجرانی همچنین گفت ایران از واشینگتن انتظار دارد که از «تحرکات تنش‌آفرین» سال‌های اخیر خودداری کند.

نهادهای امنیتی و اطلاعاتی آمریکا جمهوری اسلامی ایران را به دخالت در انتخابات ریاست‌جمهوری از جمله از طریق هک ای‌میل‌های کارزار دو نامزد متهم کرده‌اند.

با این حال، به نوشته آسوشیتدپرس، مقامات ایرانی معتقدند که می‌توان موضوع مذاکرات هسته‌ای (برای احیای برجام) را از جنگ جاری در خاورمیانه جدا کرد.

دولت مسعود پزشکیان هنوز به رفع تحریم‌ها و دستیابی به توافق هسته‌ای دیگر یا احیای برجام امیدوار است.

بیشتر در این باره: آمریکا ایران را مسئول حملات سایبری به کارزارهای انتخاباتی دانست

تحلیلگران اما راه دشواری را برای هر گونه مذاکرات احتمالی آتی میان تهران و واشینگتن، فارغ از پیروزی هر یک از دو نامزد، پیش‌بینی می‌کنند.

علی صوفی، روزنامه‌نگار روزنامه اصلاح‌طلب «شرق» در تهران، هر نوع مذاکره احتمالی بین دو دولت را به «جنگ فرسایشی» تشبیه کرده و سعید نورمحمدی، یک تحلیلگر دیگر، هم بعید دانسته که چنین مذاکراتی میان دو کشور ثمربخش باشد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس یادآوری کرده که تصمیم نهایی در این باره در حیطه اختیارات رهبر ۸۵ ساله جمهوری اسلامی است.

دونالد ترامپ در دوره پیشین ریاست‌جمهوری‌اش دستور کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران، را داد که شامگاه ۱۳ دی ۱۳۹۸ در فرودگاه بغداد اجرا شد.

او در کارزار انتخاباتی‌ این دوره‌اش بر حمایت از اسرائیل و ارائه کمک‌های مورد نیاز این کشور برای دفاع از خود در برابر تهدیدات ناشی از ایران و گروه‌های نیابتی تهران تأکید کرده است.

کامالا هریس نیز بر لزوم حمایت از اسرائیل تأکید کرده و در کارزار انتخاباتی‌اش ایران را «بزرگ‌ترین خطر» برای آمریکا نامیده است. اما او بر پایان فوری جنگ اسرائیل با گروه افراطی حماس در غزه اصرار دارد.

خانم هریس و جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، از سوی جمهوری‌خواهان متهم هستند که در سال‌هایی که در قدرت بودند، در مذاکرات غیر مستقیم با ایران در خصوص برنامه هسته‌ای شکست خوردند که امکان داد تهران طرح‌های خود را در این زمینه گسترش دهد.

دولت بایدن- هریس همچنین به خاطر توافق بر سر تبادل پنج آمریکایی زندانی در ایران در سال گذشته با انتقادهای شدید جمهوری‌خواهان روبه‌رو بودند.

بیشتر در این باره: آیا پیروزی احتمالی هریس خبری خوب برای جمهوری اسلامی است؟

پرس‌شوندگان ایرانی چه می‌گویند؟

آسوشیتدپرس با شماری از مردم ایران در خیابان‌های تهران نیز گفت‌وگو کرده که آن‌ها هم مانند حکومت جمهوری اسلامی ضمن درک اهمیت انتخابات آمریکا و حساسیت آن برای سرنوشت ایران و منطقه، سر در گم هستند که پیروزی کدام نامزد برای تهران است.

به نوشته این خبرگزاری، بسیاری از ایرانیان در خیابان‌ها از گفت‌وگو با گزارشگران خودداری می‌کنند و محتاط هستند، زیرا در کشوری که تنها رسانه‌های حکومتی در آن فعال هستند، مردمش اصولا به خبرنگاران و دوربین‌های فیلمبرداری آن‌ها در خیابان‌ها مظنون هستند.

بیشتر این مصاحبه‌شوندگان نگران وقوع جنگ مستقیم بین ایران و آمریکا، در صورت پیروزی دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان بودند اما با این حال احتمال دستیابی به توافق با بودن او در کاخ سفید را بیشتر می‌دانند.

زهرا یک دختر ۲۲ ساله در یک کافی‌شاپ محبوب جوانان در مرکز تهران، ترامپ را «ضد ایرانی» نامید و گفت پیروزی کامالا هریس را که به‌دنبال جنگ نیست، ترجیح می‌دهد، مخصوصا که او یک زن هم هست و زمان ریاست‌جمهوری یک زن فرا رسیده است.

ابراهیم، دانشجوی ۲۸ ساله، نیز معتقد است همین که هریس و جو بایدن اسرائیل را متقاعد کردند در عملیات اخیر به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله نکند، خود به مفهوم حرکت در مسیر صلح است.

در مقابل، خانم مهناز، گفته است که کامالا هریس به عنوان یک زن نمی‌تواند با ایران به توافق برسد زیرا از نظر حکومت ایران، «مردها می‌توانند با مردان حاکم مذاکره کنند».

خانم فریبا اما نگران است که پیروزی ترامپ بخت رفتن پسرش به آمریکا برای تحصیل در دانشگاه‌های آن کشور را کاهش دهد.

به گفته او، هزینه هر نوع ماجراجویی را فرزندان کشور خواهند پرداخت.

احمد، یک مرد ۵۳ ساله، به «دلایل خاص خودش» از پیروزی ترامپ حمایت می‌کند، حتی با وجود این‌که نسبت به وقوع جنگ صددرصدی بین دو کشور مطمئن است.

رضا، یک راننده ۳۱ ساله تاکسی، با این یادآوری که ترامپ در دوره پیشین ریاست‌جمهوری‌اش برای خروج نیروهای آمریکایی از خاورمیانه تلاش کرد، گفت بازگشت ترامپ ممکن است تنش‌ها در منطقه را کاهش دهد.

محمدعلی، صاحب یک کارگاه پنجره‌سازی، نیز با اشاره به «ناکامی» دولت بایدن- هریس در سه سال و نیم اخیر در دستیابی به توافق با ایران، گفت شاید ترامپ بتواند به سرعت به چنین توافقی با تهران برسد.

صادق، ۶۵ ساله، بر این باور است که تمامی رؤسای‌جمهوری آمریکا، بعد از حاکمیت جمهوری اسلامی، دیدگاه‌های یکسانی در قبال تهران داشته و «بعید است این امر تغییر کند».

بیشتر در این باره: انتخابات آمریکا چگونه برگزار می‌شود و چرا پیچیده است؟