با گذشت حدود سه هفته از سرکوب خونبار اعتراضات سراسری آبان‌ماه، هر روز جزئیات بیشتری از نحوه برخورد حکومت با معترضان به‌دست می‌آید.
بررسی ویدیوهای شهروند-خبرنگاران نشان می‌دهد نیروهای امنیتی در قیاس با دوره‌های پیش به‌شکل مشهودی کمتر از ابزار معمول بازدارنده غیرمرگبار، ضد تجمع یا کنترل خیابان مثل گاز اشک‌آور، ماشین آبپاش، اسپری فلفل، باتوم و سپر استفاده کرده‌اند. در مقابل، ویدیوهای بسیار پرشماری ماموران را در حال شلیک مستقیم به افراد با سلاح‌های مختلف ثبت کرده است.
نگاهی دقیق‌تر به جراحات وارد شده به قربانیان، چگونگی رویارویی ماموران امنیتی و توضیحات خانواده‌های کشته‌شدگان، تصویر روشن‌تری از ابزار سرکوب و گستره سلاح‌های مورد استفاده جمهوری اسلامی در اعتراضات آبان به‌دست می‌دهد.
Your browser doesn’t support HTML5
ساعت ششم - آبان با چه سلاح‌هایی، در دستان که خونین شد؟
این تسلیحات، دربرگیرنده طیف گسترده‌ای از تجهیزات نظامی گرم، اعم از سبک و سنگین است که با واکاوی دامنه آن می‌توان دریافت چگونه این دور از سرکوب‌ها در مقایسه با دوره‌های پیش تا این حد خونین‌تر بوده است.
- سلاح خفیف/ تک‌ساچمه: یکی از سلاح‌هایی که در این دوره از سرکوب اعتراضات به‌شکل گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفت، اسلحه تک‌ساچمه و خفیف بود. این سلاح که یکی از انواع شناخته شده آن فلوبرت نام دارد، در کالیبر پایین (معمولاً ۶ میلیمتری) یک ساچمه توپی‌شکل یا مخروطی شلیک می‌کند. قدرت نفوذ و تخریب این سلاح‌ها کمتر از فشنگ جنگی است و هنگام ورود به بدن، بافت را بدون متلاشی کردن سوراخ می‌کند.
نمونه‌های زیادی از این نوع جراحات بر بدن معترضان آبان ثبت شده است. در برخی ویدیوها که معترض پس از شلیک اول همچنان از پا نیافتاده و پس از چند شلیک بر زمین می‌افتد، احتمالا شاهد استفاده از این نوع سلاح و مهمات هستیم؛ چرا که گلوله جنگی با همان شلیک اول، مصدوم را زمین‌گیر می‌کند. با این‌حال و به‌رغم قدرت نسبتا پایین‌تر این سلاح‌ها، هدف قرار دادن نقاط حساس بدن توسط آن، می‌تواند مرگبار باشد.
- سلاح ساچمه‌پران (شات‌گان): ویدیوهایی که از پیکر قربانیان منتشر شده است، حاکی از استفاده از دو نوع کم‌قدرت و پرقدرت سلاح ساچمه‌پران است. مهمات مورد استفاده در این سلاح به جای فشنگ، کپسولی مملو از ساچمه‌های کوچک است که با فشار زیاد شلیک می‌شود. نوع پر قدرت این مهمات از فاصله نزدیک هدف را متلاشی می‌کند.
بافت متلاشی‌شده بدن شماری از قربانیان، می‌تواند نتیجه اصابت این ساچمه‌ها باشد. نوع کم‌قدرت این مهمات، بافت را متلاشی نمی‌کند بلکه در محل اصابت بر سطح بدن چندین سوراخ کوچک بر جای می‌گذارد. تصاویر پرشماری از این دست هم به ثبت رسیده است که حاکی از استفاده بی‌پروا از این نوع مهمات و سلاح است. اسماعیل احمدی مقدم فرمانده پیشین نیروی انتظامی، در جریان اعتراضات ۸۸، مسلح بودن پلیس به ساچمه‌پران را تایید کرده بود.
- سلاح‌های خودکار و نیمه‌خودکار: بیشترین نوع سلاح‌هایی که در دست ماموران به چشم می‌خورد، سلاح‌های خودکار و نیمه‌خودکار سازمانی است. سلاح‌هایی با قابلیت‌های کالیبری متنوع (بالای شش میلیمتر) که معمولا از آن برای شلیک گلوله جنگی استفاده می‌شود. بسیاری از معترضانی که در سرکوب اعتراضات آبان‌ماه کشته شدند، هدف مرمی جنگی قرار گرفته‌اند. یک نمونه، امیرحسین کبیری است که به‌گفته خواهرش در گواهی درگذشت او علت مرگ «اصابت گلوله» و «عملکرد وسایل جنگی در خارج از جنگ» عنوان شده است.
انواع سلاح‌های خودکار (مسلسل) از جمله کلاشنیکف (AK47) و ام‌پی۵ که گلوله جنگی شلیک می‌کند، در زمره رایج‌ترین سلاح‌های سازمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی است. در بسیاری از ویدیوهای مربوط به اعتراضات آبان‌ماه صدای رگبار گلوله، حاکی از بکارگیری اسلحه خودکار در خیابان است. سلاح‌های کمری نیمه‌خودکار هم که نمونه‌های «زعاف» و «رعد» آن کپی‌برداری نسخه‌های اصلی ساخت اروپاست و جزء اسلحه سازمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی به شمار می‌رود، در دستان نیروهای امنیتی، کاربرد نسبتا مشابهی در مواجهه با اعتراضات دارد.
- تیربارهای نیمه‌سنگین: یکی از تفاوت‌های عمده این دور از سرکوب‌ها، توسل حکومت به سلاح‌های نیمه‌سنگین بود. در شماری از ویدیوهایی که از اعتراضات آبان در ماهشهر منتشر شده، تیربارهای کالیبر بالا پشت وانت نصب و در شهر مستقر شده‌اند. شاهدان عینی می‌گویند در شلیک به نیزار ماهشهر که معترضان به آن پناه برده بودند، از تیربار هم استفاده شد. تیربارهای معمول، می‌توانند کالیبری تا ۲۰ میلیمتر داشته باشند. انواع متداول تیربارها بین ۵۰۰ تا هزار گلوله در دقیقه شلیک می‌کنند و قدرت تخریب بالایی دارد.
- ادوات زرهی نظامی سنگین: در سرکوب اعتراضات آبان‌ماه، البته پای قدرتمندتر از تیربار نیز به خیابان باز شد، هرچند خبری از بکارگیری از آن در دست نیست. ویدیوهایی که از اعتراضات اخیر خوزستان منتشر شده، نشان می‌دهد که ادوات زرهی سنگین و نفربرهای مسلح به توپ یا توپ‌مسلسل در جاده‌ها مستقر شده بودند. توپ‌مسلسل نوع قدرتمندتر تیربار است که از قدرت تخریب و نفوذ بسیار بالاتری برخوردار است و علیه اهداف کلان همانند ادوات زرهی دیگر به کار می‌رود. کالیبر این نوع سلاح‌ها معمولا بین ۲۰ تا ۴۰ میلیمتر است.
اما این سلاح‌ها در دست که بود؟ چه سازمان‌ها و نیروهایی در سرکوب نقش ایفا کرده‌اند و سهم هر کدام چقدر بوده است؟ نحوه و استراتژی سرکوب این دور از اعتراضات چه بود؟ در این برنامه به این نکات پرداخته‌ایم.