انتخابات ریاست جمهوری ایران با واکنش های گسترده ای در میان فعالان سیاسی، کشورهای خارجی و مردم ایران روبرو شده است.
اکبر گنجی، فعال سیاسی، در گفت و گو با رادیو فردا معتقد است که آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، در انتخابات دهم ریاست جمهوری معجزه کرد و آقای احمدی نژاد را از صندوق رای بیرون آورد.
رادیو فردا: آقای گنجی مسائل رخ داده در جریان انتخابات ریاست جمهوری را چگونه باید تحلیل کرد.
اکبر گنجی: اين اعتراضات به حق است و نظام سلطانی ايران به رهبری آقای خامنه ای که مردم را از تمام حقوق خود محروم کرده، در اين انتخابات که برای اولين بار ۸۵ درصد مردم در آن شرکت کردند، معجزه کرد و به طور معجزه آسايی آقای احمدی نژاد را از صندوق ها بيرون آورد و به خواست مردم ايران تمکين نکرد.
اکنون نظام راه بدی را پيش گرفته، به شدت مردم را سرکوب کرده، به جوانان حمله می کنند و وضعيت بسيار بدی برای مردم ايران پديد آورده اند.
برخی تحليلگران درباره اين انتخابات و اتفاقات مربوط به آن بحث کودتا يا شبه کودتا را مطرح می کنند. به نظر شما چقدر محتمل است که يک شبه کودتا يا کودتا داخل دستگاه حاکميت جمهوری اسلامی رخ داده باشد؟
من مخالفتی با کاربرد اين مفاهيم توسط دوستان ندارم، اگر چه به معنای دقيق کلمه نمی توان اين جريان را کودتا ناميد، چون قدرت اصلی در دست رهبر است و اين نظام سلطانی با دلارهای نفتی و نيروهای نظامی-امنيتی-اطلاعاتی اداره می شود و اين ارکان مانند گذشته سلطه استبدادی خود را اعمال می کند و کسی عليه آنها کودتا نکرده است.
آن چه صورت گرفته اين است که اميدی برای مردم ايران به وجود آمد که شايد از طريق انتخابات بار ديگر بتوانند به اين نظام «نه» بگويند، ولی قابل پيش بينی بود که آقای خامنه ای هرگز زير بار آن نخواهد رفت و از قبل روشن بود که او باز هم معجزه خواهد کرد.
در کنار تمام مسايلی که دراين انتخابات اتفاق افتاد، نامه هايی بود که کانديداهای اصلاح طلب پس از پيروزی آقای احمدی نژاد نوشتند. از جمله آقای کروبی درنامه خود اشاره کرد که انحراف از جمهوريت نظام رخ داده و جمهوريت مورد نظر آقای خمينی مخدوش شده است. شما هم معتقد هستيد که مسئله جمهوريت در اين انتخابات تحت الشعاع قرار گرفته است؟
هميشه در جمهوری اسلامی ايران «جمهوريت» تحت الشعاع بوده است، زيرا سلطه ای که اصل ولايت فقيه بر قانون اساسی اين نظام دارد، اساسا اجازه مردم سالاری به مفهوم مدرن را نمی دهد.
اين طور نبوده که دردوره آقای خامنه ای يا دوره های پيشين، جمهوريت حضور داشته و اکنون از بين رفته باشد بلکه اين جمهوريت هميشه پايمال شده است.
تئوريسين ولايت مطلقه فقيه، آقای خمينی بود و اين اصل را وارد قانون اساسی کرد. اتفاقا درآن زمان يکی از مخالفان اين اصل آقای خامنه ای بود که نامه ای در اين باره نوشت و آقای خمينی با او برخورد کرد.
همان نيروهايی که امروز مشکل را درک می کنند، آن روز از تئوری ولايت فقيه دفاع کردند و حالا می بينند چه بلايی سر کشور آمده است.
آقای خمينی در نامه های خود نوشت که ولی فقيه می تواند حتی نماز و روزه مردم را هم اگر تشخيص دهد تعطيل کند و در واقع دين را تابع قدرت سياسی کرد.
حال آقای خامنه ای که در آن زمان با اين تئوری مخالف بود، وقتی رهبر شد به نحو احسن به همان تئوری عمل مي کند. مطابق اين اصل اختيارات ولی فقيه به هيچ چيز محدود و محصور نمی شود و هر چيزی مشروعيت خود را از ولی فقيه می گيرد.
آقای گنجی! پيش بينی اين که چه اتفاقاتی درآينده رخ خواهد داد کار مشکلی است، ولی با توجه به اعتراضات مردم فکر می کنيد نتيجه اين اعتراضات چه خواهد شد و واکنش هيئت حاکمه در برابر اين اعتراضات چه خواهد بود؟
من نمی توانم پيش بينی کنم ولی در حد محدوديت های انسانی می توانم بگويم که آقای خامنه ای اين اقدامات را از قبل برنامه ريزی کرده و اين تقلب بزرگ توسط شخص او تدارک ديده شده بود.
او فردای روز رأی گيری اطلاعيه داد و از نتيجه حمايت کرد و به زور می خواهد از ديگران هم تاييديه بگيرد و راه های عقب نشينی را بر خود بسته و هيچ راه بازگشتی برای خود نگذاشته است. اگر بخواهد قبول کند به اين انتخابات کوچکترين خدشه ای وارد شود يا ابطال گردد، در حقيقت الفی است که بعد از آن ب و جيم و ... می آيد و تا آخر بايد برود.
به گمان من آقای خامنه ای هرگز عقب نشينی نخواهد کرد و با توسل به خشونت و سرکوب پروژه خود را جلو خواهد برد. در مقابل آقای کروبی و موسوی در چهارچوب نظام تا کنون ايستاده اند و در جامعه نيروهای مردم به خصوص جوانان در برابر نيروهای سرکوبگر سازماندهی شده، مقاومت می کنند.
اگر بخواهيم دموکراسی داشته باشيم، جامعه بايد قدرتمند شود و قدرتمند شدن جامعه از طريق متشکل کردن نيروها است.
من اميدورام اين مسئله به صورت شورش های پوپوليستی درنيايد چون می تواند مضر باشد. اگر نيروها بتوانند از طريق مقاومت مدنی و برنامه ريزی شده، بدون توسل به خشونت هدف خود را پيش ببرند و از همين فرصت ها استفاده شود و جامعه در چهارچوب های دموکراسی و حقوق بشر مقاومت کند، ما برای گذار به دموکراسی اميدوار خواهيم شد، ولی اين چيزی نيست که ظرف يک شب يا دو شب به دست آيد.
اکبر گنجی، فعال سیاسی، در گفت و گو با رادیو فردا معتقد است که آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، در انتخابات دهم ریاست جمهوری معجزه کرد و آقای احمدی نژاد را از صندوق رای بیرون آورد.
رادیو فردا: آقای گنجی مسائل رخ داده در جریان انتخابات ریاست جمهوری را چگونه باید تحلیل کرد.
اکبر گنجی: اين اعتراضات به حق است و نظام سلطانی ايران به رهبری آقای خامنه ای که مردم را از تمام حقوق خود محروم کرده، در اين انتخابات که برای اولين بار ۸۵ درصد مردم در آن شرکت کردند، معجزه کرد و به طور معجزه آسايی آقای احمدی نژاد را از صندوق ها بيرون آورد و به خواست مردم ايران تمکين نکرد.
اکنون نظام راه بدی را پيش گرفته، به شدت مردم را سرکوب کرده، به جوانان حمله می کنند و وضعيت بسيار بدی برای مردم ايران پديد آورده اند.
برخی تحليلگران درباره اين انتخابات و اتفاقات مربوط به آن بحث کودتا يا شبه کودتا را مطرح می کنند. به نظر شما چقدر محتمل است که يک شبه کودتا يا کودتا داخل دستگاه حاکميت جمهوری اسلامی رخ داده باشد؟
من مخالفتی با کاربرد اين مفاهيم توسط دوستان ندارم، اگر چه به معنای دقيق کلمه نمی توان اين جريان را کودتا ناميد، چون قدرت اصلی در دست رهبر است و اين نظام سلطانی با دلارهای نفتی و نيروهای نظامی-امنيتی-اطلاعاتی اداره می شود و اين ارکان مانند گذشته سلطه استبدادی خود را اعمال می کند و کسی عليه آنها کودتا نکرده است.
آن چه صورت گرفته اين است که اميدی برای مردم ايران به وجود آمد که شايد از طريق انتخابات بار ديگر بتوانند به اين نظام «نه» بگويند، ولی قابل پيش بينی بود که آقای خامنه ای هرگز زير بار آن نخواهد رفت و از قبل روشن بود که او باز هم معجزه خواهد کرد.
در کنار تمام مسايلی که دراين انتخابات اتفاق افتاد، نامه هايی بود که کانديداهای اصلاح طلب پس از پيروزی آقای احمدی نژاد نوشتند. از جمله آقای کروبی درنامه خود اشاره کرد که انحراف از جمهوريت نظام رخ داده و جمهوريت مورد نظر آقای خمينی مخدوش شده است. شما هم معتقد هستيد که مسئله جمهوريت در اين انتخابات تحت الشعاع قرار گرفته است؟
هميشه در جمهوری اسلامی ايران «جمهوريت» تحت الشعاع بوده است، زيرا سلطه ای که اصل ولايت فقيه بر قانون اساسی اين نظام دارد، اساسا اجازه مردم سالاری به مفهوم مدرن را نمی دهد.
اين طور نبوده که دردوره آقای خامنه ای يا دوره های پيشين، جمهوريت حضور داشته و اکنون از بين رفته باشد بلکه اين جمهوريت هميشه پايمال شده است.
تئوريسين ولايت مطلقه فقيه، آقای خمينی بود و اين اصل را وارد قانون اساسی کرد. اتفاقا درآن زمان يکی از مخالفان اين اصل آقای خامنه ای بود که نامه ای در اين باره نوشت و آقای خمينی با او برخورد کرد.
همان نيروهايی که امروز مشکل را درک می کنند، آن روز از تئوری ولايت فقيه دفاع کردند و حالا می بينند چه بلايی سر کشور آمده است.
آقای خمينی در نامه های خود نوشت که ولی فقيه می تواند حتی نماز و روزه مردم را هم اگر تشخيص دهد تعطيل کند و در واقع دين را تابع قدرت سياسی کرد.
حال آقای خامنه ای که در آن زمان با اين تئوری مخالف بود، وقتی رهبر شد به نحو احسن به همان تئوری عمل مي کند. مطابق اين اصل اختيارات ولی فقيه به هيچ چيز محدود و محصور نمی شود و هر چيزی مشروعيت خود را از ولی فقيه می گيرد.
آقای گنجی! پيش بينی اين که چه اتفاقاتی درآينده رخ خواهد داد کار مشکلی است، ولی با توجه به اعتراضات مردم فکر می کنيد نتيجه اين اعتراضات چه خواهد شد و واکنش هيئت حاکمه در برابر اين اعتراضات چه خواهد بود؟
من نمی توانم پيش بينی کنم ولی در حد محدوديت های انسانی می توانم بگويم که آقای خامنه ای اين اقدامات را از قبل برنامه ريزی کرده و اين تقلب بزرگ توسط شخص او تدارک ديده شده بود.
او فردای روز رأی گيری اطلاعيه داد و از نتيجه حمايت کرد و به زور می خواهد از ديگران هم تاييديه بگيرد و راه های عقب نشينی را بر خود بسته و هيچ راه بازگشتی برای خود نگذاشته است. اگر بخواهد قبول کند به اين انتخابات کوچکترين خدشه ای وارد شود يا ابطال گردد، در حقيقت الفی است که بعد از آن ب و جيم و ... می آيد و تا آخر بايد برود.
به گمان من آقای خامنه ای هرگز عقب نشينی نخواهد کرد و با توسل به خشونت و سرکوب پروژه خود را جلو خواهد برد. در مقابل آقای کروبی و موسوی در چهارچوب نظام تا کنون ايستاده اند و در جامعه نيروهای مردم به خصوص جوانان در برابر نيروهای سرکوبگر سازماندهی شده، مقاومت می کنند.
اگر بخواهيم دموکراسی داشته باشيم، جامعه بايد قدرتمند شود و قدرتمند شدن جامعه از طريق متشکل کردن نيروها است.
من اميدورام اين مسئله به صورت شورش های پوپوليستی درنيايد چون می تواند مضر باشد. اگر نيروها بتوانند از طريق مقاومت مدنی و برنامه ريزی شده، بدون توسل به خشونت هدف خود را پيش ببرند و از همين فرصت ها استفاده شود و جامعه در چهارچوب های دموکراسی و حقوق بشر مقاومت کند، ما برای گذار به دموکراسی اميدوار خواهيم شد، ولی اين چيزی نيست که ظرف يک شب يا دو شب به دست آيد.
