از چند روز پیش خبرهای مربوط به نماز جمعه این هفته تهران به اقامت آقای هاشمی رفسنجانی، صفحات نشریات داخلی و وب سایت های خارجی را به طور هم زمان، هم از طرف محافظه کاران و طرفداران محمود احمدی نژاد و هم از طرف اصلاح طلبان و طرفداران آقای موسوی و کروبی و خاتمی پر کرده بود. از نکات قابل توجه این نماز جمعه این بود که بدون حضور هیئت دولت برگزار شد.
با توجه به اهمیت این نماز جمعه، رادیو فردا با سراج الدین میردامادی (روزنامه نگار و تحلیلگر در فرانسه) و آقای مهران براتی (تحلیلگر سیاسی در آلمان) گفت و گو کرده است:
آقای میردامادی! سخنان آقای هاشمی در نماز جمعه تهران قبل از آغاز، از سوی هر دو طرف واکنش های بسیاری به همراه داشت. تحلیل شما از صحبت های آقای هاشمی چیست؟
میردامادی: به نظر من به واسطه حضور مردم و سخنانی که از آقای هاشمی انتظار نمی رفت، پروژه نماز جمعه این هفته که از طرف جنبش سبز داخل ایران طراحی و توصیه شده بود، پروژه موفقی از آب درآمد.
با توجه به سیاست محتاطانه و محافظه کارانه آقای هاشمی درمقاطع مختلف، تحلیلگران بر این باور بودند که او از خطوط تعریف شده توسط رهبر نظام جلوتر نخواهد رفت و به تایید آن چه رهبری تعیین کرده، خواهد پرداخت.
ولی دیدیم که این گونه نشد و آقای هاشمی به نکات مهمی اشاره کرده و به صورت صریح انتقاداتی را مطرح کرد، البته با ادبیات خود و با دلسوزی برای نظام که لزوما دیدگاه های رهبری را در بر نمی گیرد. هر چند که یک بار اسم رهبری را در سخنان خود به زبان آورد و گلایه کرد از شورای نگهبان که نتوانسته انتظارات رهبری را برآورده کند.
آقای هاشمی به طور صریح نسبت به تردید در نتایج انتخابات پافشاری کرد و آن را جدی دانست و گفت نظام از این حوادث و این برخوردها ضرر کرده است. او بر کلمه بحران تاکید کرد و این که باید اعتماد مردم بازگردانده شود، از زندنیان سیاسی یاد کرد و خواستار آزادای آنها شد، انتقاد کرد که شورای نگهبان نتوانسته رفع ابهام کند، خواستار آزادی رسانه ها و مطبوعات و دلجویی از خانواده های آسیب دیده شد، از صدا و سیما هم انتقاد کرد و خواست زمینه گفت و گو و مناظره بین افراد را ایجاد کند. مهمترین نکته این بود که آقای هاشمی از معترضان به عنوان «مردم» یاد کرد.
با در نظر گرفتن خطبه های دوم آقای هاشمی و واکنش های مردم، به نظر می رسید موافقان آقای هاشمی و موج سبز توانسته بودند جلو بیایند و شعارهایی در تایید صحبت های او نشان می داد که طرفداران موج سبز توانسته بودند خود را حتی به قسمت جلوی تریبون هم برسانند، به رغم این که پیش بینی می شد قسمت جلوی تریبون را لباس شخصی ها و افراد وابسته به نهادهای نظامی و امنیتی پر کنند.
آقای براتی! همان طور که می دانید نماز جمعه امروز بدون حضور اعضای هیئت دولت برگزار شد. تحلیل شما در این باره چیست؟
براتی: اطلاع دارید که آقای احمدی نژاد دیروز در مشهد سخنرانی کرده و به رغم این که عده زیادی را با اتوبوس و وسایل دیگر به مشهد برده بودند، ولی آن طور که گفته می شد بیشتر از پنج هزار نفر آنجا حضور نداشتند. آقای احمدی نژاد در طی سخنان خود حملاتی را هم متوجه آقای هاشمی کرده است.
اما آن چه در سخنان آقای هاشمی مهم است این است که او با هوشمندی بسیار واقع بینانه ای بر متضرر شدن تمامی نهادهای برجسته نظام تاکید کرد و اشاره او به این مسئله که حکومت شاه هم با اعتراضات خیابانی سقوط کرد، در حقیقت هشداری بود به این که با چنین سرکوب هایی انتظار این را نداشته باشید که مردم امید خود را از دست بدهند و به خانه هایشان بازگردند.
با توجه به اهمیت این نماز جمعه، رادیو فردا با سراج الدین میردامادی (روزنامه نگار و تحلیلگر در فرانسه) و آقای مهران براتی (تحلیلگر سیاسی در آلمان) گفت و گو کرده است:
آقای میردامادی! سخنان آقای هاشمی در نماز جمعه تهران قبل از آغاز، از سوی هر دو طرف واکنش های بسیاری به همراه داشت. تحلیل شما از صحبت های آقای هاشمی چیست؟
میردامادی: به نظر من به واسطه حضور مردم و سخنانی که از آقای هاشمی انتظار نمی رفت، پروژه نماز جمعه این هفته که از طرف جنبش سبز داخل ایران طراحی و توصیه شده بود، پروژه موفقی از آب درآمد.
با توجه به سیاست محتاطانه و محافظه کارانه آقای هاشمی درمقاطع مختلف، تحلیلگران بر این باور بودند که او از خطوط تعریف شده توسط رهبر نظام جلوتر نخواهد رفت و به تایید آن چه رهبری تعیین کرده، خواهد پرداخت.
ولی دیدیم که این گونه نشد و آقای هاشمی به نکات مهمی اشاره کرده و به صورت صریح انتقاداتی را مطرح کرد، البته با ادبیات خود و با دلسوزی برای نظام که لزوما دیدگاه های رهبری را در بر نمی گیرد. هر چند که یک بار اسم رهبری را در سخنان خود به زبان آورد و گلایه کرد از شورای نگهبان که نتوانسته انتظارات رهبری را برآورده کند.
آقای هاشمی به طور صریح نسبت به تردید در نتایج انتخابات پافشاری کرد و آن را جدی دانست و گفت نظام از این حوادث و این برخوردها ضرر کرده است. او بر کلمه بحران تاکید کرد و این که باید اعتماد مردم بازگردانده شود، از زندنیان سیاسی یاد کرد و خواستار آزادای آنها شد، انتقاد کرد که شورای نگهبان نتوانسته رفع ابهام کند، خواستار آزادی رسانه ها و مطبوعات و دلجویی از خانواده های آسیب دیده شد، از صدا و سیما هم انتقاد کرد و خواست زمینه گفت و گو و مناظره بین افراد را ایجاد کند. مهمترین نکته این بود که آقای هاشمی از معترضان به عنوان «مردم» یاد کرد.
با در نظر گرفتن خطبه های دوم آقای هاشمی و واکنش های مردم، به نظر می رسید موافقان آقای هاشمی و موج سبز توانسته بودند جلو بیایند و شعارهایی در تایید صحبت های او نشان می داد که طرفداران موج سبز توانسته بودند خود را حتی به قسمت جلوی تریبون هم برسانند، به رغم این که پیش بینی می شد قسمت جلوی تریبون را لباس شخصی ها و افراد وابسته به نهادهای نظامی و امنیتی پر کنند.
آقای براتی! همان طور که می دانید نماز جمعه امروز بدون حضور اعضای هیئت دولت برگزار شد. تحلیل شما در این باره چیست؟
براتی: اطلاع دارید که آقای احمدی نژاد دیروز در مشهد سخنرانی کرده و به رغم این که عده زیادی را با اتوبوس و وسایل دیگر به مشهد برده بودند، ولی آن طور که گفته می شد بیشتر از پنج هزار نفر آنجا حضور نداشتند. آقای احمدی نژاد در طی سخنان خود حملاتی را هم متوجه آقای هاشمی کرده است.
اما آن چه در سخنان آقای هاشمی مهم است این است که او با هوشمندی بسیار واقع بینانه ای بر متضرر شدن تمامی نهادهای برجسته نظام تاکید کرد و اشاره او به این مسئله که حکومت شاه هم با اعتراضات خیابانی سقوط کرد، در حقیقت هشداری بود به این که با چنین سرکوب هایی انتظار این را نداشته باشید که مردم امید خود را از دست بدهند و به خانه هایشان بازگردند.
