رئیسجمهوری ایالات متحده میگوید که پیشرفتهای زیادی در ارتباط با ایران بدست آمده و واشینگتن خواستار کمک و همکاری با ایران است.
دونالد ترامپ این اظهارات را روز سهشنبه ۲۵ تیرماه در نشست کابینهاش بیان کرد و افزود که ایالات متحده بدنبال تغییر رژیم در ایران نیست.
وی گفت توافق قدرتهای جهانی با ایران که در زمان باراک اوباما، سلف پیشین وی، امضاء شد برای جلوگیری از دستیابی تهران به بمب هستهای ضعیف است.
آقای ترامپ اظهار داشت: «آنها (ایرانیها) نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند. ما میخواهیم به آنها کمک کنیم. با آنها کار خواهیم کرد. از هر راهی که باشد به آنها کمک میکنیم، ولی آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند. ما به هیچ وجه دنبال تغییر رژیم نیستیم».
رئیسجمهوری آمریکا افزود: «آنها (همچنین) نمیتوانند موشک بالستیک آزمایش کنند».
وی جزئیاتی درباره «پیشرفتهای بدست آمده در ارتباط با ایران» ارائه نکرد.
با این حال خبرگزاری رویترز میگوید مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، در این نشست اعلام کرد که ایران آماده مذاکره بر سر برنامه موشکیاش است.
وی اظهار داشت: «رژیم ایران با این موضوع دستوپنجه نرم میکند که با اقتصادش چکار کند چرا که [تحریمها] کاملا جواب داده است».
آقای پومپئو افزود: «و نتیجه این شده... فکر میکنم دیروز بود، شاید هم پریروز، که ایرانیها برای نخستین بار اعلام کردند که آماده مذاکره درباره برنامه موشکیشان هستند».
وزیر خارجه آمریکا گفت: «در نتیجه این امکان را داریم، امیدوارم، که اگر استراتژی خودمان را به شکل مناسب ادامه دهیم، این فرصت را خواهیم داشت تا درباره یک توافق مذاکره کنیم که در واقع میتواند ایران را از دستیابی به سلاح هستهای بازدارد».
ظاهرا اشاره آقای پومپئو به اظهارات همتای ایرانیاش در گفتوگو باشبکه تلویزیونی انبیسی است.
محمدجواد ظریف روز دوشنبه درباره امکان مذاکره موشکی با ایالات متحده به این شبکه گفته بود اول باید بر سر برجام که قبلا روی آن توافق شده، تمرکز کرد و اگر آمریکا میخواهد درباره برنامه موشکی ایران گفتوگو کند، باید مسائل دیگری نیز روی میز مذاکره قرار بگیرد.
این مسائل به گفته وزیر خارجه جمهوری اسلامی، عبارتند از اینکه ایران با ۸۲ میلیون نفر جمعیت و یک میلیون نظامی، تنها ۱۶ میلیارد دلار در سال گذشته هزینه نظامی داشته است، در حالی که امارات با یک میلیون نفر جمعیت، ۲۲ میلیارد و عربستان با نصف جمعیت ایران ۶۷ میلیارد دلار هزینه نظامی داشتهاند و بخش اعظم خرید تسلیحات آنها از آمریکا بوده است.
پیش از اظهارات آقای ظریف، یدالله جوانی، معاون سیاسی سپاه، هرگونه مذاکره با آمریکا درباره توان موشکی را «خائنانه» توصیف کرده بود.
آقای جوانی با بیان اینکه برخی میگویند «بر سر موشک مذاکره کنیم تا معیشت مردم حل شود»، گفت که سخن گفتن از مذاکره موشکی بخشی از «جنگ ارادهها» است و «دشمن» با «بسیج رسانهها» و اثرگذاری بر مردم، قصد دارد که در این جنگ پیروز شود.
مقامهای ایران بویژه رهبر جمهوری اسلامی بارها گفتهاند که «توان نظامی» ایران بویژه برنامه موشکیاش قابل مذاکره نیست.
آیتالله علی خامنهای ۲۴ اردیبهشت امسال برنامه موشکی ایران و «عمق راهبردی» در منطقه را «نقاط قوت» جمهوری اسلامی خواند و گفت که «هیچ ایرانی غیرتمند و باشعوری درباره نقاط قوت خود معامله نمیکند».
نمایندگی ایران در سازمان ملل ساعاتی پس از انتشار سخنان دونالد ترامپ و مایک پومپئو، مذاکره بر سر برنامه موشکی جمهوری اسلامی را رد کرد و گفت که «برنامه موشکی ایران اصلاً و تحت هیچ شرایطی قابل مذاکره با هیچکس یا هیچ کشوری نیستند. ختم کلام».
«بدنبال تغییر رژیم نیستیم»
آقای ترامپ در بخش دیگری از اظهاراتش گفت که «ما بدنبال تغییر رژیم نیستیم. ما به هیچ وجه بدنبال این مسئله نیستیم. آنها فقط نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند».
رئیسجمهوری آمریکا پیشتر نیز در ششم خرداد امسال گفته بود که آمریکا خواستار تغییر رژیم در ایران نیست.
وی با اشاره به اینکه ایران ظرفیت اقتصادی زیادی دارد و به گفته او، میتواند حتی با همین حکومت فعلی نیز به کشوری «بزرگ» تبدیل شود، گفته بود که سیاست واشینگتن در قبال ایران «تغییر رژیم» نیست.
پیش از اعلام موضع آقای ترامپ، مارک اسپر، کاندیدای تصدی پست وزیر دفاع ایالات متحده، روز سهشنبه در جلسه سنای این کشور بر لزوم پیدا کردن راه دیپلماتیک برای حل اختلافات میان واشینگتن و تهران و پرهیز از جنگ تاکید کرد.
آقای اسپر به کمیته نیروهای مسلح سنا گفت: «موافقم که ما خواستار جنگ با ایران نیستیم. ما در پی جنگ با ایران نیستیم. باید به مسیر دیپلماتیک بازگردیم».
از زمان خروج ایالات متحده از برجام در ۱۸ اردیبهشت پارسال، تنش در روابط دو کشور بالا گرفته است و واشینگتن در ۱۴ ماه گذشته تحریمها علیه تهران را تشدید کرده، سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی قرار داده، از پیمان مودت بین دو کشور خارج شده و معافیت خریداران نفتی ایران را لغو کرده است.
تهران نیز کاهش تعهدات هستهایش ذیل برجام را کلید زده و پهپاد آمریکایی را بر فراز تنگه هرمز ساقط کرده است.
آمریکا میگوید که خواستار توافق تازهای با ایران بر سر فعالیتهای هستهای، برنامه موشکی و نقش تهران در منطقه است؛ تقاضایی که از سوی رهبران جمهوری اسلامی رد شده و حتی آیتالله خامنهای مذاکره با دولت ترامپ را «سم مضاعف» خوانده است.