وزارت خارجه ایران بامداد روز یکشنبه ۲۷ مهرماه در بیانیهای از به پایان رسیدن تحریمهای تسلیحاتی و ممنوعیت مسافرتی مقامات سیاسی و نظامی طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خبر داده است.
وزارت خارجه ایران میگوید، «اختتام قطعی و بدون قید و شرط محدودیتهای تسلیحاتی و ممنوعیتهای مسافرتی مستلزم هیچگونه تصویب قطعنامه جدیدی نیست و هیچ نیازی به صدور بیانیه و یا هیچ اقدام دیگری از سوی شورای امنیت ملل متحد ندارد.»
در بیانیه وزارت خارجه ایران آمده است: «امروز، یک روز بسیار مهم برای جامعه جهانی است، که برخلاف تلاشهای رژیم ایالات متحده، از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) صیانت کرده است.»
وزارت خارجه ایران تاکید کرده است که از روز یکشنبه همه محدودیتهای انتقالِ اقلام تسلیحاتی به و از جمهوری اسلامی ایران و همچنین اقدامات و خدمات مالی مرتبط با آن و تمامی ممنوعیتهای ورود یا عبور از قلمرو دولتهای عضو ملل متحد که پیش از این علیه برخی از شهروندان و مسئولین نظامی ایران تحمیل شده بودند، به صورت خودکار خاتمه یافت.
در این بیانیه تصریح شده است: «عادی سازی همکاری دفاعی ایران با جهان از امروز، پیروزیای برای آرمان چندجانبهگرایی و نیز صلح و امنیت در منطقهمان به شمار میآید.»
وزارت خارجه ایران میگوید، «تسلیحات غیرمتعارف و کشتارجمعی و واردات بیرویه سلاحهای متعارف در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران جایگاهی ندارد.»
۱۳ سال پیش شورای امنیت سازمان ملل متحد تحریم های تسلیحاتی علیه ایران وضع کرد. در چارچوب توافق ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان در ۱۳۹۴ در وین تحریم های بین المللی هسته ای علیه تهران تعلیق شد.
براساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که برجام ضمیمه آن بود، تحریم تسلیحاتی ایران در پایان سال پنجم یعنی ۱۸ اکتبر (۲۷ مهرماه) به پایان میرسد.
دولت دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۷ با خروج از برجام تحریمهای خود علیه ایران را بازگرداند. آمریکا همچنین مردادماه سال جاری تلاش کرد قطعنامهای را به تصویب شورای امنیت سازمان ملل برساند تا تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند، اما ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت با آمریکا همراه نشدند.
به دنبال آن آمریکا اعلام کرد که مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران که شامل تحریمهای تسلیحاتی میشود را فعال کرده است.
وزیر امور خارجه آمریکا پیشتر در ۳۱ مرداد تاکید کرد، ایالات متحده با استفاده از تمامی ابزارهای دیپلماتیکی که در زرادخانه خود دارد، مانع خرید و فروش سلاح توسط ایران خواهد شد.
مایک پومپئو تصریح کرد که ایالات متحده آماده است تا مانع از تلاشهای روسیه و چین برای نقض تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران شود.
وزیر امور خارجه آمریکا همچنین گفته بود، ایالات متحده به تنهایی یا با رهبری خود تلاش خواهد کرد اجازه ندهد که جمهوری اسلامی ایران به چرخه میلیاردها دلار دسترسی پیدا کند و به معامله تسلیحات بپردازد.
این در حالی است که بریتانیا، فرانسه و آلمان که امضاکنندگان اروپایی برجام هستند، اعلام کردهاند، آمریکا عضو برجام نیست و نمیتواند از مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران استفاده کند.
با این حال وزرای خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان در خردادماه سال جاری هم ضمن اعلام پایبندی این کشورها به برجام یادآوری کردند که تحریم اروپایی صادرات اسلحه و تکنولوژی ساخت موشک به ایران تا سال ۲۰۲۳ ادامه دارد.